سفرِ خا‌ن‌حاکم به ملکوت

سینماسینما، کیوان کثیریان:

بازیگر نامداری درگذشت که کارنامه‌ای پربار داشت و از بزرگان سینمای ایران بود. کار بازیگری را دیرتر از همنسلانش- در ۲۵ سالگی- آغاز کرد ولی وزن اندوخته‌اش و آنچه به عنوان سابقه برای خود دست و پا کرد بسیار درخشان بود. بی شک یکی از چند بازیگر مهم و کم مانند تاریخ سینمای ما امروز از جهان رخت بربست؛ او هم در تئاتر درخشیده بود و هم در سینما درجه یک بود. انبوه نقش‌های ماندگار و متنوع را که با مهارت و استادی اجرا کرد، با ویژگی‌های منحصربفرد – به ویژه طنازی خاص خودش- در هم می‌آمیخت و این از او بازیگری ساخت که در طول زمان چنان تثبیت شد که به قله‌های بازیگری سینمای ایران نزدیک بود.
نگاهی ساده به فهرست بلندبالای نقش‌ها و فیلم‌هایی که از او به جا مانده، بدون هر توضیحی گواه آن است که هنرمندی گرانسنگ را از دست دادیم؛ گرچه برای او کار جلوی دوربین، سالها بود که به پایان رسیده بود و مشکلات جسمی دیگر اجازه فعالیت در سینما را به او نمی‌داد.
عمر بلند و پربار او به پایان رسید اما بیش از ۶۰ سال فعالیت مستمر جلوی دوربین یا روی صحنه نمایش و خلق ده‌ها نقش ماندگار، سرمایه بزرگی برای سینما و تثاتر ایران فراهم کرد. او در فعالیت‌های اجتماعی و صنفی هم تازمانی که وضعیت جسمانی‌اش اجازه می‌داد، حضوری موثر داشت و گاه حضور نمادین او در اتفاقات مهم به یاد ماندنی است؛ مثل بازگشایی خانه سینما در سال ۹۲ و کلی رویداد مهم دیگر.
از انتظامی پس از انقلاب در کنار داود رشیدی، علی نصیریان، محمدعلی کشاورز و جمشید مشایخی به عنوان پنج بازیگر بزرگ سینمای ایران یاد می‌شد.
او بازیگر محبوب بزرگترین کارگردانان معاصر ایران بود و بارها و بارها با علی حاتمی و داریوش مهرجویی کار کرد. و بهمن فرمان آرا، مسعود کیمیایی، ناصر تقوایی، هژیر داریوش، خسرو هریتاش و پرشمار از کارگردانان معتبر سینمای ایران از او بهره بردند و او در خلق بسیاری از آثار ماندگار سینمای ایران موثر بود.
کمتر بازیگری است که حتی عامه مردم هم کلی از نقش‌هایش را به نام، به یاد داشته باشند و این گواه ارتباط تنگاتنگ یک بازیگر با مردم است؛ مشد حسن در گاو، فتح الله در آقای هالو، ولی خان در صادق کرده، سامری در دایره مینا، حاجی در حاجی واشینگتن، ناصرالدینشاه در کمال الملک و در ناصرالدینشاه آکتور سینما، عباس آقا سوپرگوشت در اجاره نشین‌ها، حاج خالو در شیرک، موسیو روسی‌خان در گراندسینما، دبیری در هامون، کرمعلی در بانو، امیرجلال‌الدین در خانه خلوت، نیت‌الله در روز فرشته، رسول رحمانی در روسری آبی و آقای سپیدبخت در خانه‌ای روی آب، شاه نقش‌هایی از عزت‌الله انتظامی اند که در خاطره‌ها ثبت شده‌اند.
او یکی از برجسته‌ترین نقش‌ هایش را در کسوت خان‌حاکم در سریال معظم هزاردستان ساخته جاودان علی حاتمی آفرید.
نقش‌هایش در بی‌تا، پستچی، ستارخان، ملکوت، مدرسه‌ای که می‌رفتیم، خانه عنکبوت، شیرسنگی، در مسیر تندباد، کشتی آنجلیکا، جنگ نفتکش‌ها، روز واقعه، گاوخونی، دیوانه‌ای از قفس پرید، حکم، شب، ستاره می‌شود و مینای شهرخاموش، نیز از یاد نخواهد رفت.
انتظامی نخستین جایزه معتبر بازیگری در عرصه بین‌المللی را برای سینمای ایران برد؛ هوگوی نقره‌ای جشنواره شیکاگو برای فیلم گاو در ۱۹۷۱. او همچنین چهاربار سیمرغ جشنواره فجر را هم گرفت؛ دوبار برای نقش اول -روز فرشته و گراند سینما- و دوبار برای نقش دوم- خانه‌ای روی آب و گاوخونی.
در سال‌های آخر فعالیت در دهه ۸۰ نقش‌هایی کوتاه در آتش سبز، زادبوم و آخرین فیلمش راه آبی ابریشم ایفا کرد که کوتاه اما همچنان موثر بود.
انتظامی در چند سریال و چندین تله‌تئاتر هم بازی کرده و ده‌ها نمایش ارزشمند هم به صحنه برده است.
پرونده زندگی بازیگر ارزشمند سینما و تئاتر ایران بسته شد تا او نیز با کوهی از خاطرات جمعی دلپذیری که برای سینمای ایران آفرید، به خاطره‌ها بپیوندد. روحش شاد.

اعتماد. شنبه ۲۸ مرداد ۹۶

ثبت شده در سایت پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما کد خبر 94428 و در روز یکشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۲۳:۱۵
2024 copyright.