سینماسینما، حسین سلطان محمدی:
مدتی است که هنرمندان با اصطلاح «سلبریتی» در بسیاری از رویدادهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و … اظهارنظر می کنند و برای کسانی که اخبار آنان را پیگیری می کنند – از جمله مقامات اجرایی و قضایی و قانونگزار – دغدغه ذهنی می آفرینند. این اظهارات معمولا در لایه ای از خیرخواهی و گاه در ملغمه ای از عصبانیت و خیرخواهی و با واژگانی متأثر از این حالت، در فضای مجازی منتشر می شود – بگذریم که برای بعضی از این اظهارات، همکاران جوان رسانه ای فرصت بروز می دهند.
این در حالی است که باید بدانیم هنگامی که به عنوان یک چهره هنری، بخصوص در حوزه سینما و نمایش و تلویزیون، مطرح می شویم، با خیر و شر «شهرت» آغشته شده ایم. بنابراین یا خود مراقبت می کنیم که این شهرت را در بالاترین درجه از نیکی حفظ کنیم یا وادارمان می کنند تا در یک درجه ای بمانیم و پایین تر نیاییم. عبارت اخیر، ناظر به قدرت حاکمیتی است که وارد می شود تا ما را به عنوان «سلبریتی» حافظ انسجام اجتماعی حفظ کند، حتی اگر خودمان تلاش داشته باشیم که به عنوان برهم زننده این انسجام وانمود شویم!
فضای درهم و مخلوط امروز اجتماع ما، که انباشته از اظهارات عمدتا مخالف نماست، هنرمندان بسیاری را هم به درون چرخه خود کشانده و مرتب در حال شنیدن و خواندن و بزرگنمایی اظهارات هنرمندان در واکنش به رویدادهای متفاوت هستیم. حضور هنرمند در متن رویدادهای اجتماعی، خوب است حتی اگر چهره ای همچون جناب ضرغامی بر این نکته، پرسش بگذارند که چرا اینان در هر رویدادی اظهارنظر می کنند یا از عزیز دیگری نقل بشنویم که «امروزه در جامعه، بعضا سلبریتی هایی مطرح می شوند که «قدکوتاه» هستند و لازم است الگوها و سلبریتی های واقعی جامعه معرفی شوند». اما همان طور که این افراد در فرم آرمانی، عنصر انسجام اجتماعی به شمار می روند و باید به سهم خود برانگیزنده یا پیشگام حرکت های مناسب و مفید اجتماعی و فرهنگی و … باشند، به همان نسبت باید در متن رویدادها حضور داشته و آگاهانه نظر دهند و قطعا به همان اندازه نیز، بپذیرند که مورد قضاوت و نقد و انسداد قرار گیرند و بعد از روشن شدن ماجرا در راهی که بهترین راه در هر جامعه ای است یعنی راه قانونی، به مسیر صلاح و خیر برگردند. بنابراین، مورد انتقاد و هجمه قرار گرفتن را بر خود نیز بپذیرند و در اقدامات هیجانی و برآمده از عصبیت، به عبارات و واکنش هایی عجیب، کشیده نشوند.
این روزها دو ماجرای جالب در حوزه هنرمندان سینما و نمایش روی داده که از این منظر قابل بحث است؛ ماجرای نمایش خانم کاظمی و بازداشت ایشان و مدیر تئاتر شهر و ماجرای نمایشگاه خانم میلانی. در اولی و به استناد فیلمی که عناصرش، به صراحت اصول برقرار در این جامعه واجد نکات خلاف قانون بوده، مرجع قانونی وارد عمل شده است و در پیامدش، به روال این روزهای ما، شاهد واکنش های عصبی بعضی از هنرمندان بودیم از جمله درخواست استعفای وزیر یا لغو نمایش روی صحنه و اظهارات و واژگان دیگری که به قلم همکاران رسانه ای به «انتقاد شدید» فلان هنرمند یا بیانیه فلان ارگان و امثالهم نام گرفت و البته از موضعی مخالف بنیان ذاتی هر سلبریتی در هر جامعه ای، که باید مروج قانونمداری باشد و تن به رأی قانون بدهد اما فرصت به قانون نداده، دستور به آشفتگی داده و موج آشوب به راه انداخته اند. در مورد دوم هم البته از موضعی مخالف مورد اول، این بار «سلبریتی» گرفتار شد و نسبت به یک تابلوی نقاشی در مجموعه ای از آثار، ادعای نقض کپی رایت مطرح شد و ناگهان همه چیز زیر سؤال رفت و کل نمایشگاه در هجمه کامنت و ادعای همکاران جوان رسانه ای، از حیز انتفاع خارج شد. دو مورد بظاهر متفاوت از جهت هجوم و دفاع، اما مشترک در یک نکته و آن اینکه، هیچ کدام از هجمه ها، واجد اعتقاد به اصول استقرار و دوام یک جامعه و از جمله پایبندی به قانون و رأی قانون نبوده و هر کس کوشید تا توان فضای مجازی را برای آشفته نمایی و شهرت طلبی، در مسیر اغتشاش و انهدام به کار گیرد. در حالی که با آرامش، هر دو مورد به صورت طبیعی، برطرف و فعالیت هنری، تداوم می یافت.
این دو نمونه نشان داد که برای ورود به دنیای «سلبریتی»، باید بپذیریم که عضوی از خانواده ای بزرگ به نام اجتماع هستیم با هرگونه اعتقاد و ادعا و گویش و قوم و … . بنابراین، وظیفه اصلی حفظ این خانواده و اجتماع است و نه رفتار به گونه خودنمایانه و هرکی هرکی. اگر این را پذیرفتیم، می توان یک سلبریتی درست بود و ماند و نام نیک ما، در هر جریانی، راهگشای مشکلات و، دیدگاه ما واجد عناصر خیرخواهانه باشد وگرنه به همان اصطلاح «سلبریتی های قد کوتاه» تشبیه خواهیم شد که نباید الگوی جامعه باشد. بنابراین هم به قانون فرصت منطقی برای بررسی موضوعات را بدهیم و هم به هنرمندان فرصت اصلاح شبهات را.