ارسیا تقوا
حتی آنهایی که آثار کیارستمی را دوست ندارند، اذعان دارند که او خاص و منحصربهفرد بود. در این نزدیک به نیم قرن چه فیلم کوتاه ساخت چه بلند یا مستند، چه در ایران کارکرد و چه در ایتالیا و ژاپن، چه شعر گفت، عکاسی کرد، تیزر ساخت، تابلو کشید، یا حتی مصاحبه کرد، همواره امضای منحصربهفرد خودش را داشت. و این در حالی است که خاص بودن و «شبیه هیچکس نبودن» راه رفتن بر لبه تیغ است. اگر شبیه بقیه حرکت کنی، به فرض هم که کارت ضعیف باشد، کمتر ممکن است به مرز نابودی برسی. اما اگر در ویژه و یکه بودن تجربهای داشته باشی و از قضا به قول سینماییها «فیلمت درنیاید»، ریسک بزرگی است؛ خطری که شاید به از دست رفتن ادامه زندگی هنری بینجامد.
خیلی وقتها که فیلمهای کیارستمی را میبینیم، نمیتوانیم بهصراحت بگوییم این فیلم شبهمستند است یا یک فیلم سینمایی قصهگو، فیلم سادهای بود یا پیچیده؟ چه پرسش معینی در ذهن داشت؟ چه مفهومی از دغدغههای بشری را به چالش میکشید؟ درباره مرگ بود یا زندگی؟ هرگاه که در گفتمان با آثار کیارستمی میخواهیم به استنتاجی قطعی برسیم، چیزی بهعنوان نقیض پیدا میشود و باورمان را میخراشد. انگار هم این بود هم آن یکی. سوژه جنجالی «کلوزآپ» میتوانست به دستمایهای جذاب برای هر کارگردانی بدل شود. اما در فیلم هیچ جنجالی نمیبینیم و ذهن مفرحطلب ما یاد میگیرد فراتر از این سوژه جذاب و پرهیاهو، درک تازه دیگری داشته باشد؛ باوری که تاکنون در نمونههای مشابه تجربهاش نکرده بود. مطمئنم اگر کسی که «طعم گیلاس» را دیده بود، میخواست پیش از تماشا، قصهاش را در دو خط برای ما تعریف کند، اصلا دوست نداشتیم این فیلم را با عنوانی که بدجوری بوی شعار میدهد، ببینیم. اما فیلم را دیدیم و دلایل عمیق، زیبا و غیرشعاری او را در رد «مرگ خودخواسته» با گوشت و پوست لمس و باور کردیم. سادهتر از شروع «کپی برابر اصل» فیلمی را به یاد میآورید؟! مردی انگلیسی و زنی فرانسوی در ایتالیا در یک روز همدیگر را ملاقات میکنند و بعد با آنها عازم سفری میشویم که حتی نمیدانیم منظور از این سفر چیست؟ اصلا چه شد که اینها همسفر شدند؟! آیا از قبل همدیگر را میشناختند؟ ساختار ساده ابتدایی در پایان ما را با حسی غریب از یک دایره بیابتدا و انتها روبهرو میکند که پیچیدهتر از آن را نمیشود تصور کرد.
همین خاص بودن و در عین حال تکراری نبودن کیارستمی بود که باعث میشد امیدوار باشیم پس از رهایی از رخوت بیماری، ما را به تماشای نوآوری تازهای بخواند؛ نوآوری خاص و نابی که به طرز شگفتانگیزی بر طول موج زندگی استوار است. و حیف که نشد!
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- «طعم گیلاس» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران
- «کلوزآپ» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران
- نمایش مستند بهمن کیارستمی درباره «طعم گیلاس»
- کتاب «رازها و دروغها» منتشر شد/ ناگفتههایی درباره جشنواره کن
- بازخوانی یادداشت خواندنی کریم امامی در سال ۷۶ ، پس از دریافت جایزه نخل طلای کن توسط کیارستمی
- وداع با منتقد مشهور فرانسوی که دوستدار سینمای ایران بود/ تمجید فرمو از میشل سیمان
- ۶ مستند از ایران به جشنواره ایدفا دعوت شدند
- فیلمهای مهرجویی، کیارستمی و دیگران در استرالیا
- داغ و شرم؛ یاس و زخم/ درباره داریوش مهرجویی
- وقتی اسکورسیزی جذب کیارستمی شد
- منتقدان ایندیوایر انتخاب کردند؛ ۱۰۰ فیلم برتر دهه ۱۹۸۰/ «خانه دوست کجاست» کیارستمی هجدهم شد
- آفتاب اومد بالا رفیق چه آفتابی!/ نگاهی به فیلم «طعم گیلاس»
- موزه سینمای ایران منتشر کرد؛ دو متخصص صدای سینمای ایران از «عباس کیارستمی» گفتند
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد