علی نعیمی
از امروز جشنواره فیلم فجر در ایستگاه سیوچهارم، فعالیتهای خودش را با نمایش فیلم در سینماهای مردمی و در کاخ جشنواره آغاز میکند.
تحلیل اینکه در سیوسه دوره گذشته چه اتفاقی برای جشنواره فیلم فجر افتاده است نیاز به قلم مطول و حوصله خواننده دارد که در این مقال نمیگنجد اما آنچه امروز میتوانیم از آن به عنوان یک اتفاق یاد کرده و آن را به پله سیوچهارم یک جشنواره ملی نصب کنیم تبدیل یک اتفاق سینمایی به یک قاعده کلی برای سینمای ایران است. چه آنها که نمیخواهند به این باور برسند که جشنواره فیلم فجر با تمام اهمیت و جایگاهش نمیتواند در روند شکلگیری سال سینمایی ایران تاثیرگذار باشد و چه آنها که میدانند حضور در این رویداد حتی گاهی به قیمت پشت سر گذاشتن بعضی قواعد بازی بر آینده حرفهایشان تاثیر مستقیم و ارزشمندی دارد؛ به نیکی میدانند که جشنواره فیلم فجر با تمام نقصها و ایرادهای کلی که هر ساله از آنها رهایی ندارد؛ باز هم خطمشی اصلی سینمای ایران درست از همین رویداد ۱۰روزه بیرون میآید.
ذائقه سینمای ایران چه در جشنوارههای بینالمللی و چه در عرصه اکران و بازار فروش و سرمایهگذاری درست جایی شکل میگیرد که صاحبان آثار با پذیرش ریسک نمایش در این جشنواره، آن را به بوته امتحان گذاشته و مخاطبسنجی و افکارسنجی درباره فیلمشان را در بیرحمانهترین سالنهای سینمایی کشور به تماشا بنشینند. آنها به خوبی میدانند که سالن تاریک سینما و تصویر نقش بسته بر پرده نقرهای و تمام آنچه سرمایه اصلی آنها است میتواند در یک چشم به هم زدنی از حضیض ذلت به عزیز لذت برسد و از آن طرف هم با تمام ادعاهایی که برخی با خود به سینما میآورند در کمتر از ۳۰ دقیقه از عرش به فرش نزول اجلال میکنند. در چنین شرایطی البته برد با کسانی است که حرف تازه و فرم تازه را در روایتهای داستانیشان لحاظ کنند. نمونههای موفقی از این دست در جشنواره فیلم فجر کم نبوده و فیلمساز بدون تقلید از فضای آثار متاثر از جهانبینی خود، اثری را خلق کرده است.
پرویز شهبازی، مانی حقیقی، بهنام بهزادی و شهرام مکری از فیلمسازانی هستند که در این شرایط و با تجربه کردن در اتمسفر جشنواره فیلم فجر از بوته آزمایش نگاه منتقدان و تماشاگران حرفهای سینمای ایران به خوبی بیرون آمدند و درست در جایی ایستادند که با هر اثر در جشنواره فجر مخاطب باید منتظر یک اتفاق خوب از آنها باشد.
از طرفی جشنواره فیلم فجر سینمای بدنه و آنچه میتوان از آن بهعنوان یک صنعت سرگرمیساز یاد کرد را از خود دور میکند و هیچگاه تعریف ویژهای برای آن نداشته است. از اینرو شاید جشنواره فیلم فجر در مقاطعی توانسته ذائقه مخاطب را ارتقا بخشد اما از طرفی هیچگاه نگاه بخش خصوصی و فرمولاسیون آن را برای گیشه نپسندیده و هیچگونه نقشه راه دیگری را در مقابلش نگذاشته است.
شاید از اینرو و با نگاه به آمار جشنواره فیلم فجر بتوانیم به این نتیجه برسیم که نسبت گیشه با محصول جشنواره فجر نسبت معکوس است. سالهای کمی در طول ۳۴سال گذشته، نگاه جشنواره فیلم فجر با گیشه همسان بوده و از این رو این رویداد مهم سینمایی را فارغ از دغدغههای بخش خصوصی میتوان قلمداد کرد. نمونههای نقض این موضوع مانند فیلم سینمایی «ورود آقایان ممنوع» وجود دارد که در گیشه و جشنواره مورد توجه قرار گرفته اما این مثال نقض را نمیتوان به کلیت غمزده و نگاه خاکستری آثار برگزیده جشنواره فیلم فجر تعمیم داد. چه آنچه به نیکی میتوانیم درک کنیم جشنواره فیلم فجر اقبال زیادی به ژانر کمدی نشان نداده و به جز چند دوره محدود ازجمله دوره بیستوسوم که فیلم «مهمان مامان» برگزیده این رویداد شد هیچگاه نتوانسته است این مشکل را در خودش حل کند که جامعه شاد را میتوان با تزریق یک ذائقه جدید شاد کرد.
جشنواره فیلم فجر فرصت دوبارهای است تا سینمای ایران در شناختن ظرفیتهای عرصه نمایش عمومی آثارش فکر جدیتری کند. عمر سیوچهار ساله جشنواره فیلم فجر این رویداد مهم فرهنگی را به جایگاهی رسانده است که میتوان به ظرفیتهای آشکار و نهان آن اعتماد کرد و از این رو افقهای تازهای را پیش روی سینمای ایران ترسیم نمود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- احتمال حضور «بیبدن» در سودای سیمرغ جشنواره فجر
- معرفی ۲۲ فیلم بخش مسابقه سینمای ایران چهلمین جشنواره فیلم فجر
- فهرست تفصیلی سهم صاحبان آثار و سینماها در جشنواره فجر۳۹ منتشر شد
- اعلام اسامی داوران بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر
- پرکارترین بازیگران زن و مرد سینمای ایران در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر / از مهرداد صدیقیان تا مهناز افشار
- پایان مراحل ضبط و میکس موسیقی «جمشیدیه»
- اعلام نامزدهای فجر ۳۶، امشب با حضور داوران در پردیس ملت
- همه تیزرهای فیلمهای بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر را یکجا ببینید/ فیلم
- اسفندیاری: شرکت تعداد زیاد فیلم در سودای سیمرغ جشنواره را بیمعنی میکند
- واکنش ارد عطارپور به تغییرات بخش مستند فیلم فجر
- قیمت بلیتهای جشنواره فیلم فجر چقدر است؟
- علمالهدی: جشنواره فجر متناسب با ایام فاطمیه باشد/ ژست هنرپیشهها تکرار نشود
- بررسی فیلم های جشنواره فجر در سینماسینما/ ۷- ایتالیا ایتالیا
- پرکارترین بازیگران زن جشنواره فیلم فجر
- ۹ فیلم اولی جشنواره فجر کدامند؟
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»