سینماسینما، خسرو دهقان:
۱) فیلم «نفس» مرا غافل گیر کرد. یک غافل گیری معکوس. معمولا از چیزهای عجیب و غریب و شوک دهنده و غیرمتعارف و پررنگ، غافل گیر و درمانده و شگفت زده می شویم .
در این مورد، غافل گیر سادگی، عینی بودن و واقعی واقعی واقعی واقعی… بودن شدم .
تجربه ام در مورد سینمای ایران (زیرگوشم) زمزمه می کند که چنین فیلمی و این گونه فیلمی را تا به حال ندیده ام. که در نوع خود یک پدیده است.
فیلم برایم درچهارچوب و محدوده سینمای ایران فیلمی جزیره ای است. فیلم خودش را در طبقه بندی و آرشیو ۱۰، ۲۰ تا فیلم برتر و به درد خور سینمای ایران (برای من) جا می دهد.
فیلمی راست گو، شریف، دوست داشتنی، لطیف، متوازن و معقول که نادر است و نعمت.
۲) دختر فیلم خود یک پدیده است. یک فرشته. فرشته وش. با صورتی ملکوتی. زیبا، معصوم، بدوی، شیرین و…
صورتی که حتی عیب دندان هایش (ارتودنسی) هم به جذابیت هایش کمک کرده است.
دختر ، حدود۱۰ ساله، زیرک، بسیار باهوش، سرزنده، با امید و آمال و آگاه به دور و بر. نگاه نافذ، حرکات موزون. بازی نا بازیگری و قابل قبول و قابل باور. که اول خودش بازی اش را باور دارد. و انگار نه انگار که دارد نقش بازی می کند .
اطرافیان با او همه جور رفتاری می کنند . خشم و مهربانی درهم و مساوی و مخلوط. از برادر و خواهر حسود و بانمک و متلک گو به یکدیگر تا پدر مهربان و نا مادری مهربان و هر دو تند و خشن.
و معلم قدیم و جدید و ناظم و همکلاسی ها و… و قضیه هدیه برای معلم.
۳) فیلم ساده است. واقعی و عینی است. بی فراز و فرود است. بی عنصر درام است. بی نقطه عطف در فیلمنامه است. فیلم، سرگذشتی است. فیلمی بدون موج و ماجرا. فیلمی خطی، مستقیم، صاف و راست و پوست کنده. هیچ چیز غیرمنتظره وجود ندارد .
فیلم زندگی نامه است. فیلم از جایی شروع می شود که هم چنان و عادی و همین جور ادامه می یابد و همین جور و عادی به انتها می رسد. کمتر شخصیت و تیپ و آدم به جمع خانوادگی (هسته مرکزی فیلم) ورود می کند. و کمتر کسی از خانواده (هسته مرکزی فیلم) خارج می شود.
فیلم بی ماجراست. فیلم قرار نیست فصل جدیدی بازکند. حرف جدیدی بزند. چیزی را برهم زند. طرح نویی دراندازد. دنیای جدیدی را پیشنهاد کند. کسی یا چیزی را ملامت کند. به جایی و کسی و چیزی ناسزا بگوید، یا بر عکس . فیلم قرار نیست به تکریم و ستایش بپردازد. رضایتی درکار نیست. غمی در کار نیست. شکرانه ای نیست. ناشکرانه و ناسپاسی نیست. تقدیر خوش یا بدیمنی نیست. گلایه ای از چرخ روزگار نیست .
شادابی روزمره در فیلم هست. بامثبت ها و منفی ها و روزها و شب ها و خیرها و شرها. درهم هستند و باهم هستند .
فیلم متوازن و متعادل است. بی کم و کاست، بی دستکاری، بدون تصنع. عینی عینی عینی و واقعی واقعی واقعی. چه خوب، چه بد. چه نیک ، چه بد .
۴) خانم آبیار پس زمینه ادبی دارد .هم در زمینه درس و مشق و تحصیل و هم در میدان عمل . ایشان درس خوانده ادبیات سینمایی است . و متجاوز از ۲۸ اثر قصه و داستان و رمان و شرح حال و… دارد . یک کارنامه پر و پیمان .
فیلم «نفس» از رمان «نفس» می آید . رمانی به همین نام . جالب و مهم این است که هر کدام به طور جدا از هم را می توان دید و ارزیابی کرد . فیلم نفس بازتاب کلمه به کلمه و جزء به جزء رمان نیست و هست .
نیست، چون فیلم شخصیت مستقل خود را دارد و شخصیت سینمایی فیلم وابسته به شخصیت ادبی کتاب نیست . و هست چون مایه ها و جوهر کار هر دو یکی است.
فیلم توانسته خود را سر پا نگه دارد . شخصیت مرکزی فیلم روی پرده و در فیلم جلوه و نمایشی است . در حالی که شخصیت مرکزی کتاب به برکت کلام و ادبیات زنده و جنبنده است .
شخصیت ادبی خانم آبیار بی چون و چرا در کار هایشان و این جا و به خصوص در «نفس» را نمی توان ندیده گرفت. اما نکته خوب این که فیلم وام دار ادبیات و شخصیت ادبی نویسنده (که در عین حال کارگران فیلم هم هست)، نیست . استقلال خانم آبیار به عنوان فیلم ساز در فیلم « نفس» و جدا از نویسنده رمان « نفس» قابل تعمق و مهم و ستودنی است .
۵) فیلم «نفس» قابل قبول است . فیلم های خانم آبیار «شیار ۱۴۳» و «اشیاء از آن چه در آیینه می بینید به شما نزدیک ترند» معقول و متعادل و پذیرفتنی اند .
فیلم کوتاه و مستند ایشان را کمتر دیده ایم. نوشته ها کمتر شناخته شده و کمتر خوانده شده اند؛ که باید دیده و خوانده شوند .
«نفس» را می پذیریم. سادگی اش قابل قبول است. اما انتظار ما حد و انتها ندارد. چشم به راه کارهای جد ی تر و عمیق تر و مهم تر و اساسی تر و بنیانی تری هستیم. تا آن روز و روزگار.
و یادمان نرود که بازی خانم پانته آپناهی ها از یادنرفتنی است.
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نرگس آبیار کارگردان «بامداد خمار» شد
- کامران شیردل؛ فیلمسازی به دنبال حقیقت
- نمایش دو مستند از «کامران شیردل» در موزه سینما
- بالاخره فیلمها تمام میشوند یا سینما؟!
- طریقهی ابلق شدن/ نگاهی به فیلم «ابلق»
- «ابلق» اکران آنلاین میشود
- ماجرای میراث فرهنگی و «سووشون» آبیار به کجا رسید؟
- گفتوگو با نرگس آبیار/ «ابلق» قصه سکوت یک «زن» در برابر مصلحتطلبیهای ظالمانه است
- مصلحت آرمانشهر گمشده/ نگاهی به فیلم «ابلق»
- نرگس آبیار داور یک جشنواره ایتالیایی شد
- نرگس آبیار داور جشنواره کازان شد/ نمایش ۹ فیلم ایرانی
- روند تازه پروژههای تصویری؛ تولید و نمایش توأمان نسخه سینمایی و سریال
- ساترا به سه سریال مجوز داد
- گریزی از نقایصِ ناگزیر هستی نیست!/ مرحوم وحید اسلامی و نرگس آبیار
- آبیار در واکنش به ویدئوی اعتراضی مهرجویی: خشم کارگردان بزرگمان تداعیکننده خشم شخصیتهای «هامون» و «پستچی» است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
آخرین ها
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند
- تمدید فراخوان دومین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات
- فراخوان تأمینکنندگان گوشی همراه