«خالتور» در طرح داستانی و تیپها قرار است بازسازی «گنج قارون» (سیامک یاسمی ۱۳۴۴) باشد. در جزئیات ظاهرا فیلمفارسی دیگری الگو قرار گرفته، ولی آنچه در تنه داستان به چشم میآید همان «گنج قارون» است. پوریا پورسرخ جای فردین را گرفته است. محمدرضا شریفینیا، آرمان است، سحر قریشی هم فروزان؛ نقشی که ظهوری در «گنج قارون» بازی کرده، ازسوی سازندگان «خالتور» تکثیر شده تا مهران غفوریان و علی صادقی به نمک فیلم بیفزایند. «گنج قارون» بهعنوان یک فیلمفارسی کلاسیک بارها چه در قبل از انقلاب و چه پس از انقلاب، بازسازی یا عناصر، مضامین و تیپهای نمایشیاش استفاده شده است. داستان مفصل سری فیلمهای موسوم به فردینی سالهای دور را که کنار بگذاریم، در همین سالها «گنجقارون» بهعنوان منبعی الهامبخش مورد بهرهبرداری فعالان سینمای عامهپسند قرار گرفته است. مثالش را میشود آرش معیریان کارگردان «خالتور» زد که چند سال پیش ورسیونی از «گنج قارون» را با نام «شیر و عسل» کارگردانی کرد که اتفاقا در آن هم پوریا پورسرخ و مهران غفوریان حضور داشتند و اگر قرار بود مقایسه باشد «شیر و عسل» بهعنوان یک فیلم عامهپسند ضعیف، سروشکل نسبتا بهتری از «خالتور» دارد، اما «خالتور» را اگر کنار «گنج قارون» قرار دهیم با واقعیت غمانگیزی مواجه میشویم؛ واقعیت غمانگیزی که از سقوط سینمای عامهپسند ایران حکایت دارد. موضوع این نیست که چرا «خالتور» براساس «گنج قارون» ساخته شده، مسئله اینجاست که چرا فیلم این همه از منبع اقتباسش عقبتر است. ۵۲ سال پیش وقتی «گنج قارون» اکران شد و رکورد فروش را جابهجا کرد، هیچ منتقدی حاضر نشد درباره فیلم بنویسد. آن سالها منتقدان نوشتن درباره فیلمهای عامهپسند فارسی را کسر شأن خود میدانستند. در سالهای بعد هم از «گنج قارون» بهعنوان فیلم نمونهای سینمای رویاپرداز یاد شد. بهعنوان عصاره و نمادی از فیلمفارسی که با سرهمبندی ساخته میشد و کارش هم تحمیق تودهها بود. امروز که «خالتور» را میبینیم به نظر میرسد بیش از هر زمان دیگر به اعاده حیثیت از «گنج قارون» نیاز داریم. اینکه فردین چقدر از پوریا پورسرخ بازیگر بهتری است و این شریفینیای منفصل و بیانگیزه تا چه اندازه از آرمان فاصله دارد و… اینکه سیامک یاسمی بهعنوان کارگردان دکوپاژ و میزانسهای بسیار بهتری نسبت به آرش معیریان دارد که حدود ۱۵سال است فیلم عامهپسند میسازد، ولی جز یکی دو استثنا، همواره زیراستاندارد فیلم ساخته است.
میزان پیشپاافتادگی «خالتور» حتی در مقایسه با دیگر محصولات «پویافیلم» بهعنوان پیگیرترین دفتری که پس از انقلاب به بازسازی فیلمفارسیها پرداخته، هم حیرتانگیز است.
درباره «خالتور» مثل هر فیلم دیگری از دفتر «پویا فیلم»، آدم اصلی و تعیینکننده نه کارگردان که تهیهکننده است. حسین فرحبخش پس از شکستهای پیدرپی فیلمهایش در یک دهه اخیر، اعتقادش به فیلمفارسی را از دست نداد، فقط کوشید محصول نهایی را تا میتواند ارزانتر از کار دربیاورد تا دستکم محصولاتش دخل و خرج کند. «خالتور» بهعنوان فیلمی ارزان که با صرف حداقل وقت و دقت ساخته شده توانسته در صدر جدول گیشه فیلمهای روی پرده قرار گیرد. حرفزدن درباره اینکه «خالتور» چقدر از جامعه امروز ایران عقب است، کار بیهودهای به نظر میرسد. فیلم با چنان سرعت و بیدقتیهای ساخته شده که کف استانداردها هم در آن رعایت نشده است. نتیجه اینکه «گنج قارون» در مقایسه با «خالتور» شاهکار به نظر میرسد. درفیلم سیامک یاسمی که نیمقرن بهعنوان سمبل فیلمفارسی فحش خورده، استانداردهایی رعایت شده است که در «خالتور» خبری از آنها نیست. «خالتور» بهشکل حیرتانگیزی پیشپا افتاده است. آتراکسیون لالهزاری سطح پایین و مبتذل (به معنی پیشپا افتاده) که بهعنوان کمدی عامهپسند میفروشد و تماشاگر مییابد، اما نه کمدی است و نه حتی عامهپسند.
فیلم بهشکل غریبی ضد الگوی خود عمل میکند و سر و شکل یک هجویه را به خود میگیرد. داریم درباره فیلمی حرف میزنیم که مثلا فیلمبرداریاش از سطح تصویربرداری مجالس عروسی فراتر نمیرود و نمونه مثالزدنی از تولیدات «بزن دررویی» است. یک محصول ارزان و بیکیفیت که سقوط آزاد سینمای عامهپسند ایران را به نمایش میگذارد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- رسم اعتراض/ مسعود کیمیایی و عدالتی که همیشه نگران قضاوت است
- چرا پرسش درباره فیلم نساختن ناصر تقوایی متظاهرانه یا دستکم سادهلوحانه است؟ ناخدای بازنشسته
- مغز دیگری/یادداشتی از سعید مروتی درباره مرد عوضی ساخته محمد رضا هنرمند
- خداحافظی طولانی/یادداشتی از سعید مروتی به مناسبت دومین سالگرد درگذشت کیارستمی
- ساعت ۵ عصر بهمن فرمانآرا در «دلم میخواد» از دلافسردگی به نشاط اجتماعی میرسد
- اشکهای «قدرت»/یادداشتی از سعید مروتی درباره گوزنها ساخته مسعود کیمیایی
- درباره فیلم «دهه پرشور ۱۹۲۰» از بهترینهای رائول والش
- غمگین بود و خسته/یادداشت سعید مروتی درباره فیلم لیلا ساخته داریوش مهرجویی
- نگاه سعید مروتی به فیلم «طعمگیلاس»، بهمناسبت ۲۰ سالگی آن: سنگی بر گوری
- ۳۰ سال گذشته و «اجارهنشینها» همچنان تماشاگرش را میخنداند:ساکنان یک کمدی مستحکم
- آخرین اخبار از اکران فیلمهای جدید در آستانه جشنواره فجر/ «خانه کاغذی» میرود، «پل خواب» میآید
- نگاهی به فیلم «آینهبغل» /یادداشتی از سعید مروتی
- عقبنشینی در پی عقبنشینی/یادداشت سعید مروتی درباره اکران نشدن عصبانی نیستم
- «خالتور» پنج میلیاردی شد/ تازهترین آمار فروش فیلمها
- «خالتور»بازی در عزای عمومی! /یادداشتی ازامیر پوریا
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
آخرین ها
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود