سینماسینما، منوچهر دینپرست:
نوشتن یا صحبت درباره «کوپال» میتواند اکنون بیش از گذشته جذاب یا حتی ترحمبرانگیز باشد. چراکه نقش اول «کوپال» (لوون هفتوان)، به سفری طولانی و بیبازگشت رفته است. گویی «کوپال» همان بازنمایی هفتوان است. او چنان در «کوپال» قرار گرفت که خودش، خودش شد. ما اکنون درباره «کوپال» صحبت نمیکنیم، ما درباره هفتوانی صحبت میکنیم که بازتابنده «کوپال» است. از سوی دیگر «کوپال» را بدون هفتوان هم نمیتوان فهمید. سهگانه «کوپال، هفتوان، کارگردان» همان منظومهای است که «کوپال» را در خود جای داده و ما بدون فهم جایگاه این سه نمیتوانیم «کوپال» را بفهمیم و معنا کنیم. بنابراین ما «کوپال» را در دوگانه حضور و غیاب معنا میکنیم. چراکه در غیاب (هفتوان)، حضور(کوپال) ما را در فضایی بلورین قرار داده که چهارچوبهای نمادین آن میتواند برای ما کلیت فیلم را از فضایی جعلی به فضای آگاهیبخش سوق دهد. اگرچه فضای فیلم مملو از نمادهای اسطورهای و وهمآلود و برزخی است. اما در فضایی قرار داریم که بنیانهای آن را بدون توجه به بسترهای معرفتی آن نمیتوانیم تحلیل کنیم. «کوپال» از سوی دیگر، اگرچه اسم معناداری است، اما معنای فیلم را تحتالشعاع خود قرار داده تا مضامین اخلاقی با بنمایههای معرفتی _ متافیزیکی با نتیجهگیری قطعیتنیافته روزگار امروز ما ایرانیان را معنا دهد. حضور «کوپال» در غیاب هفتوان توانسته آمال و آرمانهای ما را که در شهری بیسروسامان زیست میکنیم و چنان دچار نهیلیسم خودکامهای شدیم، با ترفندی هستیشناختی برایمان قابل فهم کند. «کوپال» نشاندهنده وضعیتی است که پیش از این صدای آژیر خطرهای آن به صدا درآمده بود، اما کسی آن را جدی نگرفته بود. «کوپال» نماد تنهایی روزگار ماست. بر این اساس «کوپال» را میتوان فیلمی دانست که در قلعه خوفناک معنا مییابد. لوکیشنی که میتواند منظومه معرفتی مخاطب را دگرگون کرده و اهداف از پیش تعیینشده آن را برملا کند. چراکه کارگردان با رندی تمام و با بزک متافیزیکی، دوزخی را برای ما به تصویر میکشد که میتوانیم در برهوت حقیقت رها شویم، یا در آسمان سماع پرواز کنیم. «کوپال» نمونه زوالیافته تنهایی کسی است که مبانی اعتقادی و اخلاقیاش فروپاشیده و تنها در گوری دستوپا میزند و مرگ را با چشمان خود نزدیکتر و نزدیکتر میبیند. کوپال که میتوانست مردی تکین و منحصر باشد، در قلعه خود در آستانه مرگ قرار گرفته است. قلعهای خوفناک با فضایی دهشتناک مخاطب را در چهارچوبی بیمعنا قرار داده که گویی همه چیز طلسم و تاکسیدرمیشده است. هیچ جنبنده را یارای تحرکی نیست. همه چیز محصور است. «کوپال» اما فراخوانی برای دستیابی ما به تنهایی کسی است که در زیرزمین خانهاش گیر افتاده است. بنابراین منطق «کوپال» را میتوان در تاملاتی دانست که باید آن را بدون جوزدگی یا سردی بهخوبی درک کنیم. میتوانیم «کوپال» را از منظر تنهایی و بیکسی یا اخلاق بهفنارفته معنا کنیم. اما «کوپال» روایتی داستانی از کشمکشی معرفتی با جهان خود و دیگری است که در همان دوگانهای که طرح شد، میتوان فهم کرد. «کوپال» مخاطب را در فضایی قرار میدهد که هیچستان دنیا را بهخوبی دریافت کنیم. کارگردان با ایجاد لحظات و شروعهای غافلگیرکننده و انعکاس صدای نفس کشیدن کوپال به ما دائما در حال یادآوری است که در هیچستانی قرار داریم که دم را غنیمت دانیم. اما کوپال وقتی در دوزخ خود فرو میافتد و ناگهان در به رویش بسته میشود، درمییابد که آن دمهایی که باید غنیمت میدانست، در حال از دست رفتن است. او برای بقا تلاش میکند و فرجام خود را در زنده بودن میداند. اما گویی در لحظهای ممتاز قرار گرفته که هر لحظه چهارچوب آن در حال فروپاشی است. کوپال نمیتواند دری بگشاید و تلاشهای بیثمرش را با چشمان خود میبیند. او شاهد جان دادن خویش است. اما فضایی اغواکننده که کارگردان آنها را با چینش منظم و منطقی قرار داده، دائما همان تذکرها را به مخاطب هم یادآوری میکند. یادآوری او میتواند فضای ذهنی ما را با آغاز ساده و بیآلایش و پایان باز آن که شیرجه کوپال در استخر است، متکی بر روایت تکین کارگردان دانست. فهم فیلم بدون دستیابی به چهارچوب ساختار بصری که در ذهن کارگردان نهفته، قدری با کنشی کور و گیج ما را روبهرو میکند. گویی کوپال کارناوالی از ذهن پرآشوب و مسخشدهای است که برای تمامی مطالبات، امیال و اعتراضهایش فرصتی نیافته و کلید رهایی را در انتها از شکم پاره سگی به دست میآورد. تجربه دیدن «کوپال» تجربه زیست در مناسکی است که اگرچه او را در انتها از برزخ مرگ رها کرد و در استوار را گشود، اما هفتوان اجرای آن مناسک را بهخوبی ایفا کرد و با خروج از جهان مادی و فیزیکی ما را در موقعیت آستانهای قرار داد که رهایی کوپال، رهایی هفتوان شد.
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- رمز و رازهای سر به مهر/ نگاهی به فیلم «گورکن»
- جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم زمستان آمریکا برای ویشکا آسایش/ «گورکن» برنده جایزه بهترین فیلم مستقل شد
- گفتوگو با ویشکا آسایش بازیگر «گورکن» / بازی خوب نتیجه کارگردانی درست است/ سفید شدن موهایم را دوست دارم
- گفتوگو با کاظم ملایی، کارگردان «گورکن» / دنبال جذب مخاطب به شیوه خودم بودم
- میتوان به همه مشکوک بود! / «گورکن»، درام اجتماعی با رویکرد روانشناسانه
- «گورکن» نامزد بهترین فیلم جشنواره «کوئینز ورلد» آمریکا شد
- جعفر صانعی مقدم: گسترش فعالیتها در سینمای «هنر و تجربه» بستگی به تامین نیازهای مالی دارد
- «گورکن» نامزد بهترین فیلم جشنواره هنرهای زیبای آمریکا شد
- سیزدهمین جشنواره فیلم بلغارستان میزبان ۱۳ فیلم ایرانی
- انتشار تیزر هفته فیلم ایتالیا + ویدئو
- اسامی فیلمهای حاضر در هفته فیلم ایتالیا اعلام شد/ از آثار مورتی تا برتولوچی
- هفته فیلم ایتالیا ۱۱ آذر آغاز میشود/ نمایش آنلاین و رایگان فیلمها
- چهارمین دوره هفته فیلم اروپایی برگزار میشود/ اعلام جزییات رویداد
نظر شما
پربازدیدترین ها
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- شکایت آموزش و پرورش از «افعی تهران»
آخرین ها
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- جنون شکسپیری در زمانه ما/ نگاهی به فیلم «شاهلیر»
- «کتاب مستطاب سینما» در نمایشگاه کتاب
- کیانوش عیاری: «۸۷متر» از شبکه یک روی آنتن میرود
- باغ کتاب میزبان جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی شد
- تقدیر ویژه جشنواره اوبرهاوزن از فیلم کوتاه ایرانی
- «عامه پسند» اکران آنلاین میشود
- «عمو ماهیگیر» روی صحنه عمارت نوفللوشاتو
- حضور همراه اول در نمایشگاه بینالمللی اینوتکس ۲۰۲۴
- شکایت آموزش و پرورش از «افعی تهران»
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- دعوت گروه «فقر پشت پردهها» برای اعتصاب/ حقوق و بیمه کارکنان، چالش مدیران جشنواره کن
- در «تحریک کنندگان»؛ مت دیمون و کارگردان «بورن» در یک کمدی دزدی همراه شدند
- مدیرکل هنرهای نمایشی استعفا داد
- راهیابی «آمرغ» به جشنواره آسیای جنوبی مونترال
- حضور مرکز گسترش با ۲۲ کتاب در نمایشگاه کتاب تهران
- «دیوان تئاترال» روی صحنه میرود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی
- «بیژن و منیژه» میلیاردی شد
- بزرگداشت کیانوش عیاری و افتتاح گنجینه این فیلمساز در موزه سینما
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد