تاریخ انتشار:۱۳۹۷/۰۴/۱۷ - ۱۲:۵۹ تعداد نظرات: ۰ نظر کد خبر : 91534

سحرافشاری در آرمان نوشت : یکی از کاستی‌ها و کمبود‌های اساسی که سال‌هاست در صنعت تئاتر وجود دارد، کمبود سالن اجرا و نبود سالن‌های تئاتر دولتی است. این معضل تا به امروز به طور کامل حل نشده است. هرچند وجود سالن‌های خصوصی اجرای تئاتر باعث شده این مشکلات کمتر احساس شود، اما بی‌توجهی به عرصه تئاتر به شدت قبل باقی است.

سالن‌های تئاتر در تهران به چند تالار تئاترشهر، تالار سنگلج، تالار وحدت، تالار هنر و حدود شش، هفت سالن نمایش دولتی دیگر محدود است. معدود هنرمندانی بودند که می‌توانستند در این تالارها نمایش اجرا کنند. امروز اما آمار اجرای نمایش با وجود سالن‌های خصوصی چندین‌برابر شده و حالا در هر ماه چندین نمایش در سالن‌های تئاتر روی صحنه می‌رود.

تاثیر نبود سالن‌های تئاتر دولتی

به گفته برخی فعالان در عرصه تئاتر، امکان اجرای نمایش برای همه متقاضیان و گروه‌های نمایشی در سالن‌های دولتی فراهم نیست، چرا که بعضا باید برای اجرای آثار مدت‌ها در نوبت بمانند و بسیاری از گروه‌های نمایشی و هنرمندان دیگر امکان استفاده از منابع مالی و حمایت دولتی و حتی اجرای آثارشان در سالن‌های تئاتر را پیدا نمی‌کنند. یک کارگردان و بازیگر باتجربه عرصه تئاتر درباره نبود سالن‌های تئاتر به «آرمان» می‌گوید: به دلیل بودجه بسیار پایینی که هر سال به این هنر فرهنگ‌ساز اختصاص داده می‌شود، حتی با وجود مدیران کاردان هم نمی‌توان سالنی به ظرفیت‌های سالن‌های نمایشی ایران به‌ویژه تهران که مرکزیت دارد، اضافه کرد. نبود سالن‌های دولتی مناسب و نبود یک سیستم درست اجرایی در سالن‌های محدود موجود، سبب رشد سالن‌های خصوصی شده است که بر این اساس نمی‌توان گفت صرفا تاثیرات منفی داشته‌اند، اما به طور قطع تاثیرات مخربی بر بدنه نمایش وارد کرده‌اند و قطعا در سال‌های آتی بیش از پیش آثار منفی آن را خواهیم دید. امیدرضا سپهری می‌افزاید: باتوجه به حجم نسبتا بالای هزینه‌ تولیدات نمایشی، افزایش فروش نمایش‌های مختلف و افزایش مخاطبان، تئاتر ایران رسما به یک صنعت تبدیل شده است، و با توجه به ظرفیت بالای این صنعت، بیش از این توان جذب سرمایه‌گذاران را دارد. یک فعال دیگر در عرصه تئاتر نیز به «آرمان» می‌گوید: بحث اصلی من درباره سالن‌های خصوصی یا دولتی محدوده جغرافیایی ساخت این سالن‌هاست، چرا که اکثر این سالن‌ها در مرکز شهر ساخته شده‌اند، و در چنین شرایطی اگر به دنبال جذب مخاطب و گسترش این هنر، نه فقط در تهران باشیم، قطعا با مشکل مواجه می‌شویم. عرفان اسلامیه می‌افزاید: ما از نظر شهرسازی نیازمند ساخت و پراکندگی بین سالن‌ها در نقاط مختلف هستیم و سالن‌های خصوصی ما را از این جهت ارضا نمی‌کنند، چراکه می‌توان گفت این سالن‌ها را در شمال، شرق و جنوب تهران نیز می‌توان ساخت و از مخاطبانی که به علت مسیر طولانی یا حتی ساعت‌های خاص نمایش امکان حضور و بهره‌مندی از اجراهای مختلف را نداشته‌اند، حمایت کرد. او ادامه می‌دهد: این مشکل نه فقط برای مخاطبان بلکه برای تمام فعالان در این بخش وجود دارد و باعث می‌شود تا بازیگری از شمال یا جنوب تهران چه برای تمرین و چه اجرا همه‌روزه مجبور به رفت و آمد در مسیرهای طولانی تا سالن‌ باشد که یکی از تاثیرات آن ایجاد ترافیک در مراکز شهر است. اسلامیه می‌گوید: در حال حاضر فرهنگ‌سازی باید به سمتی برود که مردم مخاطب تئاتر باشند؛ برای تئاتر و واقعا به دنبال دیدن نمایش خوب باشند نه تئاتردیدن در سالن خوب. در نهایت می‌توان گفت لازم است نظارت‌هایی که بر سالن‌های دولتی وجود دارد، بر سالن‌های خصوصی نیز به وجود بیاید تا مخاطب هنگام انتخاب یک اجرا، اینکه شرایط سالن چگونه خواهد بود و بر اساس بهتر یا بدتربودن یک سالن از کاری صرف‌نظر نکند. همچنین ابراهیم عزیزی، یک فعال دیگر عرصه تئاتر به تفاوت‌های پرداخت در تئاترهایی با بودجه‌ دولتی و خصوصی اشاره می‌کند و به «آرمان» می‌گوید: از آنجا که بودجه‌ای ناچیز برای بخش فرهنگ و هنر به‌ویژه تئاتر که اهمیت ویژه‌ای دارد، در نظر گرفته شده و می‌شود، از بخش خصوصی نیز نمی‌توان انتظار داشت در مسیر درستی قدم بردارد و یک برنامه جامع برای هدفمند‌کردن اقتصاد تئاتر داشته باشد و پرداخت‌های هر دو بخش خصوصی و دولتی عقیم است.

پیامد فروش واسطه‌ای بلیت‌ها

کارگردان باتجربه تئاتر درباره پیامدهای فروش واسطه‌ای بلیت‌ها به «آرمان» می‌گوید: با اینکه نمی‌توان وجود مافیا در حوزه نمایش را رد کرد، اما این موضوع هنوز پیش نیامده که انحصاری‌شدن بلیت‌های نمایش به ضرر یک نمایش باشد و اگر فروش گروهی به ارگان یا گروه خاصی نیز پیش آمده برای نمایش‌هایی که گیشه خوبی نداشته‌اند بوده، و این اتفاق چند بعد مثبت از جمله حمایت از تئاتر و آشنایی اقشار مختلف با بدنه تئاتر ایران را به همراه دارد و اتفاقا اتفاق مثبتی است. امیدرضا سپهری می‌افزاید: از بعد دیگر به هرحال نمایش‌های بزرگ با سامانه‌های فروش مختلف سروکله می‌زنند و سایت‌ها شاید اصلی‌ترین واسطه‌ها در زمینه حق پخش بلیت‌ها باشند. به هر حال باتوجه به شناخت مختصری که از این سایت‌ها دارم رقابتشان برای تصاحب فروش بلیت در سالن‌های خصوصی جذاب است و باعث پیشرفت قسمتی از هزار پاره‌ نمایشی ایران شده و این مورد هم آسیبی به تئاتر وارد نکرده است.

تاثیر مشکلات مالی بر تئاتر

همچنین سپهری با اشاره به مشکلات مالی و کاهش قدرت خرید مردم، می‌گوید: قطعا این موضوع تاثیر زیادی بر صنعت تئاتر نیز دارد. او در ادامه می‌افزاید: متاسفانه به قدری در حق هنر کم لطفی شده که انتظارات اهل هنر محدود به مسائلی پیش‌پا افتاده و بی‌ارزش شده است. عرفان اسلامیه بازیگر فعال عرصه تئاتر نیز درباره مشکلات مالی و تاثیر آن بر تئاتر، می‌گوید: همه ما این شرایط را لمس کرده‌ایم، قطعا مخاطبان تئاتر ما امروز توان مالی گذشته را برای دیدن هفته‌ای یک تئاتر از دست داده‌اند چراکه قشر عظیمی از تماشاچیان نمایش‌ها را دانشجویان تشکیل می‌دهند و قدرت خرید اقتصادی آنها چندان بالا نیست. در چنین شرایطی فشار بر فعالان و مخاطبان عرصه تئاتر چندبرابر از قبل احساس می‌شود.

تئاتر و اشتغال‌زایی

امیدرضا سپهری، کارگردان باسابقه عرصه تئاتر، درباره نقش تئاتر در اشتغال‌زایی می‌گوید: افراد و گروه‌های زیادی در این حرفه فعالیت می‌کنند و درآمدشان را از این طریق به دست می‌آورند. یک کار آماتور کارگاهی کوچک در یک سالن آماتور در کمترین حالت تا انتهای اجرا برای حدود ۲۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد می‌کند. تصور کنید به این حرفه بها داده شود و بودجه مناسب در اختیار مدیران قرار گیرد و چندهزار گروه نمایشی در ایران سیستماتیک و مداوم به ساخت آثار هنری مشغول شوند، قطعا تعداد زیادی شغل که امروز بالقوه، فصلی و دوره‌ای هستند، بالفعل و دائمی می‌شوند. بازیگر تئاتر با اشاره به قابلیت صادرات تئاتر به دیگر کشورها عنوان می‌کند: در صنعت تئاتر حتی قابلیت واردات تئاتر و امکان ارزآوری برای کشور در صورت حمایت از این صنعت وجود دارد. عرفان اسلامیه می‌افزاید: کشور ما پر از استعدادهای بزرگ و خلاق درتمام بخش‌های تئاتر است و این افراد در فستیوال‌های بزرگی مطرح می‌شوند. باید توجه داشت بخش تئاتر محدود به یک یا دو شغل نیست. سطح تئاتر در کشور ما با بسیاری از نقاط مختلف جهان قابل قیاس است.

چرخه اقتصادی در صنعت تئاتر

امیدرضا سپهری همچنین توضیح می‌دهد: چه شغلی می‌تواند در شش ماه سرمایه شما را چندبرابر کند؟ شاید پاسخ برخی معدن یا خرید و فروش دلار باشد! اما پاسخ نزد من است: تئاتر! این روزها تئاتر تبدیل به یکی از پرسودترین صنعت‌های زودبازده در ایران شده است و درصورت مدیریت درست و با حمایت از جوانان بااستعداد که کم هم نیستند، بازدهی عالی و سریع در سرمایه‌گذاری در کار تئاتر به وجود می‌آید. این کارگردان باتجربه می‌افزاید: این حرفه یک بستر مناسب برای سرمایه‌گذاران حوزه اقتصاد است و هنوز آنطور که باید و شاید کشف نشده است. مطمئنم در سال‌های آتی با شگفتی‌های اقتصادی زیادی در این حوزه روبه‌رو می‌شویم. او ادامه می‌دهد: برای من هم زمانی که با بلیت ۸۰۰۰تومانی نمایش «ببخش سایمون جان» را در اولین تجربه جدی کارگردانی خود تبلیغات می‌کردم فروش بلیت‌ها با قیمت ۱۵۰هزارتومان و احیانا در بازار سیاه یک میلیون تومان مثل یک رویای غیرقابل‌دسترس بود. سپهری در ادامه توضیح می‌دهد: فعالان اقتصادی باید چشمشان را باز کنند و این بستر مناسب که با خلاقیت افرادی چون همایون غنی‌زاده، شهاب حسینی و صد البته حسین پارسایی به طور متناوب رکورد فروش‌های میلیاردی را شکسته است، ببینند. امیدوارم تمام فعالان اقتصادی ایران کاری را که سال‌هاست هنرمندان از مسئولان انتظار دارند انجام داده و به حمایت از این عرصه بپردازند که انتهای این مسیر سبز است و روشن. بازیگر دیگری درباره چرخه اقتصادی تئاتر می‌گوید: متاسفانه اقتصاد تئاتر ایران در سال‌های گذشته به دلیل نبود تصمیم‌گیری‌های درست، کارشناسانه، مراقبت‌نکردن از این محصول فرهنگی و همچنین رهاکردن بدون پشتوانه فکری و سیاست‌گذاری صحیح، به سرطانی مبتلا شده که ریشه‌های این بیماری، پیکر نحیف تئاتر را در بر گرفته و وضعیت کنونی اقتصاد تئاتر بسیاربسیار بیمار و زمین‌گیر شده است. ابراهیم عزیزی در مورد وضعیت دستمزد‌های تئاتر صحبت می‌کند و با اشاره به دستمزدهای عرف تئاتر و شرایط گذران زندگی فعالان این عرصه می‌افزاید: بدون شک نمی‌توان با این دستمزد‌ها شرایط مناسبی برای گذران زندگی داشت، به عنوان بازیگر باید در سال حتما هفت یا هشت اجرا روی صحنه برود تا بتوان از چهار اجرا دستمزد دریافت کرد تا گذران زندگی میسر شود، چون بدون شک در باقی اجراها تهیه‌کننده دستمزدت را نمی‌دهد یا با تاخیر زیادی پرداخت می‌شود که کار از کار می‌گذرد. او در ادامه می‌گوید: دورنمای من از وضعیت اقتصادی بازیگران تئاتر به‌علت وضعیت بیمارگونه و مدیریت نادرست دورنمایی روشن نیست، مگر اینکه به سمت مدیریت تخصصی و‌ علمی برویم.

ارسال دیدگاه شما

لینک کوتاه

مطالب مرتبط

نظر شما


آخرین ها