محمد تاجیک :خسرو سینایی «کوچه پاییز» را سال ۱۳۷۶ درباره زندگی زندهیاد ژازه تباتبایی هنرمند نقاش و مجسمه ساز ساخت.
به گزارش سینما سینما ، «کوچه پاییز» دومین فیلمی محسوب میشود که سینایی پس از «شرح حال»(۱۳۴۶) درباره این هنرمند و دوست قدیمیاش ساخته است.ژازه تباتبایی ؛ هنرمند نقاش و مجسمه ساز ۲۰ بهمن ۱۳۸۶ درگذشت. «کوچه پاییز» در سال ۸۹ در سومین جشنواره تجسمی فجر در سینما تک موزه هنرهای معاصر تهران نمایش داده شد.آثار وی در موزهها و کلکسیونهای متعدد جهانی همانند موزه لوور پاریس، موزه مترو پلیتن نیویورک، موزه هنرهای معاصر تهران، پریوات کلکسیون آلمان، گالری سیحون تهران و مجموعه شخصی جیمی کارتر به نمایش گذاشته شده است.
/روایت سینایی از ژازه تباتبایی/
سینایی در توصیف خود از ژازه گفته است: «ژازه تباتبایی» به یقین یکی از خاصترین هنرمندانی بود که در این ۶٠ سال شناختم. هرگز نیت مدیریت و مسائل اینچنینی نداشت و به مقام و منصب فکر نمیکرد و همه انرژی و توانش را در کار هنریاش میگذاشت و برای اطرافیانش منبع الهام بود.
/درباره ژازه تباتبایی/
ژازه تباتبایی در سال ۱۳۰۹ در تهران در یک خانواده نسبتا مذهبی بهدنیا آمد. پدرش نظامی بود و در روزهای عزاداری خرجی میداد و در خانهاش روی مستمندان گشوده بود. مادر ژازه از تبار هنرمندان بود و ژازه در زندگی خود گرایش به این سو داشت. ژازه تباتبایی به استثنای چند صباحی که در شهر «ویگو»ی اسپانیا زندگی کرد، تمام عمر خود را در شهر تهران، خیابان طالقانی (تخمت جمشید سابق)، کوچهی پاییز گذراند (محل گالری هنر جدید و کارگاه هنری هنرمند). او برای خلق آثارش از قطعات خودروهای فرسوده استفاده میکرد و به همین دلیل به او «شاعر زبالهها» میگفتند.تباتبایی ۲۰ بهمنماه سال ۱۳۸۶ در سن ۷۷ سالگی درگذشت. او هنگامی این جهان را ترک کرد که قرار بود زمستان همان سال موزه هنرهای معاصر تهران نمایشگاهی بزرگ از آثارش ترتیب دهد. فرهنگستان هنر هم بنا داشت در اردیبهشت ۸۷ بزرگداشتی همراه با نمایشگاهی از آثار او برپا کند. نمایشگاههایی که مشروط به بهبود نسبی ژازه شد، ولی هرگز حاصل نشد.
/کوچه پاییز به چه دلیلی ساخته شد ؟/
خسرو سینایی در نشستی در مهرماه سال ۸۰ در دانشکده علوم پزشکی بابل درباره فیلم کوچه پاییز گفته : فیلم کوچه پاییز بدین دلیل ساخته شد تا این که یک نسل از هنرمندان قدیمی کشور حفظ شوند و از هنرمندانی که با ساختار خاص برای هنر مملکت کار کرده بودند یادی کرده باشد، همانطور که مشاده کردید، در این فیلم تنی چند از هنرمندان برجسته و قدیمی کشور از جمله مرحوم کمالالملک در آن دیده میشد که نمایانگر این است که این نوع فیلم برای شناختهای فرهنگی کشور ساخته شده است.
/شاید شهرت جهانی پیدا می کرد/
آقای سینایی، که به گفته خودش حدود ۵۰ سال از نزدیک شاهد فعالیت های هنری ژازه تباتبایی بوده است وی را هنرمندی خاص و پیشرو خوانده ،پس از مرگ ژاژه در مصاحبه ای گفت : “ژازه تباتبایی فقط با هنرش زندگی کرد و اگر در جای دیگری از دنیا به غیر از ایران زندگی می کرد شاید شهرت جهانی پیدا می کرد و به ثروت فراوانی هم می رسید اما وی در نهایت ترجیح داد بین مجسمه های آهنی خود زندگی کند و تا لحظه آخر هم که بیمارستان منتقل شد در میان آنها بود.”
به گفته آقای سینایی در منزل آقای تباتبایی که همان گالری هنر جدید است از همان روزی که وی به بیمارستان منتقل شد، جوش داده شده که آثار وی به سرقت نرود.
آقای سینایی ابرازامیدواری کرد که دست اندرکاران فکری برای مجموعه آثار او و گالری هنر جدید که یکی از نخستین گالری های غیر دولتی هنری در ایران بود بکنند که نابود نشود.
/فیلمی برای نگهداری یاد ژازه برای نسلها/
سینایی در مصاحبه دیگری با مهربانو ابدی دوست در فرهیختگان درباره فیلم کوچه پاییز گفته :«شرح حال» بیشتر با برداشت از کارهایش که یک ایده شاعرانه بوده مطرح شده ولی «کوچه پاییز» را بعد از ۱۰ سال دوندگی که امکان ساخت آن فراهم بشود، ساختم که زندگی، تحصیل و شخصیتش در این مستند مشخص میشود. من فقط خوشحالم که این مستند ساخته شد به دلیل اینکه بعد از فوت ژازه تباتبایی گالری تقریبا متروک ماند حالا امیدوارم آینده خوبی برایش در نظر گرفته شود و کمک بشود به شکل موزه حفظ شود.
خوشحالم که نسلهای آینده هم از چنین هنرمندی که در زمان خودش موثر بود شناخت پیدا میکنند. متاسفانه ژازه ناچار شد به خارج از ایران برود و به همین دلیل کمتر شناخته شده بود. خوشحالم با این دو فیلمی که من ساختم به نوعی یاد او برای نسلها حفظ شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- در نکوداشت زنده یاد «خسرو سینایی» مطرح شد: سینایی در سینما شرافتمندانه زیست/ سینایی بنیانگذار مستند پرتره بود
- نکوداشت زنده یاد خسرو سینایی در موزه سینما
- به یاد خسرو سینایی؛ پخش «مرثیه گمشده» از شبکه مستند
- اعلام سه نکوداشت دیگر در «نقش ماندگار» چهلمین جشنواره فیلم فجر/ آغاز بلیت فروشی سینماهای مردمی از صبح فردا
- آهوان گم شدند در شبِ دشت…*/به یاد خسرو سینایی در دومین زادروز بیحضورش
- گرامیداشت یاد کارگردان فقید «عروس آتش» در سینماتک خانه هنرمندان ایران/ سینایی، اصیلترین فیلمسازی که میشناسیم
- نسخه مرمت شده «عروس آتش» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- معیریان در آستانه روز ملی سینما با موزه سینما مطرح کرد/ حاتمی میگفت عبدالله اسکندری و جلالالدین معیریان شمس و مولانا هستند
- حقایقی درباره جزیره رنگین خسرو سینایی به بهانه نمایش آن از شبکه چهار
- سهمی دیگر برای سینمای ایران از بخش جلوهگاه شرق
- عکسی که فرح اصولی از فیلم «زنده باد…» منتشر کرد
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش چهارم
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش اول
- گفتوگو با فرح اصولی/ سینایی در فیلمسازی زیر بار هیچ قانونی جز قوانین خاص خودش نمیرفت
- بزرگداشت چهار استاد مستندساز فقید در سینماحقیقت
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز