شهرک سینمایی «غزالی» در جاده مخصوص کرج از یادگارهای زندهیاد علی حاتمی است که برای سریال «هزاردستان» ساخته شد و امروز بعد از گذشت نزدیک به چهار دهه محل ثابتی برای ثبت تصاویر مربوط به تهران قدیم در فیلمها و سریالهای مختلف بوده است.
محمدمهدی دادگو که مسئولیت ساخت شهرک «غزالی» را عهدهدار بوده، در یادداشتی به جزئیات ساخت آن و نحوه نامگذاریاش پرداخت که همزمان با سالروز تولد علی حاتمی به مرور آن میپردازیم.
«نخست آن که من تا زندهام شهرک سینمایی موجود را که به غلط «غزالی» مینامند به نام حاتمی میدانم و میگویم.
از سال ۱۳۴۵ که «تلویزیون ملی» تأسیس شد و به تدریج گسترش یافت. تجهیز فنی از مهمترین اقدامات برنامهای بود که در سالهای ۱۳۴۹ تا پیوستن رادیو به تلویزیون (۱۳۵۰) و تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران ادامه داشت و سپس در مقاطع بعدی توسعه یافت.
انواع لوازم و دستگاهها و تجهیزات وارد میشد و نگهداری و انبار کردن آن تا توزیع و نصب این تجهیزات نیاز به مکانی داشت. رضا قطبی رئیس وقت رادیو تلویزیون که به امر سریع گسترش مراکز رادیو تلویزیون استانی اهتمام میورزید، دستور خرید زمینهای بزرگی در بین راه تهران-کرج را داد. هنوز بزرگراه تهران-کرج احداث نشده بود. این زمینها در غرب شرکت سایپا بود. چندین سوله بزرگ (انبارهای تجهیزاتی سازمان) در مدتی کوتاه در این زمینها احداث شد. نکته مهم این است که مالک این زمینها شخصی به نام «غزالی» بود و از همان زمان آنجا به همین نام در سازمان مرسوم شد. ساختمانهای مختلف تلویزیون که در شهر پراکنده بود، هر کدام نزد کارکنان نام خاصی داشت، انبارهای فنی جاده کرج را هم برای سهولت «غزالی» نام نهاده بودند!
یعنی اساسا نام امام محمد غزالی شافعی، عالم دینی و فقیه عالیقدر تاریخ اسلام مد نظر نبود.
در بخش جنوبی این زمینها، سولهها و انبارهای فنی قرار داشت. بخش غربی را همان زمان سازمان به شرکت تعاونی مسکن کارکنانش واگذار کرد که آپارتمان بسازند. برای بخش شمالی و مرکزی هم برنامههایی داشت که انقلاب وقوع یافت.
علی حاتمی که در سال ۱۳۵۵ طرح جاده ابریشم را آغاز کرده بود، خلاصه ۲۶ قسمتی آن را به سازمان (رادیو تلویزیون ۲) ارائه کرد. در سال ۱۳۵۶ قرارداد نگارش و ساخت منعقد شد. من در آن زمان مدیرمالی آن رادیو و تلویزیون بودم و نخستین آشنایی ما همان زمان اتفاق افتاد. علاقهام به «سلطان صاحبقران» حاتمی موجب شده بود که تمام داستان را که حدود ۵۰۰ صفحه بود یک شبه بخوانم. روز ملاقات جزئیات سریال را میدانستم. آنچه او نوشته بود، با آنچه بعدها ساخت، تفاوت عمده داشت. در نشست مفصلی که داشتیم، بحث اصلی تهران (۱۳۲۵-۱۲۷۰) بود. صحنههایی که او نوشته بود، شهری لازم داشت. با آن بودجه شهر را نمیشد ساخت. حاتمی چینه چیتا (شهر سینمایی ایتالیا) را دیده بود. فهمیدم خیالاتی دارد…
از فروردین سال ۱۳۵۸ حاتمی در تلاطم انقلاب و مدیریتهای متزلزل و در حال تغییر، راه خود را رفت. با سماجت تولید را در خیابان لالهزار در خانه قدیمی (خانه پیرنیا) آغاز کرد. میدانست در تغییر دائم مدیران و تصمیمگیران، فرصت مناسبی است که او کارش را انجام دهید. «جاده ابریشم» تنها پروژه سریالسازی بزرگ آن زمان بود!
انوار و بهشتی که آمدند، کار حاتمی بسامان شد. زمینهای خالی غزالی جای مناسبی بود. حاتمی امان نداد. سازمان، برنامهای برای آن زمینها نداشت. مدیریتها گرفتار آنتن روزمره بودند.
من آن زمان مدیر ارزشیابی کمی و برآورد برنامهها بودم. در دو نشست حاتمی برنامهاش را تشریح کرد. علی پیشنهاد کرد که من با او همراه شوم. حرفاش این بود که یک ادارهکننده مسلط لازم دارد. کار هنری با او و امر مدیریت و تهیهکنندگی با من. تجربه چند ماهاش در فیلمبرداری خانه پیرنیا او را خسته کرده بود.
حاتمی خیلی زود انوار و بهشتی را راضی کرد که من مجری طرح سریال و مدیر ساخت شهرک باشم. کارمند سازمان بودم، پس قرارداد با حاتمی بسته شد. او عاشق بود. به هر قراردادی تن میداد تا اثرش را بیافریند.
تحقیقات را حاتمی کرده بود. از روی عکسها و مستندات تهیه شده توسط حاتمی «جانی کورانتا» در ایتالیا نقشها و طرحها و ماکت را کار کرده بود. زمینها را گرفتیم. در یکی از انبارها، کارگاه را بنا کردیم. تولید دکور آغاز شد. آزمون و خطا بود. حاتمی لحظهای درنگ نمیکرد. ولیاله خاکدان بزرگ دکورسازان سینمایی کشور، وجیهاله فریبرزی (اوس کاظم) و اصغر رحمانی و…. از انواع کارگران ساده تا کهنه نجاران و…. لالهزار حاتمی، توپخانه حاتمی، عودلاجان حاتمی و… جان میگرفت.
قصه ساختن این سریال و شهرک حاتمی را در کتابی نوشتهام ولی هرگز فراموش نمیکنم که مدیری در سازمان زمانی به او گفت برای صرفهجویی در هزینهها میشود دکوریتر ساخت، حاتمی جواب داده بود تهران قدیم او لالهزار و توپخانه و این بخش تهران را برای سینما، فقط یکبار میشود ساخت تا نه فقط من بلکه همکاران من و نسل آینده هم از آن بهره ببرند. در این شهر و این خیابانها تاریخ غریب این ملت اتفاق افتاده و چه عاشقها که در همین خیابانها گام زدهاند. نسل بعدی فیلمساز، جانِ تازهای به این مکانها میدهد.
حاتمی این مجموعه را برای همه هنرمندان سینما میدید و چه بجا بود که آنها در هر جا به ویژه عنوانبندی آثارشان نام این شهرک سینمایی را «علی حاتمی» ذکر میکردند.»
منبع: ایسنا
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
نظرات شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
آخرین ها
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
درود به روانش چقدر اینده نگر بود