سینماسینما، سیدمجتبی حسینی/ فیلمساز:
سینمای جنگ در ایران که به سینمای دفاع مقدس شهرت دارد همیشه با ملاحظاتی همراه بوده و هست. دامنه ی این ملاحظات از زمان تصویب طرح و فیلمنامه آغاز و تا مرحله ی اکران، تقسیم جوایز و حتی نقد ادامه می یابد؛ چرا که وقتی مسئله ای مقدس شد و پای اعتقادات به میان آمد دیگر نمی توان رویکردی کاملا منطقی به آن معطوف داشت. فیلم سینمایی ویلایی ها اولین تجربه ی کارگردانی منیر قیدی نیز از این ماجرا مستثنی نیست. این فیلم که نخستین تجربه ی کارگردانی خانم قیدی محسوب می شود سعی دارد مشقت های زنان در طول هشت سال جنگ ایران و عراق را ترسیم کند. جانفشانی هایی که علی رغم تلاش کارگردان برای قهرمان سازی از زنان باز هم نقش اول قهرمانان قصه به مردان واگذار شده است. مردانی که در خط مقدم جبهه جانشان را برای دفاع از سرزمینشان فدا می کنند و هر یک زنانی در زندگی دارند که با بیم و امید، رسیدن خبر سلامتی یا شهادتشان را انتظار می کشند. هرچند این مردان قهرمان چندان در فیلم به چشم نمی آیند اما تمام توجه زن ها به وضعیت آن ها معطوف است. جنگ، هووی زشت و نفرت انگیز زن هایی است که وظیفه شان شستن ملافه های بیمارستانی، پختن مربا، نگهداری از بچه ها، دعا کردن برای رزمندگان و عشق ورزیدن به زخم دیدگان از جنگ بازگشته است.
شرایط اضطراری جنگ و قوانین مردانه ی آن اما زندگی اجتماعی این زنان را هم تحت الشعاع قرار داده. خانم خیری (پریناز ایزدیار) فرمانده ی زنان است و همه باید از فرامینش اطاعت کنند. تنها وجه تمایز در لطافتی است که به این حیطه ی فرماندهی طراوتی خاص بخشیده. نمود بارز آن لباس آبی مشترکی است که هر یک در ملاقات با همسرشان پوشیده و سعی دارند با کمک آن هوش و حواس مردشان را از هووی جنگ باز پس بگیرند. بی شک یکی از جذاب ترین لحظات فیلم همین زمان هایی است که یکی از زنان لباس آبی پوشیده و تماشاگر در التهاب دید زدن عشق ورزی او با قهرمان قصه است. اتفاقی که کاش بیشتر به آن در طول فیلم پرداخته میشد؛ چرا که موقعیت، موقعیت عجیبی است. شاید این آخرین دیدار و معاشقه ی بین دو معشوق باشد.
در چند کیلومتر مانده به خط مقدم، خانه های ویلایی در منطقه ای شبیه به اردوگاه که پیشتر توسط فرانسوی ها برای توسعه ی خطوط راه آهن جنوب برپا شده محل اسکان این زنان است. فیلم در تیتراژ پایان با نمایش عکس هایی از شخصیت های واقعی، ادعای واقعی بودن ماجراهای روایت شده را دارد. همین اصرار بر بازنمایی واقعیت شاید سبب از هم گسیختگی خرده پیرنگ های فیلم شده است. برای نمونه تیرباران جنگنده ی هوایی دشمن که به طور معجزه آسا همه ی زنان از آن جان سالم به در می برند شاید در دنیای واقعی، واقعیت داشته باشد اما در دنیای فیلم چندان باور پذیر نیست و موقعیتی بدون کارکرد دراماتیک خلق می کند. فارغ از دشواری ساخت فیلم با مضمون جنگی با کاراکترهای زیاد که نشان دهنده ی پختگی کارگردان در همان نخستین تجربه ی سینمایی اش است باید گفت مهم ترین مشکل فیلم شطرنجی بودن چهره ی شخصیت های آن است. کنتراستی که باید بین شخصیت خانم خیری (پریناز ایزدیار) و طناز طباطبایی در ابتدای فیلم وجود داشته باشد تا در نهایت وقتی به متحول شدن یکی انجامید، شخصیت شان به هم نزدیک شود، آن گونه که باید و شاید به تصویر در نیامده است. طناز طباطبایی که مادر شوهرش (ثریا قاسمی) بچه های او را دزدیده و به نزدکی پشت جبهه آورده تا پدر رزمنده شان را ببینند و او نتواند آن ها را با خود به خارج از کشور ببرد، چندان تفاوتی با سایر زنان اردو گاه ندارد. طناز طباطبایی در درام داستان به آن جا کشیده شده تا متحول شود و وقتی در پایان فیلم خبر شهادت همسر خانم خیری آورده شد و او دیگر باید برود، فرماندهی زنان ویلا نشین را به دست بگیرد. از این قوس شخصیتی اما ترسیم روشن و معقولانه ای صورت نگرفته. همین شاید مهم ترین مسئله در ضعف پایان بندی فیلم باشد که مخاطب را با احساس نوعی بلاتکلیفی مواجه می سازد.
ویلایی ها در کل، فیلم متوسط اما قابل قبولی برای سینمای دفاع مقدس است. فیلمی که سعی کرده از زاویه ای متفاوت و با پرداختن به قهرمانان مهجور و به چشم نیامده ی جنگ، روایتش را دنبال کند. باید منتظر بود و دید کارگردان این فیلم در آینده چه حرف های تازه ای برای گفتن دارد تا بشود سبک و شیوه ی فیلمسازی او را بدرستی بررسی کرد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- استوار بر سایر اجزا و عناصر/ نگاهی به موسیقی فیلم «دسته دختران»
- عشق است و آتش و خون/ نگاهی به فیلمهایی که از زنان میگویند؛ «دسته دختران» و «هِناس»
- یک بیگ پروداکشن بیخاصیت/ حسادت زنانه یا حس مادرانه/ نگاهی به فیلمهای «دسته دختران» و «بیمادر»
- باصلابت و جنگجو/ نگاهی به بازی فرشته حسینی در فیلم «دسته دختران»
- افتادن به ورطه سانتیمانتالیسم و احساساتگرایی/ نگاهی به فیلم «دسته دختران»
- پنجمین روز جشنواره فیلم فجر؛ سوالات و انتقادات بیپاسخ خبرنگاران از عوامل فیلمها
- دراماتیک و نفسگیر و قصهای که شکل نمیگیرد/ نگاهی به فیلم «دسته دختران»
- قصهای گمشده در هیاهوی انفجار/ نگاهی به فیلم «دسته دختران»
- «دسته دختران»؛ داستان فدای سکانسهای جنگی شد
- در نشست رسانهای «دسته دختران» عنوان شد؛ سیستم سمفا بر آرای مردمی کنترل ندارد
- «دسته دختران»، در مراحل پایانی پستولید
- «دسته دختران» وارد مرحله پس از تولید شد + تیزر
- نیکی کریمی در فیلم جدید منیر قیدی بازی میکند
- لیلا حاتمی بازیگر فیلم «دسته دختران» منیر قیدی شد
- منیر قیدی فیلم دوم خود را میسازد/ «دسته دختران»، فیلمی با محوریت مقاومت
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز