سینماسینما، رضا حسینی:
«پرسه در حوالی من» با حضور زن جوانی به نام سایه (با بازی مهراوه شریفینیا) در کنار پنجره شروع میشود که سیگارش را خاموش میکند و در ادامه، تنهایی او در شب و خانهاش و اشتغال او به کتابخوانی و تلفن همراه به تصویر درمیآید، و تماشاگر خیلی زود با عنصر غایب در زندگی سایه (با نمایش تماس او با خواهرزادهاش و توجهش به آواز لالایی همسایه برای نوزادش) مواجه میشود. البته این فقدان فرزند و میل به مادرانگی اولیه با اشتیاق همسریابی پی گرفته میشود و در ادامه از طریق وضعیت دوستی به نام مریم که در آستانه ازدواج است و اصرارهای مادر و خانواده میفهمیم که سایه در برهه – و «بحران» – یافتن فرد مناسب برای شروع زندگی مشترک و درنهایت تجربه مادرانگی قرار دارد. از همینجا میتوان بحث را درباره چگونگی فیلم و میزان موفقیتش در جذب مخاطب و حتی انتظار مخاطب خاص و حرفهای سینما آغاز کرد. سوال اول این است که همین دوسه خط داستانی روی کاغذ چقدر جذابیت دارند، یا نوید تجربهای متفاوت را میدهند؟ و با توجه به سیاستهای سینمایی دولت در سالهای اخیر چقدر برآمده از دغدغههای یک فیلمساز به نظر میرسند و نه حاصل رویکردی سفارشپذیر در انتخاب مضامین؟
«پرسه در حوالی من» مصداق خوبی برای تعبیر «کت دوختن برای یک دکمه» است. پس از شروع فیلم، بارها شاهد تاکیدها و اشارههای مثلا غیرمستقیم به ازدواج و حضور شادیآور بچهها در زندگی زن و شوهرها هستیم، تا جایی که برای مخاطب حرفهایتر بهنوعی آزاردهنده و دافعهآمیز هم میشود. وقتی ابتدا مضمون یا مضامینی خاص انتخاب میشوند و سپس تلاش میشود برای آن(ها) داستانسازی شود، نتیجه میتواند به چنین فیلمهایی بینجامد که بهشدت دچار کمبود مصالح داستانی هستند. این موضوع میتواند برآیند دو علت کلی باشد: یکی عدم آشنایی و شناخت همهجانبه فیلمساز و دور بودن او از مضامین و سوژههای برآمده از آن (که در مرحله تحقیق و نگارش فیلمنامه هم برطرف نشده است) و دیگری، بیتجربگی یا کمتجربگی کارگردان و فیلمنامهنویس در بسط و گسترش یک موقعیت داستانی از فیلمنامه تا اجرا، که درنهایت باعث تکرار موقعیتها و تاکیدهای متعدد و غیرضروری و درکل انواع و اقسام مشکلهایی میشود که در ادامه به مواردی از آنها اشاره شده است.
در کنار تاکیدهای چندباره بر ازدواج اطرافیان و نمایش زوجهای جوان و شیرینی بچهها در زندگی، دیالوگهای شعاری و انتقادآمیز نسبت به قوانین خاص سرپرستی فرزند قرار میگیرند که اگرچه در اغلب موارد با چاشنی تمسخر درآمیخته، اما بهخاطر بازی مهراوه شریفینیا تا حدودی قابل توجیه از کار درآمدهاند. این ناخنک زدنها که احتمالا با هدف افزایش سطح دغدغهمندی اجتماعی فیلم در نظر گرفته شدهاند، بیشتر در حد – و با ادبیات – بعضی از گزارشهای شتابزده تلویزیونی هستند. بهعلاوه، شتابزدگی در پرداخت همین دیالوگهای شعاری مشکلهای بیشتری را برای فیلم به همراه آورده است، ازجمله زنی که در بهزیستی کار میکند و به پارتیبازی شوهرش برای تصاحب شغل فعلی خود اعتراف میکند. او از یک سو نمیداند «اُناث» به چه معنی است و از سوی دیگر میگوید که مسئولان مربوطه به همه مراجعهکنندگان از این حرفها میزنند!
در این شرایط طبیعی به نظر میرسد که در سیر داستان، با تغییر مسیرهای ناگهانی و چرخشهای دراماتیک یا حتی تناقضهای عجیب در رفتارهای شخصیت اصلی (و درکل سایر شخصیتهای فرعی، مثل نمونه نامبرده) روبهرو شویم. سایه بهعنوان شخصیت مرکزی داستان همزمان در دو جبهه و کنش متضاد پیش میرود. او از یک سو در تلاش برای یافتن همسر آیندهاش است که علاوه بر پیگیریهای مادرش در شوهریابی که برای او هم پذیرفتنی به نظر میآید(!) خودش هم پایه ثابت دورهمی با دوستان قدیمی است و حتی از جایی به بعد با توجه و رسیدگی بیشتر به خودش سعی میکند مورد توجه مردان دنیای پیرامونش هم قرار گیرد (و در این مورد چقدر بد و ابتدایی است نگارش و اجرای مزاحمتهای خیابانی)، اما از سوی دیگر، سایه در اقدامی عجیب و دور از ذهن میکوشد به هر قیمتی سرپرستی یک فرزند را به دست بیاورد و از اینرو است که بخشی از فیلم به حضور او در بهزیستی اختصاص یافته است، که دستآخر به دنیای قاچاق کودکان و خرید فرزندی شیرخواره هم کشیده میشود.
«پرسه در حوالی من» با تمام این حرفها به فیلمی ۷۵ دقیقهای بدل شده است. یکی از ایدههایی که فیلم در لحظههای بسیار کوتاهی به آن متوسل میشود (که به احتمال فراوان در مرحله تدوین و صداگذاری ایدهاش به میان آمده است)، پناه بردن به دنیای خیال است، که میتوانست راهی مناسب برای گسترش داستان باشد و با یک پرداخت درست، جای خالی مصالح داستانی را پر کند و فیلمی واقعا تجربی را سروشکل دهد.
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نسخه ویژه نابینایان «چهارشنبه سوری» با صدای مهراوه شریفینیا منتشر میشود
- اطلاعیه موسسه کارنامه و یادداشت یک فیلمساز درباره ادعاهای مطرح شده پیرامون سوژه «قهرمان»
- آثار راه یافته به فستیوال سینمای ایران در شانتیئی فرانسه معرفی شدند
- خاطرهای که غزاله سلطانی از آخرین وداع عزتالله انتظامی با حمید سمندریان منتشر کرد + ویدئو
- نمایش موزیکال مری پاپینز / گزارش تصویری
- نخستین تصویر از گریم مهراوه شریفینیا و گوهر خیراندیش در «گورکن» منتشر شد
- «پرسه در حوالی من» نامزد دریافت سه جایزه از جشنواره لندن شد
- مهراوه شریفینیا بهترین بازیگر جشنواره یونان شد
- یادداشتی از مهراوه شریفینیا درباره فیلتر شدن تلگرام و مصائبش
- «پرسه در حوالی من» در شبکه نمایش خانگی
- جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره یونانی برای مهراوه شریفینیا
- نگاهی به فیلم «پرسه در حوالی من»/ سایه زن
- در سینماسینما ببینید/ پشت صحنه فیلم «پرسه در حوالی من» با عنوان پرسه در حوالى سایه
- نگاهی به فیلم «پرسه در حوالی من»/ نیهیلیسم زنانه
- نظر ملیکا شریفی نیا درباره بازی خواهرش/ ویدئو
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»