سینماسینما، رخشان بنیاعتماد:
فیلم «در جستوجوی فریده» را بسیار دوست میدارم. چرایی این دوست داشتن را به دیده شدن فیلم در اکران وامیگذارم؛ که بیتردید بسیاری از مخاطبین، خود آن را درخواهند یافت و با من همعقیده خواهند شد. نقد و تحلیل فیلم هم که طبیعتا کار منتقدان است و نه من.
آنچه در این یادداشت به آن میپردازم، از نگاه فیلمسازی است که در طول حدود چهار دهه کار در سینما، شاهد اشتیاق بسیاری از جوانان برای ورود به سینما بوده است. در این میان تعدادی آمده و ماندهاند و وقتی به گذشته آشنایی با آنها برمیگردم و مسیر کاریشان را مرور میکنم، کموبیش وجوه مشترک مشخصی را در مورد آنان میبینم.
جدا از استعداد و خلاقیت، آنچه شخصا به آن بسیار بها میدهم و مسیر کاری خودم هم بوده، اراده فردی در پشتکار و حرکت آهسته و پیوسته، ارج نهادن بر تجربههایی هرچند کوچک، مغرور نشدن و سینما را به عنوان مقولهای جدی، برای خود سینما دنبال کردن است، نه صرفا وسیلهای برای رسیدن به بازتاب فریبنده آن و قدم زدن بر فرش قرمز جشنوارهها. البته این بدان معنا نیست که همه کسانی که نتوانستند در سینما ماندگار شوند، الزاما این ویژگیها را نداشتهاند، چراکه نقش موقعیت و فرصتهای مناسب را نمیتوان نادیده گرفت. اما تردید ندارم که ماندگاری در سینما بهآسانی و قضا قدری به دست نمیآید.
اسفند سال ۸۹ تماس تلفنی برای دعوت به داوری در هشتمین دوره جشنواره نهال دانشگاه هنر، شروع آشنایی من با آزاده موسوی و کوروش عطایی، دانشجویان دانشگاه هنر، بود. علیرغم اینکه در آن سالها داوری جشنوارههای دانشجویی و کوچک را با میل میپذیرفتم (برخلاف سالهای اخیر که مطلقا در فضای پر سوءتفاهم جشنوارههای کوچک و بزرگ، حاضر به این کار نیستم)، به دلیل درگیر بودن برای نوشتن فیلمنامه «قصهها» از قبول این پیشنهاد عذر خواستم و بیتعارف درخواست آنان برای دیداری حضوری را با بیمیلی قبول کردم. چراکه پافشاریها و اصرار در تحمیل درخواستها، بدون درنظر گرفتن شرایط و احترام به تمایل شخص مقابل برای حضور، مصاحبه و… بهشدت کلافهام میکند. شاید برخورد منطقی و حرفهای آنان در همان مکالمه تلفنی، دلیل دیدارمان شد.
در همان دیدار کوتاه با دو دانشجوی جوان روبهرو شدم که با تکلیف روشن نسبت به مسئولیتی که به عهده گرفته بودند، با اعتمادبهنفس و به دور از هیجانزدگی، با برنامهای مدون به شکلی حرفهای برای مذاکره آمده بودند. آزاده دبیر جشنواره بود و کوروش مدیر اجرایی. با وجود برنامه کاری فشرده من، مدیریت آنان در هماهنگی با بقیه اعضای داوری، امکان حضورم را فراهم کرد. در آن دوره کامبوزیا پرتوی، شهرام مکری، واروژ کریم مسیحی، حمید فرخنژاد، ابراهیم مختاری، بایرام فضلی و علیرضا گلپایگانی، استاد و مدیر گروه انیمیشن دانشگاه هنر، اعضای هیئت داوری بودند. تجربه دلچسبی بود؛ امکانات دانشجویی و آداب و رفتاری حرفهای از شروع تا پایان جشنواره.
بعد از آن زمان، دور و نزدیک در جریان کار آزاده و کوروش بودم. حرکتی آرام و پیوسته را در فیلمسازی ادامه دادند. با جمع دوستان دوره دانشجویی در کارهای یکدیگر مشارکت کردند، تجربه کردند و هنوز هم همین مسیر را ادامه میدهند.
در طول ساخت فیلم «از ایران یک جدایی» دریافتم که به عنوان دو فیلمساز جوان، نگاه تعریفشدهای به سینمای مستند دارند. پژوهش و طرح برایشان جدی است و بهخوبی میدانند که تا چه اندازه تمرکز و پیدا کردن زاویه نگاهی مشخص نسبت به موضوع، در فیلم مستند اهمیت دارد. فرق بین انبوه راشهای سرگردان و بیهدف را با رویکردی معین در ثبت واقعیت میشناسند.
از ابتدای تصمیم به ساخت فیلم «در جستوجوی فریده» در جریان کارشان بودم. موضوعی که سختی و پیچیدگیهای متعددی داشت؛ چه به لحاظ رویارویی با موقعیتی انسانی که پایانی غیرقابل پیشبینی داشت و چه به جهت تولید که فیلمبرداری در تهران، شهرستان و خارج از ایران نیاز به امکان مالی کافی داشت. گام به گام پیش رفتند. پژوهششان دقیق بود و طرح فیلمنامهشان روشن. بخش کوچکی از تنگنای اقتصادی پروژه را با ابتکار عمل تامین کردند و سرانجام فیلم با گروهی حرفهای در طول چهار سال ساخته شد.
فیلم «در جستوجوی فریده» بیشک ظرفیت اکران عمومی و استحقاق بهرهگیری از سالنهای سینما را بیشتر از بسیاری از تولیدات سینمایی دارد، ولی متاسفانه جدول انبوه فیلمهای در انتظار اکران، این فرصت را به این فیلم نداد.
اکران این فیلم در گروه هنر وتجربه، با سالنهای محدود این گروه، طبیعتا ظرفیت جذب مخاطب بالقوه این فیلم را نخواهد داشت، ولی با بهکارگیری تدابیری در جدول پخش و کمک به تبلیغات آن، میتوان تا حد ممکن در چهارچوب اکران گروه هنر و تجربه آن را تبدیل به نمونهای از الگوی فیلمِ پاسخگوی فرهنگی و اقتصادیِ هنر و تجربهای کرد
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سفر، وطن و مادر/ نگاهی به مستند «در جستجوی فریده»
- تقدیر ویژه پالم اسپرینگز از فیلم کوتاه ایرانی
- روایت یا راوی؟/ درباره «در جستجوی فریده»
- از رازها تا دروغها/ نگاهی به فیلم «در جستجوی فریده»
- «در جستجوی فریده» بهترین فیلم مستند جشنواره زنان هرات
- واکنش سازندگان فیلم «در جستجوی فریده» به انتخاب این فیلم برای اسکار
- در جستوجوی ریشه/ نگاهی به فیلم «در جستجوی فریده»
- آن دورِ تروتازه و این نزدیکِ کم رمق/ نگاهی به فیلم «در جستجوی فریده»
- نمایش «در جستجوی فریده» در جشنواره ایتالیایی
- بازیابی هویتِ از دست رفته/ نگاهی به فیلم «در جستوجوی فریده»
- بحران هویت/ نگاهی به فیلم «در جستوجوی فریده»
- گفتوگو با آزاده موسوی و کوروش عطایی کارگردانان مستند «در جستوجوی فریده» / قصه یک سفر اودیسهوار
- هویت گمشده / نگاهی به فیلم «در جستوجوی فریده»
- سفر به ریشهها / نگاهی به فیلم «در جستوجوی فریده»
- مستندی که در سطح میماند / نگاهی به فیلم «در جستوجوی فریده»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- الهه گودرزی داور جشنواره بینالمللی فیلم زنان بیروت شد
آخرین ها
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند
- تمرینات فشرده «مجنون آن لیلی» ادامه دارد
- مراسم بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- فوت مستندساز و همسر فرانسیس فورد کاپولا/ النور کاپولا درگذشت