اگر سیاستگذاری برخی جشنوارههای مهم را مبتنی بر انتخاب فیلمهای عموما تلخ و سیاه از سینمای ایران بدانیم و اذعان کنیم آنها تمایلی برای حضور چهره خندان و شادابی از کشور ما ندارند، اما این پیشفرض قابل تعمیم به جشنوارههای کمدی و اکران عمومی کشورهای مختلف نیست و از اینرو میتوان دنبال دلایل کیفی، استاندارد نبودن و نداشتن زبان جهانی فیلمهای کمدی ایران گشت. همه اینها ما را به واقعیتی تلخ و تراژیک درباره سینمای کمدی ایران میرساند که بشدت در صادرات خنده به جهان ناتوان است و باعث میشود همچنان مخاطبان جهانی، فقط آن صورتک گریان سینمای ایران را ببینند و بس.
فیلمنامههای بومی و بیقصه
سیروس تسلیمی، تهیهکننده و پخشکننده سینما درباره حضور نداشتن سینمای کمدی ایران در جهان گفت: به نظرم این تفکیک از جانب سینمای جهان وجود ندارد که حتما فیلمهای تلخ ما را بپسندد و واقعا اگر فیلم خوب و استانداردی از سینمای کمدی ایران ارائه شود، برای حضور در جشنوارهها یا اکران پذیرفته خواهد شد. منتهی اشکال سینمای کمدی ایران این است که فیلمنامه آن خیلی بومی نوشته میشود و مخاطب خارجی متوجه طنز و تکیه کلامهای آن نمیشود. حتی اگر حرفها و نشانههای فیلمهای کمدی ایران به زبان مقصد دوبله هم شود، باز آنها متوجه نمیشوند، ارتباط برقرار نمیکنند و نمیخندند. درواقع با این شیوه، هیچ مخاطب خارجی، سینمای کمدی ایران را جدی نمیگیرد.
این فیلمنامهنویس در ادامه و در نقطه مقابل به تاثیرگذاری و ارتباط خوب مخاطبان نقاط مختلف جهان با فیلمهای کمدی کشورهایی نظیر آمریکا، فرانسه و ایتالیا اشاره کرد و گفت: قصه سینمای کمدی این کشورها برای همه مردم قابل فهم است و تماشاگران از هر نقطه دنیا حرف آنها را میفهمند، بویژه در قدیم این مساله مشهود بود و به عنوان مثال مردم جهان ارتباط خیلی خوبی با کمدیهای لویی دوفونس یا فیلمهای کمدی مارچلو ماسترویانی برقرار میکردند. ما هم هنگام دیدن این آثار همانقدر در ایران میخندیدیم که یک تماشاگر اروپایی به آنها میخندید.
تسلیمی افزود: فیلمهای کمدی ما بیقصه است و داستان روتین قابل درکی برای مخاطب غیرایرانی ندارد. حتی برخی از این فیلمهای کمدی در شهرستانهای دور هم با تماشاگر ارتباط برقرار نمیکند و انگار فیلمنامه این آثار بیشتر برای تهرانیها نوشته میشود. وقتی تماشاگر ایرانی خیلی روی خوش به این قبیل فیلمهای کمدی نشان نمیدهد، چه انتظاری داریم این فیلمها خوشایند مخاطبان خارجی باشد.
جشنواره فیلم فقط کن و ونیز نیست
وی به ذکر خاطرهای جالب مرتبط با این موضوع پرداخت و گفت: چند سال پیش فیلمی کمدی به نام «تردست» تهیه کردم. وقتی اسپانیاییها به بازار فیلم آمدند و عکسها و پوستر آن را دیدند، با ذوقزدگی گفتند خیلی خوب است و ما حتما این فیلم را میخواهیم، اما وقتی فیلم را برای آنها نمایش دادم، گفتند جریان چیست؟ ما هیچ چیزی از این فیلم نفهمیدیم! این مساله فقط مربوط به این فیلم نبود و همچنان درباره سینمای کمدی ایران ادامه دارد. مگر اینکه فیلم کمدی، قصه عامتری داشته باشد و تماشاگران خارجی هم متوجه داستان فیلم شوند.
تسلیمی ادامه داد: جشنوارههای جهان که فقط کن و ونیز نیست، ما کلی جشنواره فیلمهای کمدی در دنیا داریم و میتوانیم در آنها شرکت کنیم، اما کمدینویسهای ما بیشتر دنبال ردیف کردن جوکهای فضای مجازی در فیلمها هستند، حتی آن کمدیهای نوع خوب را هم از فیلمهای موفق آمریکایی در این زمینه برمیدارند. سازندگان فیلمهای کمدی ایران هم با این دید نگاه نمیکنند که این آثار میتواند به عنوان یک محصول فرهنگی خوب در دنیا دیده شود. البته معتقدم همین سینمای کمدی که الان مد شده و فقط وابسته به دو سه بازیگر است و فروش هم میکند، یک دوره خاص و گذراست که بزودی تمام میشود.
بازیهای کلامی غیرجذاب برای خارجیها
ابراهیم وحیدزاده، کارگردان سینما درباره راه پیدا نکردن فیلمهای کمدی ایران به جشنوارههای جهانی گفت: یکی از دلایلش این است تصور کسانی که در بخش دولتی برای جشنوارههای جهانی فیلم میفرستند از گذشته این بود که شانس جایزه بردن فیلمهای سیاه و آثاری که درد و غم و ناراحتی را به نمایش میگذارد، بیشتر است. به همین دلیل وقت، انرژی و نیروی خود را بیشتر روی آن کارها میگذارند. ضمن اینکه تعداد جشنوارههای تخصصی دنیا خیلی زیاد است و از این میان تعدادی زیاد هم جشنواره فیلمهای کمدی در دنیا وجود دارد. آن نگاهی که ممکن است درباره انتخاب گزینشی فیلمهای تلخ و سیاه از جانب برخی جشنوارههای سینمایی جدی وجود داشته باشد، در جشنوارههای کمدی کمتر است.
جای خالی کمدی موقعیت
کارگردان فیلمهای مجسمه و شام عروسی درباره حضور نیافتن سینمای کمدی ایران در جهان و ارتباط پیدا نکردن با مخاطب خارجی افزود: دلیل دیگر این است که متاسفانه فیلمهای کمدی ایران به کلام وابسته است و بازیهای کلامی ایجاد کمدی میکند. وقتی این وضعیت برای کشوری دیگر چه زیرنویس و چه دوبله شود، مورد اقبال قرار نمیگیرد، آن جذابیت لازم را برای تماشاگران خارجی نخواهد داشت و آنها نمیخندند، چون درکی از این بازیهای کلامی ندارند. وحیدزاده در ادامه گفت: اگر ما بخواهیم دنبال ساخت فیلمهایی باشیم که بیش از کمدی کلامی به تصویر و کمدی موقعیت متکی باشد، شانس بیشتری برای پیداکردن بازار جهانی و راهیابی به جشنوارههای خارجی خواهیم داشت.
این کارگردان دلیل دیگر این موضوع را چنین عنوان کرد: اصولا فیلم کمدی نیش میزند و یک مقوله اجتماعی و فرهنگی را عریان میکند و در برابر چشم میگذارد، به این امید که با دیدن این فیلم راهی برای اصلاح و بهبود آن پیدا شود. متاسفانه این قضیه هم خیلی باب طبع و میل دستاندرکاران هدایت و حمایت و نظارت نیست و آنها بشدت از سخنانی از این دست میرنجند. درمجموع اگر این موارد طرح شده برطرف شود و با استانداردهای سینمای کمدی دنیا پیش برویم، میتوانیم حضور موفقی در جهان داشته باشیم.
منبع: جام جم
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- روزنامه همشهری : روزی خواهد رسید که دیگر این کمدی های تکراری برای مخاطب جذابیت نخواهد داشت
- چاقوکشی برای رسیدن به حق!/ درباره لزوم فاصلهگذاری بین هنرمند و انسان خوب
- سینمای ایران از نفس افتاده است
- از تاریکی گفتن موجب روشنایی نمیشود/ سینمای ایران نیازمند فیلمهایی است با تم امید و جسارت
- چرا سیاهنمایی کارِ سینمای ایران نیست
- سینمای ایران به هوای تازه نیاز دارد
- استقبال تماشاگران و منتقدین از یلدا در جشنواره ساندنس
- نکتههای گمشده سینمای ایران/ اهمیت دکور در سینمای دهه ۳۰ + ویدئو
- آزمون بزرگ «خانه پدری»
- مهدی هاشمی و نسرین مقانلو در سریال نوروزی “کامیون”
- حال وخیم برخی کمدیهای سال/ شوخیهای مستهجن مثل موریانه نفوذ میکنند
- دو فیلمنامه مجوز ساخت گرفتند
- شما که غریبه نیستید!
- گزارش سازمان سینمایی از وضعیت سالنهای سینمای کشور
- حجازیفر: پول سینما را در تئاتر خرج میکنم
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- تحسین امیر کوستوریتسا از فیلم سینمایی «دوار» در جشنواره فیلم روح آتش
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر