از نگاه من عملکرد صداوسیما از منظر کارشناسی رسانهای از سه زاویه قابل بررسی است. بخش نخست این مبحث درباره بخش خبری است. همانطور که میدانید وقتی صحبت از خبر میکنیم، قبل از اینکه اتفاق به خبر تبدیل شود؛ با سه حالت مواجه هستیم. یا این رویداد را «فرآیندمدار» بررسی میکنیم یا رویداد دارای ظرفیتی است که تنها به صورت «موردی» بررسی میشود یا اینکه ظرفیت خبر به قدری بالاست که نامش را «پوشش خبری» میگذاریم.
در مورد خبر رحلت آقای هاشمی در گام نخست چون ارزش رویداد بالا بود؛ از نظر کارشناسی ورود به این رویداد، «پوشش» نامیده میشود. اصل اول برای پوشش در همه جای جهان «سرعت» است. صداوسیما از این منظر هم در اعلام خبر و هم در ورود به موضوع خبر، به شدت عقب افتاد. وقتی شما سرعت را از دست میدهید از نظر رسانهای اعتبار رسانهتان لطمه میخورد. در اصطلاح به این کار، «خبرخوردگی» میگویند. بدترین اتفاق برای یک رسانه آن است که یا خبر را بخورد یا از منظر پوشش از سایر رسانهها عقب بیفتد.
قضیه دومی که در بحث پوشش خبری و سرعت میخواهم به آن بپردازم، «نگاه به تناسب رویداد» و پوشش ابعاد مختلف آن است که در اصطلاح آن را «پوشش همهجانبهنگر» مینامیم. وقتی قصد ورود به یک رویداد را داریم، باید به این نکته توجه کنیم که رویداد مورد نظر، تنها دارای یک زاویه نیست و از زوایای مختلف قابلیت پوشش و سپس بررسی دارد. طبیعتا فردی که از دنیا میرود، دارای خانواده و نزدیکانی است. آیا نباید با اعضای خانواده و نزدیکان این فرد ارتباط گرفت؟ رسانه وظیفه دارد در پوشش خبری، تمامی ابعاد موجود رویداد را مورد توجه قرار دهد. بهعنوان مثال در رویدادی چون زلزله فقط با نشان دادن یک لانگشات ابعاد خرابیها را نشان نمیدهیم و بعد از آن، مسأله را تمام شده فرض نمیکنیم. طبیعتا باید به افرادی که در مرکز حادثه قرار داشتهاند نیز بپردازیم. ما در اصطلاح به ابعاد مختلف رویداد میگوییم «حلقههای ارتباط رویداد». حلقههای ارتباط را باید یافت و همگی را تبیین کرد و پوشش داد، زیرا در اینجا صحبت از یک رویداد موردی و مقطعی نیست. رویدادی اتفاق افتاده که با رویداد اصلی در حدی مرتبط است که میتوان آنها را متصل به رویداد اصلی تلقی کرد. بنابراین در بخش دوم باید گفت؛ «صداوسیما نتوانست پوشش رویدادهای مرتبط با رویداد اصلی را در نظر بگیرد.»بخش سوم، «بخش تصویری رویداد» است. روز گذشته، جمعیت قابل توجهی برای حضور در مراسم تشییع آیتالله هاشمی رفسنجانی شرکت کردند. با وجود این، صداوسیما از عکسهای هوایی برای نشان دادن این جمعیت استفاده نکرد، اما شبکههای اجتماعی این کار را انجام دادند و حضور سهمیلیون نفر در مراسم تشییع برآورد شده است. آیا مخاطبان نباید این تصاویر را از تلویزیون میدیدند؟ شما بهعنوان یک رسانه یا باید رویداد را پوشش بدهید یا از آن صرف نظر کنید. اگر پوشش را بهصورت ناقص انجام بدهید و رسانههای دیگر این کار را بهطور کامل انجام بدهند؛ رسانه شما لطمه میخورد.نکته نهایی این است که تلویزیون بیشتر به «جنبههای تاریخی رویداد» پرداخت و درباره شخصیت آقای هاشمی سخن گفت. در بحث بررسی جنبههای تاریخی هم فقط به دو تا سه مورد مشخص پرداخت و موارد دیگری را که ظرفیت پوشش و پرداختن به آنها وجود داشت، ناگفته گذاشت. فرآیندمداری برای یک رویداد آن است که پوشش به پایان میرسد. وقتی پوشش به پایان رسید؛ جای آن است که فرآیندمدار وارد مسأله شویم؛ یعنی موضوع را کندوکاو کنیم، نگاه تاریخی و امروزی و فردایی داشته باشیم و فرآیندمدار به موضوع بپردازیم، نه اینکه حتی همان فرآیندمداری را بهصورت یکجانبه پیگیری کنیم.
نکته بعدی که قابل تامل به نظر میرسد؛ تفاوت رفتاری تلویزیون با شخصیت آقای هاشمی قبل و از بعد از ارتحال اوست. قبل از اینکه کارشناسان رسانه به این موضوع بپردازند؛ بهتر است خود صداوسیما این تفاوت را توضیح دهد. سوال این است که صداوسیما چرا تا این حد در موضع خودش در مورد آقای هاشمی قبل و بعد از رحلت ایشان متفاوت عمل کرد؟ این رسانه درحال لطمه زدن به اعتبار خویش است. همانطور که مستحضرید وقتی خبر توسط رسانه کسب میشود؛ دارای دو بخش «اعتبار و تکمیل» است. در ابتدا میگوییم خبر باید اعتبار داشته باشد (اعتبار با صحت خبر متفاوت است) یعنی اطلاعات خبر باید دارای وزن و جایگاه باشد. یعنی رسانه باید با کسب آن خبر، اعتبار پیدا کند و بخشهای باقیمانده خبر را هم تکمیل کند. صداوسیما باید به این سوال پاسخ دهد که همین کار ناقصی را که درباره ارتحال آقای هاشمی انجام داد، چرا پیش از این ارایه نداده بود؟
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- محسن هاشمی: ما نخواستیم سکانسهای فیلم منصور حذف شود!/برای فروش بیشتر خبرسازی کردند
- مسجد جامعی :در دوران ریاست جمهوری هاشمی، نسل جوانانی که به دنبال سینما و تئاتر بودند افزایش یافت
- «معمای شاه» تحت تاثیر درگذشت آیتالله هاشمی
- هاشمی رفسنجانی به روایت ابوالحسن داودی
- نظر یک منتقد درباره شعار علیه صداوسیما: مردم به صداوسیما معترضاند
- صحبت های آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره سینما در سال ۶۳
- روایت تبریزی از ساخت فیلم تبلیغاتی هاشمی در سال ۸۴:همسر هاشمی با دیدن فیلم،حالش بد شد
- روایت روزنامه جمهوری اسلامی از اعتراض مردم به اقدام صدا و سیما درباره هاشمی
- شرط صداوسیما برای پخش مواضع رییس دولت اصلاحات
- روایت سروش صحت از تشییع آیت الله هاشمی: اصلا فکر نمیکردم این همه آدم بیان
- شبی که آیتالله درهای بقیع را به روی ما گشود
- محسن هاشمی بخشهایی از وصیتنامه آیتالله هاشمی را روی آنتن زنده تلویزیون خواند
- تاریخ بینقاب و نقشآفرینانش/ درباره درگذشت آیت الله هاشمی
- فرشته طائرپور: آیت الله هاشمی رفسنجانی مرد عبور از بن بست ها بود
- پست جالب قاسمخانی در اینستاگرامش درباره تشییع جنازه امروز
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند