سینماسینما، محمد حقیقت
در این روزها که در خانه ها در قرنطینه هستیم فرصت خوبی است که فیلم هایی که نخل طلائی را گرفتهاند، اگر ندیده ایم ببینیم و اگر دیده ایم، باز دیدن آنها خالی از لطف نیست!
قرار بود هفتادوسومین دوره جشنواره کن از ۱۲ تا ۲۳ ماه مه ۲۰۲۰ شروع شود اما بدنبال شیوع ویروس کرونا که از چین آغاز شده و درمدت کوتاهی در سراسر جهان فراگیر شده، برگزاری این جشنواره هم مثل بقیه گردهمائی های بزرگ هنری، ورزشی و غیره با مشکل اساسی روبرو شد. بسیاری از رسانه ها ی فرانسوی و بین اللملی صحبت از احتمال برپا نشدن هفتادوسومین دوره جشنوارکن به میان آورده اند اما آخرین خبر این است که کمیته های انتخاب چهارگانه جشنواره کن، همچنان به کار گزینش فیلم های رسیده از سراسر دنیا تا به امروز ۲۱ مارس ادامه میدهند. مسئولان اصلی جشنواره هم در۱۹ مارس اعلام کردند که هنوز برای برپائی آن خوشبین هستند تا آن را در اواخر ماه ژوئن، یا ابتدای ماه ژوئیه برگزارکنند، البته به شرط اینکه ویروس کرونا مهار شود و تلفات دیگری به همراه نداشته باشد.
به خاطراهمیت ویژه این جشنواره از نظر پرستیژ هنری و همچنان جایگاه مهم اقتصادی اش در سینمای جهان، مروری داریم بر مهمترین جایزه آن، نخل طلا وعجالتا به دو نکته آن نگاهی می اندازیم.
۱٫ درابتدا، نخل طلا، نخل طلا نبود
وقتی کن در سال ۱۹۳۹ شروع به کار کرد به خاطر پیشامد جنگ جهانی دوم، متوقف شد و درواقع کار رسمی خود را از۱۹۴۶، بعد از پایان جنگ با حمایت وزارت فرهنگ فرانسه آغاز کرد. اما در سالهای ۱۹۴۸ و ۱۹۵۰ هم به علت مشکلات بودجه برپا نشد. این جشنواره در رقابت با جشنواره ونیز، از ابتدا مسابقه ای بود و از سوی برگزارکنندگان یک هیئت داوران بین المللی آثار راه یافته در مسابقه را قضاوت میکردند. جایزه اول جشنواره اسم خاصی نداشت وتنها بنام گراند پری (جایزه بزرگ) از آن اسم میبردند. تنها ازسال ۱۹۵۵ بود که تیتر یا عنوان نخل طلا به مهمترین جایزه این جشنواره داده شد که به فیلم مارتی (دلبرت من) از آمریکا داده شد، که بعدا هنرپیشه مرد آن جایزه اسکار را نیز به دست آورد. همین کشور، تا به امروزبا ۱۳ نخل طلا، و ۹ جایزه گراند پری، رکورد دار است.
بعد از آمریکا، فرانسه با ۱۳ جایزه اول که هفت نخل طلا در آن بوده قرار دارد و سپس ایتالیا با ۱۲ رتبه، انگلیس با ۱۰ رتبه، ژاپن با ۵ رتبه، و کشورهای بعدی هرکدام دو نخل طلا در جدول قرار گرفته اند: ترکیه، سوئد، دانمارک، آلمان، اتریش، بلژیک، لهستان، یوگسلاوی از این جمله اند. ایران تنها یک بار با طعم گیلاس (عباس کیارستمی)، طعم نخل طلا را چشیده است.
نامگذاری نخل طلا براین جایزه، از آنجاست که در جنوب فرانسه، در شهر کن، درختان نخل در بلوار کورازت، در ساحل دریا وجود دارند و این سمبل را برای شکل جایزه درنظر گرفتند، همانگونه که برای سمبل جایزه اول جشنواره ونیز که با شیرهای میدان سن مارکوی خود مشهورشده، شیرطلا در نظر گرفته شده است.
۲٫ کارگردانانی که بطور مشترک نخل طلا گرفتند
از تاریخ ۱۹۵۵ تا به امروز، سالهائی وجود داشته، که هیئت داوران، نتوانسته اند صددرصد روی یک فیلم به عنوان برترین اثر جشنواره به توافق برسند، یا به دلایل گوناگون نخواسته اند چنین کنند. لذا، نخل طلا را بین دوفیلم، و در نتیجه به دوکارگردان به طور مشترک داده اند که از این جمله است:
اتللو( ارسن ولز) و- دوشاهی امید( رناتو کاستلانی ) گراند پری (جایزه بزرگ) در ۱۹۵۲ –
مترسک ( جری شاتزبرگ – امریکا) و- تحقیر( آلن برجز از انگلیس) درسال ۱۹۷۳
اینک آخرالزمان ( فرانسیس فورد کاپولا – آمریکا) و – طبل حلبی (ولکرشلندرف – آلمان) در سال ۱۹۷۹
کاگه موشا – سایه جنگجو ( آکیرا کوروساوا) و – همه چیز درباره جاز ( بوب فوس – آمریکا) ۱۹۸۰
ماموریت ( کوستا گاوراس – آمریکا) و – یول ( ایلماز گونی و شریف گورن – ترکیه) درسال ۱۹۸۲
خداحافظ محبوبه ام ( چن کای گه – چین) و – درس پیانو( جین کامپیون – نیوزلند) ۱۹۹۳
طعم گیلاس ( عباس کیارستمی – ایران) و – مارماهی ( شوهئی ایمامورا – ژاپن) ۱۹۹۷
از سال ۲۰۰۰ به بعد بنا به تصمیم شورای اداری کن و در راس آن، ژیل ژاکوب، تصمیم گرفته شد،که نخل طلا از این پس بطور مشترک داده نشود لذا هیئت داوران اجازه نخواهندداشت که نخل طلا را قسمت کرده و بطور مشترک به دو فیلم بدهند، همچنین فیلمی که برنده نخل طلا میشود؛ نباید جایزه دیگری به آن تعلق گیرد. البته همین فیلم میتواند جایزه های جنبی مثل جایزه منتقدین بین المللی و غیره را دریافت کند. نکته دیگر اینکه تا به امروز تنها یک زن فیلمساز (جن کامپیون) برای فیلم درس پیانو، توانسته نخل طلا بدست آورد!
ازنظر محبوبیت آثاری که نخل طلا بدست آورده اند در روی پرده های سینماهای فرانسه میتوان اشاره داشت به کم فروش ترین آنها، عمو بونمی، مردی که گذشته اش را بخاطر می آورد( آپیشات پونگ ویراستاکول – تایلند) درسال ۲۰۱۰، با ۱۲۸٫۰۰۰ تماشاگر، و پرفروش ترین آن، مرد سوم (کارل رید) ( که برنده، گراند پری، قبل از نام گذاری نخل طلا بوده) با ۵٫۷۰۱٫۲۰۰ تماشاگر بوده است.
۳٫ هفت کارگردانی که دوبار نخل طلا گرفتند
۱٫بیل آگوست از دانمارک، با فیلم های پل فاتح (۱۹۸۸) و بهترین نیت ها (۱۹۹۲) –۲٫ فرانسیس فورد کاپولا، مکالمه (۱۹۷۴) اینک آخر الزمان (۱۹۷۹) از آمریکا– ۳٫لوک و ژان پییرداردن با روزتا (۱۹۹۹) و کودک (۲۰۰۵) ازبلژیک- ۴٫ ایمامورا، حکایت نارایاما(۱۹۸۳) و مارماهی( ۱۹۹۷) از ژاپن –۵٫ میشائیل هانکه، روبان سفید( ۲۰۰۹) و عشق(۲۰۱۲) از اتریش – ۶٫امیر کوستوریکا، بابا درسفر معاملات است – ترجه دیگر این فیلم ، بابا به ماموریت رفته است (۱۹۸۵) و زیرزمین ( ۱۹۹۵) از یوگسلاوی – ۷٫کن لوچ، باد برمیخیزد ( ۲۰۰۶) و- من دانیل بلاک (۲۰۱۶) از انگلیس.
سه نخلی چه کسی خواهد بود؟
تا به امروزهیچ کارگردانی سه بار نخل طلا نگرفته است، اما بارها پیش آمده که کارگردانان دو نخلی با آثار جدیدشان در مسابقه شرکت کرده اند. به همین دلیل روزی با آقای تییری فرمو که مدت طولانی است دبیرکل جشنواره کن است مصاحبه ای کرده بودم و گفته بودم،” شاید خوب خواهد بود، که کارگردانانی که تا کنون دوبار نخل طلا برده اند، آثار جدیدشان را در خارج از مسابقه، مثلا با عنوان، بزرگان قرار دهید، که هم اهمیت ویژه ای برای آنها قائل شده باشید، و هم جا برای دیگرکارگردانان کمتر شناخته شده در مسابقه باز بشود و بدین گونه شانس را به آنها میدهید”. او پاسخ داد: آنها قبول نمی کنند و میخواهند شانس خود را برای به دست آوردن سومین نخل طلا آزمایش کنند.
چه کسی در آینده شانس بردن نخل طلا خواهد داشت؟!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- پایان کار جشنواره فیلم کوروش با معرفی برگزیدگان
- «سرانجام»، وصیتنامه کلود للوش است؟
- بزرگداشت داریوش مهرجویی در جشنواره کوروش
- بازگشت محمد حقیقت با مستندی با حضور فرخ غفاری و هنری لانگلوآ!
- نمایش «بانو» در جشنواره فیلمهای ایرانی کوروش/ برگزاری یادبود داریوش مهرجویی در تورنتو
- «بربرها»؛ آیا پناهندگان برای غرب فقط دردسرآفریناند؟
- گفتوگو با علی صمدی احدی/ «هفت روز» را با بیانِ فعالان حقوق بشر ساختم
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ جایزهای به لیدی گاگا میرسد؟
- یادداشت محمد حقیقت درباره جشنواره ونیز/ آیا شاهکاری در راه است؟
- در حال و هوای جشنواره ونیز/ انتظارها از آلمادوار بالا بود، اما…
- آغاز جنگ ستارگان در ونیز از سوی منتقدان
- سینماگران ایرانی در اسکار ۲۰۲۵ چقدر شانس دارند؟
- «امیلیا پرز» گزینهای برای اسکار / چگونه سردسته باند مواد مخدر، به زنی خیرخواه تبدیل میشود؟
- گفتوگو با سازنده فیلم پذیرفته شده در جشنواره ونیز / قصه مهاجری که راهی «هرکجا هرزمان» است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
آخرین ها
- فریدون جیرانی رئیس کانون کارگردانان شد
- کارگاه انتقال تجربه ابوالفضل جلیلی در موزه سینما/ رونمایی یک مستند در مشهد
- با ۶ ماه تاخیر؛ فیلم زندگینامه «مایکل جکسون» اکتبر ۲۰۲۵ اکران میشود
- برای دومین سال متوالی؛ تجلیل از کولمن دومینگو در جشنواره پالم اسپرینگز
- «اینجا»؛ سفری خلاقانه در زمان و مکان
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند