امید آقایی یکی از روحانیونی است که مدتهاست با هنر هفتم در ارتباط است. امروزه سینما به خوبی توانسته است توجه بسیاری از اقشار را به سمت خود سوق دهد. شاید دلیل این توجه به سینما، زبان گویا و تاثیرگذار این هنر فراگیر است. در این میان، روحانیون نیز نگاه جدیدی به سینما پیدا کرده‌اند و خود وارد سینما شده‌اند. امید آقایی یکی از این روحانیون است.
چون شما تا امروز با هیچ خبرگزاری به طور رسمی گفتگو نکرده‌اید، در ابتدا بیشتر در مورد خودتان صحبت کنید.
من در حدود ۲۰ سال است که در مورد اخلاق دغدغه دارم. در ابتدا باور اخلاق برای خود و بعد از آن، برای سایر افراد جامعه را دارم. چون یکی از وظایف روحانیت، بحث توسعه اخلاق در جامعه است. چند سال پیش روایت زیبایی از امام صادق (ع) با موضوع مکارم اخلاق با ۱۰ مصداق نظر من را به خود جلب کرد. در آن زمان حس کردم که باید این مکارم اخلاقی با توجه به آیات و روایات اسلامی، تبین و تفسیر شود. در این باره شروع به نوشتن کتابی با نام «اخلاق کریمان» کردم. دو جلد از این کتاب چاپ شد. جلد اول با موضوع یقین و جلد دوم با موضوع مقام صبر.
پس شما قبل از اینکه وارد سینما شوید، نویسنده کتاب با مضامین دینی بوده‌اید؟
بله همین طور است. در هر صورت این کتاب نوشته شد. بعد‌ها جلد دوم این کتاب با استقبال زیادی مواجه شد، اما از آنجایی که بحث کتابخوانی در کشور ما ضعیف است، این دیدگاه در من به وجود آمد که باید از ابزاری بهتر برای بیان موضوعات دینی استفاده کرد.
چطور وارد سینما و بحث فیلم‌سازی شدید؟
شاید بتوانم بگویم که ناخواسته وارد سینما و فیلم‌سازی شدم. یعنی هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم به طور جدی در عرصه کارگردانی و نویسندگی وارد شوم. یک شب در حال تماشای برنامه «راز» از شبکه چهار سیما با اجرای نادر طالب‌زاده بودم که در آن برنامه شان استون، پسر الیور استون بزرگ و معروف، حضور داشت که به تازگی مسلمان شده بود. این موضوع برای من بسیار جالب بود که شخصی در دل هالیوود زندگی کرده و نفس کشیده است، آنقدر با تعجب و با فهم در مورد اسلام صحبت می‌کند. این موضوع روی من تاثیر عجیبی گذاشت و همان شب دست به قلم شدم و نامهای در سی صفحه در مورد اصول و فروع دین و نگاه اسلام به بعضی از مسائل مهم مثل آخر‌الزمان، جنگ و دنیا تنظیم کردم. این نامه توسط خبرگزاری شبستان ترجمه شد و برای شان استون فرستادم.
علت این کار چه بود؟
حس من این بود که بعد از گذشت بیست سال طلبگی و در کنار قرآن بودن، هنوز اسلام را نشناختم چه برسد به شان استون که تازه مسلمان شده بود. بعد از آن، شان، استقبال قابل توجهی نسبت به این نامه داشت و با تشکر فراوان، تصریح کرد که باید فرهنگ شرق و غرب را به هم نزدیک کنیم. هم غرب باید فرهنگ غنی شرق را بشناسد و هم شرق باید با غرب بیشتر آشنا شود. این نامه و ارتباط با شان، باعث شد با اهالی سینما ارتباط برقرار کنم.
پس شروع کار شما در سینما این طور آغاز شد؟
بله. بعد از این جریان طرحی در ذهن داشتم که با تشویق دوست عزیزم، امین زندگانی، آن طرح به فیلمنامه تبدیل شد. سپس یک موسسه فرهنگی با بعضی از دوستان تاسیس کردیم که امین زندگانی به عنوان مدیر عامل آن حضور دارد.
گفتید یک طرح سینمایی داشتید؛ در مورد آن توضیح دهید.
طرحی داشتم به عنوان یک فیلم سینمایی که احمد توکلی در آن کمک زیادی به من کرد و امین زندگانی آن را بازنویسی کرد. بعد‌ها آن طرح سینمایی تبدیل به فیلمنامه‌ای با نام «غیرت» شد که موضوع آن روحانیت است. این فیلم قرار بود که سال قبل به تهیه‌کنندگی محسن علی‌اکبری ساخته شود که به دلایلی به تعویق افتاد.
در مورد کار‌هاتون توضیح بدین. تا به حال چه کارهایی در حوزه سینما انجام داده‌اید؟
دو فیلم کوتاه و دو فیلم نیمه بلند با محسن علی‌اکبری به عنوان تهیه‌کننده کارگردانی کردم. هم اکنون نیز یک تله فیلم را کارگردانی کردم و به پایان رساندم که متاسفانه به دلیل پیچیدگی امور اداری، هنوز مجوز آن از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دست ما نرسیده است.
پیچیدگی امور اداری فقط در سینما نیست و در تمام ادارات کشور وجود دارد.
متاسفانه بوروکراسی اداری در تمام کشور و در تمام مشاغل جاری است. من به فکر جوانانی هستم که با انرژی وارد عرصه کار می‌شوند و باید هشتاد درصد انرژی خود را صرف امور حاشیه‌ای کنند.
شما اولین روحانی کارگردان هستید که با لباس روحانیت پشت دوربین می‌روید. واکنش عوامل نسبت به این موضوع چطور است؟
خیلی‌ها به من گفتند که با لباس روحانیت پشت دوربین نرو. چون شأن این لباس این کار را بر نمی‌تابد، اما من مخالف این صحبت‌ها هستم من دوربین را مثل قلم مقدس می‌دانم در هر صورت ذات دوربین بد نیست و این به ما بستگی دارد که چطور از آن استفاده کنیم. در مورد عوامل سینما در هر کار باید بگویم که رفتار بسیار صمیمانه‌ای با من دارند و دوستی خوبی بین من و عوامل سینما ایجاد شده است.
موضوع مهم‌تر اینکه روحانیون، چطور پس از وارد شدن به مقوله سینما با شما رفتار می‌کنند؟
نگاه بسیار خوبی در میان روحانیون در این مورد وجود دارد. اولین کسی که بسیار علاقه‌مند است که حوزه علمیه به سینما وارد شود، مقام معظم رهبری است که صحبت‌های چند روز پیش ایشان در میان سینماگران در مورد چارلی چاپلین موید این بحث است. هنر سینما باید به سمت تعالی برود. من با بعضی از اساتید حوزه در ارتباط هستم. بزرگوارانی مثل آیت‌الله کعبی، آیت‌الله انصاری، آیت‌الله صدیقی و آیت‌الله علوی همواره مشوق من بوده‌اند. هر چند همواره نکاتی را متذکر می‌شوند.
شما قرار است از فیلم‌سازی به چه برسید؟
با توجه به آموزه‌های دینی که می‌گویند به کم قانع نباشید نگاهم به آینده است که یک کمپانی فیلم‌سازی با مشارکت کشورهای اسلامی ایجاد کنم که به ساخت فیلم‌های اخلاقی بپردازد.
این کار در ایران سخت نیست؟
به نظر من این طور نیست. چون واقعاً نیاز است به عنوان یک کشور اسلامی که حرف‌های زیادی برای گفتن داریم، از این قبیل کمپانی‌ها در کشور ما تاسیس شود. ما باید به جوان‌ها اجازه صحبت کردن بدهیم. در اینجا باید به این موضوع اشاره کنم که دغدغه اصلی من تهیه‌کنندگی است. نه فقط در ایران بلکه تولید فیلم در تمام کشور‌ها هدف و غایت من است.
معضل سینمای ایران در ساختار چیست؟
البته من، خودم را در این کار مبتدی می‌دانم و در این موضوعات سینما احاطه ندارم، اما مشکل اصلی سینمای ایران، فیلمنامه است. در سینما متاسفانه مشورت به هیچ عنوان وجود ندارد. چند روز بیش در اکران خصوصی یک فیلم حضور داشتم. این فیلم به دلیل طراحی بد فیلمنامه، تازه از دقیقه هشتاد و پنج شروع شد با توجه به اینکه سوژه بسیار مناسبی داشت، اما به دلیل اینکه با هیچ شخصی مشورت نشده بود، این فیلمنامه بد طراحی شده بود، البته این فرهنگ در تمام جامعه کشور ایران وجود دارد که کم مشورت می‌کنیم.
آخرین کاری که در دست اقدام دارید چیست؟
می‌خواهم در مورد یک روحانی فیلم بسازم. در مورد روحانیت آثار مختلفی ساخته شده است، اما در هیچ کدام از آن‌ها روحانیت در اصل ماجرا نبوده است. من دو فیلمنامه با موضوع وظایف روحانیت با نامهای «غیرت» و «حصار باور» نوشته‌ام که هنوز منابع آن تامین نشده است.
منبع: باشگاه خبرنگاران