منیژه حکمت، کارگردان و تهیهکننده سینما، اوایل امسال بر اثر بیماری مجبور به عمل جراحی فوری قلب شد و به توصیه پزشکان مدتی را باید در فضای بدون تنش به استراحت میپرداخت. او که از جمله فیلمسازان فعال سینمای ایران محسوب میشود، در عرصههای مختلف اجتماعی هم حضور چشمگیری دارد. او که در بیان نظراتش صراحت لهجه دارد، بعد از گذشت هشت ماه لب به سخن گشود و درباره مسائل فعلی سینما گفتوگو کرد. بههمیندلیل با او گفتوگوی کوتاهی انجام دادیم که هم حالش را جویا شویم و همینطور نظرش را درباره وضعیت فعلی سینما بدانیم. گفتوگوی ما با منیژه حکمت به این شرح است:
خانم حکمت! در روزهای نقاهت بیماریتان بهسر میبرید، درحالحاضر وضعیت جسمانیتان چگونه است؟
خدا را شکر. خیلی بهترم. دوران سختی بود، اما خوشبختانه همهچیز بهخوبی پیش رفت. البته پزشکان توصیه کردهاند که کمتر حرص بخورم. بههمیندلیل تا جایی که بتوانم کمتر اخبار را پیگیری میکنم!
مگر میتوان کارگردان و تهیهکننده سینما بود و حرص نخورد؟!
(میخندد) کاملا. با اوضاعواحوالی که این روزها در سینما حاکم است، گریزی برای حرصنخوردن در سینما نیست! بههمیندلیل سعی میکنم از حاشیهها و برخی حرفها و اظهارنظرات دوری کنم.
از حرفهای چه کسانی دوری میکنید؟
مسئولان!
چطور؟
به دلیل اینکه دائما در جملات و اظهارنظراتشان امر و دستور مستفاد میشود! گویی سینماگران چیزی نمیدانند. درحالیکه آنها با اشاره به برخی مسائل بدیهی به ما- سینماگران- میکنند.
از نظر شما مصداق اینها چیست؟
اگر به برخی از اظهارنظرات دقیقتر نگاه کنیم، میبینیم دائما برای سینماگران و سینما نسخه میپیچند. دستور میدهند که فلان کار را انجام دهید و فلان کار را انجام ندهید! آنها ما را مرتب نصیحت میکنند و معتقدند که اگر فلان کار را انجام دهیم به نفعمان است. درحالیکه ما سینماگران تازگی در این مملکت ساکن نشدهایم! ما سالهاست در این کشور زندگی میکنیم. با قوانین و عرف آن آشنایی داریم. تازه سینماگر نشدهایم. با خطوط قرمز کاملا آشنایی داریم.
واقعیت این است که اگر مسئولان با شما کاری نداشته باشند، ولی قطعا سینماگران با مسئولان کار دارند. چون برای فیلمسازی و گذر از مراحل مختلف فیلمسازی؛ از پروانه ساخت گرفته تا اکران فیلم و حتی بعد از آن سینماگران به انواع و اقسام مجوزها احتیاج دارند. با این وضعیت چه میکنید؟
متوجه نظر شما هستم، اما متأسفانه آنها نگاه قبیلهای به ما دارند. درحالیکه تشخیص سینماگران درستتر از آنهاست. در حقیقت به دلیل اینکه سینماگران در متن جامعه و مردم هستند، صلاح و مصلحت را از آنها که فقط پشت میزشان هستند بیشتر و بهتر میدانند. ضمن اینکه مشکل من بزرگتر از مجوزگرفتنها و… است.
مدیران محترم مقطعی میآیند و میروند، اما ما هستیم که سالها در سینما ماندهایم و میمانیم. باور میکنید از شنیدن واژه «صلاح» حالم بد میشود. از بس که میگویند صلاح شماست فلان کار را انجام ندهید و صلاح شما نیست فلان کار را انجام بدهید. دائما این واژه در گوش ما زنگ میخورد. اخیرا هم شنیدهام که توصیه به ساخت فیلمهای فاخر شده است! واژه «فیلمِ فاخر» هم از آن کلماتی است که بوی ویژهخواری از آن استشمام میشود؛ البته میدانیم به هر که نقدی کنیم از تبعاتش این است که جواب نامههایمان را نمیدهند یا نامه را به بایگانی میسپارند، اما این را بدانند که سینماگران همهچیز را میفهمند و درک میکنند و اگر در مقاطعی واکنشی نشان نمیدهند، چون دلشان برای سینما میتپد و نمیخواهند سینما را وارد مخاطرات و چالشهای جدیدی کنند. همیشه اهالی فرهنگ و هنر خیلی نجابت به خرج میدهند.
درست است که از این نظر خواسته سینماگران حداقلی و گاهی هم بدیهی است، اما با وضعیت موجود، نگاه شما آرمانی به نظر میرسد. باایناوصاف برای اینکه در مسیر فیلمسازی کمتر دچار چالش شد، چه باید کرد؟
تنها راه از نظر من تمکین به قوانین است. باید از راه قانون وارد شویم و به قوانین سینما اشراف داشته باشیم. چون رعایت قوانین تنها مسیر درست و منطقی است. با همه اینها باید بگویم سینما مال ماست. هرچند آزار ببینیم و خسته شویم، سینما را رها نخواهیم کرد.
امسال فیلمهای جشنواره فیلم فجر را دنبال کردید؟
خیر.
برنامهای برای ادامه فعالیت در سینما ندارید؟
حتما. هم در عرصه کارگردانی و هم تهیهکنندگی برنامهها و خبرهای خوبی داریم که انشاءالله در سال آینده علنی خواهم کرد. من واقعا برای اهالی سینما روزهای خوبی را آرزو میکنم و همین که دوستان و همکارانم در این فضا به فیلمسازی ادامه میدهند دستمریزاد و خداقوت دارد، بهخصوص برای سینماگران مستقل که پشتیبانی ندارند!
منبع: فرانک آرتا _شرق