سینماسینما ـ علی نعیمی، آیین فرش قرمز که چند سالی است در سینمای ایران به‌عنوان زینت‌دهنده آیین‌های مختلف سینمایی از آن استفاده می‌شود در جشنواره اخیر ابعاد دیگری را تجربه می‌کند.اگر تا قبل از آن فقط نمایش تبلیغاتی حضور ستاره‌های سینمایی روی فرش قرمز برای برگزارکنندگان مهم بود این موضوع در جشنواره سی‌وچهارم با بهره‌گیری از ظرفیت محبوبیت سینماگران در میان اقشار مختلف مردم به منبع مالی مهمی برای جشنواره فیلم فجر تبدیل شده است. «فرش قرمز» و عبور دادن عوامل فیلم‌های حاضر در بخش‌های مختلف جشنواره فیلم فجر، در سال‌های اخیر به شکل عجیبی در مرکز توجهات برگزارکنندگان قرار گرفته است.
تا چند سال پیش رفتن یا نرفتن بازیگران و سینماگران روی فرش قرمز برای کسی اهمیت نداشت، اما در چند سال اخیر روند فزاینده اهمیت این موضوع در جشنواره فجر و تاکید مسئولان و برگزارکنندگان جشنواره بر این مسئله که به‌طور حتم عوامل فیلم با یک شکل ویژه روی این فرش رژه بروند و از سوی چند مرد کت و شلوارپوش به نوعی اسکورت شوند، شیوه‌ای از اجرای آیین‌های سینمایی را یادآوری می‌کند که تا پیش از این به اهمیت سود مالی و اقتصادی آن توجهی نمی‌شد.
از سال ۸۹ و در پی اکران خصوصی چند فیلم سینمایی و به عهده گرفتن آیین فرش قرمز برای آن، توجه سرمایه‌گذاران سینمایی به استفاده از این مدل درآمدزایی از موضوع جانبی ساخت یک فیلم سینمایی بیش از پیش جلب شد. اما در همان مقطع و از طرف اداره نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، این موضوع کنترل شد و اجازه برگزاری این آیین بعد از چند اجرا دیگر صادر نشد.
این موضوع تا جشنواره سی‌ام فیلم فجر مسکوت ماند تا محمد خزاعی دبیر جشنواره سی‌ام با اشاره به توجه «احترام به هنرمندان» این آیین را در محل کاخ جشنواره در برج میلاد اجرا کرد و عوامل تمامی آثار، پیش از نمایش در این مرکز روی سن آمدند و در مقابل دوربین عکاسان قرار گرفتند.
از سال ۹۰ تا امروز تمامی دبیران برگزارکننده جشنواره بر اجرای این برنامه تاکید ویژه داشتند و هر سال شکل و شمایل آن با تغییر جزئی روبه‌رو می‌شد. تا اینکه امسال و در سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر، محمد حیدری دبیر این جشنواره خبر از برگزاری این آیین در کاخ مردمی جشنواره داد؛ موضوعی که در نگاه نخست با ابهاماتی در نحوه برگزاری روبه‌رو بود.
واژه کاخ مردمی جشنواره ترکیب تازه و بدیعی است که مسئولان دوره سی‌وچهارم برای پردیس سینمایی ملت در نظر گرفتند تا از این طریق بتوانند پیوند تازه‌ای میان هنرمندان و سینمادوستان ایجاد کرده و از این محل بخشی از بودجه برگزاری جشنواره فجر را تامین کنند.
قیمت هر بلیت جشنواره در کاخ مردمی به همراه پذیرایی از مهمانان و حضور در آیین فرش قرمز برای هر فیلم ۲۰هزار تومان است که یک‌سری ده‌تایی بلیت این بخش، رقم ۲۰۰ هزار تومان را سهم جشنواره فجر می‌کند. استقبال کم‌نظیر مردم در سانس اکران «خشم و هیاهو» در پردیس ملت و اکران همزمان فیلم در ۴سالن با ظرفیت ۱۰۰۰ نفر در یک سانس، رقم ۲۰میلیون تومان را برای یک سانس نمایش فیلم عاید برگزارکنندگان جشنواره می‌کند که با احتساب ۱۰ روز نمایش فیلم در ۵ نوبت می‌توان پیش‌بینی کرد رقمی حدود یک‌میلیارد تومان از این محل به بودجه جشنواره تزریق می‌شود. هر چند تمامی این رقم متعلق به برگزارکنندگان نیست و صاحبان آثار نیز مبلغی را دریافت خواهند کرد اما می‌توان امیدوار بود آیین فرش قرمز در سینمای ایران با یک معادله دو طرفه می‌تواند منافع بسیاری از سینماگران و سینمادوستان را تامین کند.
دکتر احمد روستا، استاد دانشگاه شهید بهشتی درباره مراسمی مانند فرش قرمز و تأثیر آن بر بازاریابی محصولات سینمایی می‌گوید: رسم برگزاری آیین فرش قرمز اگرچه یک فرهنگ وارداتی به شمار می‌آید اما به نظر می‌رسد این فرهنگ به درستی در چارچوب صنعتی شدن سینما حضور دارد و در کمک به رشد فروش و تبلیغات یک فیلم تاثیرگذار است.
وی در ادامه گفت: سینما ابزاری قدرتمند در رسانه‌های ارتباط جمعی است و از این منظر می‌توان قدرت نفوذ آن را در جامعه بیش از سایر حوزه‌های فرهنگ و هنر دانست؛ امری بدیهی که البته کارکردها و رویکردهای متفاوتی درون آن مستتر است و می‌توان نسبت به جنبه‌های تبلیغی و ابزارهایی که در اختیار دارد بیشتر دقیق شد.
روستا در ادامه می‌گوید: جنبه‌های تبلیغی یک فیلم علاوه بر وجه بیرونی ازجمله بیلبوردها، تیزرهای تلویزیونی و تبلیغات رسانه‌ای جنبه‌های درونی هم دارد (کارکردهایی که از درون خود فیلم می‌توان برداشت کرد)؛ ازجمله تهیه و توزیع عروسک‌ها و مواد تبلیغاتی دیگر مانند دفتر، خودکار و لوازمی از این دست یا انتشار نرم‌افزارها و بازی‌های رایانه‌ای مرتبط با فیلم. یکی از مهم‌ترین کارکردهای درونی یک فیلم که می‌تواند بر تبلیغات فیلم تاثیر مثبت بگذارد آیین فرش قرمز یا همان رد کارپت است. این آیین به‌دلیل ماهیت حضور ستارگان سینما و ارتباط نزدیک با سینمادوستان، مخاطبان سینما را بیشتر ترغیب می‌کند تا با فیلم همراه شوند. انتشار عکس‌ها و فیلم‌های این آیین‌ها نشان می‌دهد مخاطب به‌دنبال یافتن ابعاد تازه‌ای از ستاره محبوب خود غیر از آن‌چیزی است که در پرده سینما می‌بیند. برای همین برای دریافت اطلاعات تازه حاضر است هزینه کند.
وی در ادامه گفت: به نظرم نباید به این آیین به دید منفی نگاه کرد. این نوع از مراسم سینمایی به کمک اقتصاد بیمار سینما می‌آید و می‌تواند کمک خوبی برای تبلیغ بهتر آثار هنری باشد.