اردوان زینی سوق_دهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران عصر یکشنبه ۲۸ شهریور ماه در مرکز آفرینشهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران برگزار شد. دبیری این جشن را کیوان کثیریان برعهده داشت. این جشن نیز با تاخیری حدودا یک ساعته کار خود را آغاز کرد. جواد طوسی منتقد پیشکسوت و عضو هیات مدیره انجمن منتقدان همان ابتدا هدف از برگزاری و ضرورت این جشن را نگاه صحیح به آثار سینمایی دانست. او گفت: من معتقدم تلاش انجمن این است که ما به این بهانه بتوانیم نگاه درستی به آثار سینمایی داشته باشیم و بتوانیم یک نقد خوب ارائه دهیم.
طوسی با گرامی داشت بزرگانی که جامعه هنر در این سال از دست داده است مراسم را به منصور ضابطیان مجری این جشن سپرد.
به گزارش سینماسینما، اولین بخش جوایز مطابق روند سال های پیشین به فیلم های مستند تعلق داشت. در این بخش تندیس بهترین مستند کوتاه به «کهریزک- تجریش» ساخته آزاده رضاییان مقدم اهدا شد و تندیس بهترین مستند نیمه بلند به «محاکمه» به کارگردانی سید احسان عمادی رسید.
همچنین دیپلم افتخار بهترین مستند بلند به «فصل هرس» ساخته لقمان خالدی و تندیس این بخش به «دینگومارو» ساخته کامران حیدری اهدا شد.
در بخش جایزه شهید آوینی نیز تندیس انجمن به «A۱۵۷» به کارگردانی بهروز نورانی پور اهدا شد.
پس از اهدای جوایز بخش مستند کیوان کثیریان پشت تریبون قرار گرفت و به عنوان دبیر این دوره جشن انجمن منتقدان به همه حضار خوشامد گفت و با بابت تاخیر عذرخواهی کرد. او با تشکر از دکتر ایوبی و منوچهر شاهسواری از اسپانسرهای مراسم نیز تشکر کرد و با تاکید بر این که مثل هر سال جایزه نقدی در این مراسم وجود ندارد گفت امسال با توجه به اسپانسر جشن، علاوه بر کتاب تاریخی «رویای صادقه» بن خرید کفش نیز به کلیه برندگان اهدا خواهد. کثیریان در پایان با احترام به تمامی بزرگان حاضر در جمع و درگذشتگان گرانقدر عباس کیارستمی، جمشید ارجمند و داوود رشیدی این جشن را به بانو به احترام برومند تقدیم کرد. پس از آن برومند روی سن آمد و لوح تقدیری به او اهدا شد.
بعد از پخش کلیپی درباره داوود رشیدی ضابطیان از علی نصیریان خواست به روی صحنه بیاید و از دوست صمیمی اش حرف بزند. نصریان که با تشویق ممتد حضار به روی صحنه رفت؛ گفت: این روزها برای ما بسیار سخت است. فراق داوود رشیدی برای افرادی مثل من کمتر از خانواده او سخت نیست. ما با یکدیگر هم بازی و همکار بودیم و این ارتباطات انسانی بسیار عمیق است، تقریبا نزدیک ۴۰ سال از آن نمایشی که اولین بار با هم کار کردیم می گذرد لحظات همکاری با رشیدی از صفحه ذهن و دل من پاک نمی شود. ارتباط حسی که پارتنرها در زمان ایفای نقش دارند فراموش نشدنی است. داوود رشیدی بسیار شوخ طبع بود، در اولین نمایشمان که صحنه های خنده دار داشت رشیدی نقش یک کشیش را بازی می کرد و صحنه های خنده داری ایجاد می شد.
نصیریان با اشاره به همکاری آخرش با مرحوم رشیدی، گفت: در آخرین اثرمان به کارگردانی سیروس الوند یک سری نکات را به من گفت که برایم جالب و راهگشا بود. برای افرادی مثل ما که زنده ایم و رفتن پارتنرها را می بینیم خیلی سخت است. رشیدی از لحاظ فرهنگ و دانش کار خود یعنی تئاتر کاربلد بود. او هوای تازه تری را به دنیای تئاتر جدید وارد کرد. رشیدی یکی از ستون های اصلی تئاتر جدید بود و اگر حالا بچه های جدید در این عرصه کار می کنند کار آنها اصول همان تئاتر را دارد. هر تجلیلی از داوود رشیدی می شود به جا است. رشیدی در آن زمان آثاری را به صحنه برد که هیچکس تا آن زمان این کار را نکرده بود.
نصیریان در پایان گفت: داوود دوست بسیار خوبی بود و از آن هنرمندانی بود که آدم از کار با او لذت می برد، یعنی با آن اثر خوش بود، او شوخ و سرزنده بود و به فرهنگ ما خدمت زیادی کرد. برای ما هم روزهای سختی است اما به هیچ وجه یادها و خاطره ها و شوخی هایی که با هم کردیم از لوح جان و روح من پاک نمی شود.
در ادامه مراسم منوچهر شاهسواری مدیر عامل خانه سینما در سخنانی کوتاه گفت: یکی از کسری های سینمای ما نبود نهادهای پایدار است، خوشحالم که دهمین دوره جشن انجمن منتقدان برگزار می شود. خانم اکبری در ابتدای مراسم متنی خواند و خواستار پیگیری پرونده عباس کیارستمی شد من هم بر آن صحه می گذارم و تاکید دارم. او ادامه داد روز گذشته متنی از سوی جامعه روزنامه نگاران درباره یک نشریه هتاک به هنرمندان منتشر شد. فکر می کنم باید قدر این حرکات را بدانیم من از آنها سپاسگزارم و به بانیان آن نشریه هتاک می گویم این بی اخلاقی ها چاره ای برای شما به جز ترک کردن صحنه باقی نمی گذارد.
پس از آن جایزه بهترین فیلم کوتاه به «باران های گاه به گاه» ساخته کاوه دانشمند رسید. این جایزه را خواهرش به نیابت از او که در سفر بود گرفت.
اولین بزرگداشت مراسم برای لادن طاهری مدیرعامل فیلمخانه ملی برگزار شد. احمد امینی همسر لادن طاهری روی صحنه آمد: من عضو انجمن نیستم اما خودم را صاحب مجلس می دانم چون ۳۰ سال سابقه کار در مطبوعات را دارم و خوشحالم امشب برای اولین بار اینجا هستم.
او با لحنی شوخ با اشاره به کلیپی که درباره فیلمخانه ملی و همسرش پخش شد؛ گفت: فکر می کردم همسرم مدیر فیلمخانه ملی است نمی دانستم فقط فیلم جا به جا می کند! همسرم اگر یک روزی بین انتخاب زندگی و فیلمخانه قرار بگیرد فیلمخانه را انتخاب می کند. با این وجود لادن چیزی در زندگی ما کم نگذاشته است. من ۶ ماه است درگیر ساخت سریال هستم اما او به درستی کارهای زندگیمان را اداره کرده است.
فریدون جیرانی که همراه امینی به روی صحنه آمده بود؛ گفت: تلاش های فرهنگی این چنینی که به اقتصاد ربطی ندارد ستودنی است. فیلمخانه در سال ۵۲ در ایران ایجاد شد و به یاد دارم هوشنگ طاهری هم یادداشت هایی برای فیلمخانه می نوشت. بعد از انقلاب حفظ فیلمخانه سخت تر بود زیرا یک عده ای دوست نداشتند آثار قبل از انقلاب باقی بماند حالا هم تلاش های طاهری باعث نگهداری فیلمخانه ملی شده و این تلاش های فردی او است.
در ادامه لادن طاهری عنوان کرد: فکر کنم از آن روزهایی که عده ای با افتخار از نابودی آثار سینما حرف می زنند تا به امروز راه طولانی طی شده است. فیلم ها تاریخ تصویری هر کشوری هستند و هیچکس حق نابودی آنها را ندارد. صمیمانه آرزو می کنم ساختمان جدید فیلمخانه راه بیفتد و ما آن روز را جشن بگیریم.
پس از اولین بزرگداشت جشن دهم نوبت به اهدای جوایز بهترین های جشنواره سیوچهارم فیلم فجر به انتخاب داوران آکادمی منتقدان رسید.
تندیس بخش بهترین دستاورد فنی به امیررضامعتمدی برای جلوه های بصری «سینما نیمکت» اهدا شد.
جایزه دوم این بخش به سعید ملکان برای طراحی چهره پردازی «ابد و یک روز» رسید.
در ادامه کامران ملکی از علی قائم مقامی برای کمک هایش به برگزاری جشن های سینما تقدیر کرد.
تندیس بهترین صدای فیلم به سعید بجنوردی، محمدرضا دلپاک و حسین مهدوی برای «لانتوری» رسید. در این بخش محمدرضا دلپاک از حاضران خواست بایستند و به احترام عباس کیارستمی یک دقیقه سکوت کنند.
در ادامه تندیس بهترین طراحی صحنه و لباس به امیرحسین قدسی و نگار نعمتی برای «اژدها وارد می شود» اهدا شد و تندیس بهترین موسیقی متن به کریستف رضاعی برای همین فیلم رسید.
در ادامه مراسم امیرحسین آرمان بازیگر با گفتن این جمله که فکر نمی کردم روزی به عنوان خواننده در مراسمی سینمایی باشم چند قطعه موسیقی خواند.
پس از نوبت به اهدای جایزه خلاقیت و استعداد درخشان (ویژه فیلمسازان اول جوان) رسید که در این بخش دیپلم افتخاری به احسان بیگلری برای «برادرم خسرو» تقدیم شد و تندیس این بخش به محمدحسین مهدویان برای «ایستاده در غبار» رسید. مهدویان پس از کسب این جایزه گفت: این جایزه بسیار ارزشمند است. از همه عوامل فیلمم تشکر می کنم.
هایده صفی یاری برای «اژدها وارد میشود» و «لانتوری» جایزه بهترین تدوین را گرفت که به علت حضور نداشتن در مراسم مانی حقیقی به نیابت از او این جایزه را گرفت و گفت: حضور او در ساخت این فیلم یکی از نکات تعیین کننده بود.
تندیس بهترین فیلمبرداری به هومن بهمنش برای «اژدها وارد می شود» اهدا شد تا جوایز این فیلم به عدد چهار برسد. او پس از دریافت جایزه اش گفت: فکر نمی کنم دیگر به من پیشنهاد کار در فیلمی همانند «اژدها وارد می شود» شود. از مانی حقیقی که چنین فرصتی به من داد تشکر می کنم.
دومین بزرگداشت دهمین جشن انجمن منتقدان به تجیل از رخشان بنی اعتماد اختصاص داشت. در کیلیپی که درباره او پخش شد چهره های بسیاری از کیومرث پوراحمد تا دخترش باران کوثری درباره او وسینمایش صحبت کردند. پس از آن فاطمه معتمدآریا و جواد طوسی به روی سن آمدند. معتمدآریا خطاب به منتقدان و نویسندگان گفت: از شما تشکر می کنم، شما بهترین نویسندگان سینمایی هستید که هیچگاه مارا تنها نگذاشتید و همیشه پشت ما بودید.
او درباره بنی اعتماد گفت: درباره بنی اعتماد حرف زدن کار من نیست، آدم گاهی با برخی از کارگردانان دوستی می کند اما کار نه، گاهی هم با برخی از آنها کار می کند اما دوستی نه، رخشان هر دوی این موضوعات را دارد. او طنز را به خوبی می شناسد و شوخ طبعی را از بازیگر نمی گیرد. به یاد دارم در فیلم «گیلانه» ما مشغول فیلمبرداری بودیم و با هم شوخی می کردیم که او گفت اجازه دهید این صحنه را بگیریم بعد باز هم شوخی می کنیم. او به آنچه که اعتقاد دارد مسلط است. تمام لحظات سخت گیلانه با روحیه بی نظیر رخشان به خوبی گذشت زیرا او ما را هول می داد که کارمان را انجام دهیم، رخشان دل بزرگ و دست گشاده دارد و حتی برای تمامی ستم دیدگان جهان دل بزرگی دارد.
جواد طوسی نیز در ادامه گفت: اگر بخواهیم برای سینمای اجتماعی تعریف متفاوتی داشته باشیم در کنار فیلمسازان برخاسته از این عرصه همچون حاتمی کیا و ملاقلی و پور و روستایی جایگاه رخشان بنی اعتماد بسیار متفاوت است. او بدون اینکه در یک موقعیت متظاهرانه قرار بگیرد با زبان مستند و قصه کار می کند.
رخشان بنی اعتماد نیز که با تشویق ممتد حضار که به احترام او ایستاده بودند روی سن آمد؛ گفت: از همه محبت های شما ممنونم، امیدوارم این شانس را داشته باشم که تا وقتی نفس می کشم تعریفی از حرفه ام به معنای شرافت حرفه را حفظ کنم.
دیپلم افتخار نقش مکمل زن به سارا بهرامی برای «خانه ای در خیابان چهل و یکم» رسید که به سبب حضور او روی صحنه تئاتر خواهرش به نیابت از او جایزه را دریافت کرد. تندیس این بخش به شبنم مقدمی برای «نفس» رسید.
تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد نیز مصابق تمامی جشن های سینمایی اخیر به نوید محمدزاده برای «ابد و یک روز» رسید. نوید محمد زاده پس از دریافت جایزه گفت: این جایزه بهترین جایزه ای بود که گرفتم. سپس رو به سعید روستایی کرد و گفت: چی نوشتی سعید روستایی؟ این فیلم، ابد و یک جایزه برای من به همراه داشت.
او ادامه داد: یک سری بازی ها در تاریخ سینما وجود دارد که آنها را دوست دارم جایزه ام را به یکی از ماندگارترین بازی هایی که دوست دارم تقدیم می کنم به ابوالفضل پورعرب در «نرگس».
پس از آن دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن به پریناز ایزد یار برای «ابد و یک روز» اهدا شد. ایزدیار بعد از کسب جایزه اش از یک به یک اعضای فیلمش نام برد و تشکر کرد. اما تندیس این بخش به لیلا حاتمی برای «من» تعلق گرفت. که به دلیل حضور نداشتن او مانی حقیقی به روی صحنه آمد. حقیقی گفت: مادر صفی یزدانی فوت شده و لیلا حاتمی درگیر سوگواری اوست و به همین دلیل به من گفت این جایزه را از جانب او دریافت کنم و بگویم این برای من ارزشمند است.
حقیقی با تشکر از کیوان کثیریان گفت: اجازه گرفتم تا چند کلامی درباره موضوعی مهم صحبت کنم. در چند روز گذشته تعدادی از همکاران و مردم از طرق مختلف از ترانه علیدوستی و اصغر فرهادی و من بابت مطلبی که در یک نشریه درباره ما نوشته شده دلجویی کردند. ما سه نفر تصمیم گرفتیم اعتراض خودمان را در قالب یک شکایت کیفری مطرح کنیم. انگیزه ما برای کاری که می کنیم این نیست که صرفا آن مطلب را تکذیب کنیم که کذب محض نیازی به تکذیب ندارد. بلکه می خواهیم اعتراض خود را به این اتفاق نشان دهیم. نشریه ای که مجوز دارد پشت نام امام حسین مطالبی می نویسد که هرزه نگاری است. ما سه نفر حاضر نیستیم در کشوری زندگی کنیم که فرهنگ آن با قلدری نقد می شود. ما حق داریم جلوی این خشونت را بگیریم. به تنهایی نمی توانیم این کار را به سرانجام برسانیم و به کمک همه ایرانیانی که فکر می کنند این طرز برخورد مناسب نیست، نیاز داریم. خوشحال می شوم رئیس قوه قضاییه و وزیر ارشاد به کمک ما بیایند، اما از شما هم خواهش می کنم به ما کمک کنید. آن نشریه کوچکترین سندی برای حرف هایی که زده ندارد اما ما سند بی اخلاقی آن ها را در دست داریم.
صحبت های مانی حقیقی با تشویق حضار مواجه شد در ادامه جایزه ویژه هیات داوران برای کارگردانی به ابراهیم حاتمی کیا برای «بادیگارد» تعلق گرفت.
حاتمی کیا با اشاره به آیه «نون و القم» گفت: قسم به قلم. همه عزیزان که اینجا هستند صاحب قلم اند، حرمت قلم با اتفاقات آن نشریه زایل شد و همه ما باید در برابر آن بایستیم. نمی دانم این خشونت از کجا می آید. متاسفم که با اسم و خون حسین(ع) این چنین بازی می شود. من کم از این نشریه نواخته نشدم. آنها به من می گفتند کار انحرافی در سینما انجام می دهم. شاید باورتان نشود اما حرفی که می زنم مال سال ها پیش است وقتی که این نشریه یک ورق بود و در نماز جمعه پخش می شد. حالا که متاسفانه کار به اینجا کشیده اگر شما اهالی مطبوعات و اگر ما اهالی سینما، در مقابل هرزه نگاری های این نشریه سکوت کنیم، نشان بی غیرتی ماست. متاسفم که عده ای خشونت طلب در نشریه ای مهجور، در حال توهین به نام مقدس اباعبدالله هستند.
پس از آن برای اهدای تندیس بهترین بازیگر نقش اول مرد رضا کیانیان، امیر پوریا و مهرزاد دانش به روی صحنه آمدند. پوریا با اشاره به «رد کارپت» عطاران گفت: به او می گفتم این ها برای تو شوخی است ما در کلاس های بازیگری آدم های زیادی را می بینیم که دنبال جیم جارموش موفقیت های بین المللی اند و حالا مصداق هم پیدا کرده اند تا حرف می زنیم می گویند مگر او نیست. رضا کیانیان از پوریا خواهش کرد اسم را نخواند و تریبون را به او بسپارد سپس گفت: چند وقت پیش که یکی از افراد در یکی از استان ها خودمختاری موسیقی را اعلام کرد و وزیر ارشاد خودمختاری او را تایید کرد. وزیر درباره توهین نشریه هم چیزی نگفت. بعد من فهمیدم او کلا به هیچ کاری کار ندارد. این صحبت های کیانیان با تشویق حاضرین مواجه شد. او ادامه داد. در سال های جنگ که کلاس بازیگری و تئاتر هم تعطیل شده بود نگران بودم و مقاله ای نوشتم که بازیگر جوان خوب به سینما اضافه نمی شود پس از آن در دولت اصلاحات بازیگران خوب یکی یکی آمدند و من همان موقع در مقاله ای ابراز خوشحالی کردم اما در جشنواره فجر امسال واقعا از دیدن این همه بازیگر خوب جوان شگفت زده شدم. او پس از این پیمان معادی را برای دریافت تندیس بهترین بازیگر مرد به روی سن دعوت کرد.
پیمان معادی پس از دریافت جایزه اش گفت: این چهارمین جایزه من از انجمن منتقدان است. شاید خودشان فکر کنند که سه تاست اما من یک جایزه فیلم کوتاه هم از این انجمن دارم و البته تنها جایزه ام را برای «جدایی نادر از سیمین»، پس از آن برای «برف روی کاج ها» و حالا برای «ابد و یک روز» او ضمن تشکر از همه به مانی حقیقی رو کرد و گفت: من سال هاست با علیدوستی و فرهادی و تو دوستی دارم. من دوستانم را به سختی انتخاب می کنم و تمام قد به شرافت و نجابت این سه افتخار می کنم و درود به شرف حاتمی کیا برای صحبت هایش.
معادی در انتها با اشاره به این که مادرها بدترین منتقدان پسرانشان هستند زیرا که فقط از آن تعریف می کنند؛ جایزه اش را به او تقدیم کرد.
در ادامه مراسم کلیپی از آثار عباس کیارستمی و مراسم تشییع پیکر او پخش شد و بعد از آن عزیزالله حاجی مشهدی سروده خودش را برای عباس کیارستمی خواند.
پس از آن تندیس بهترین فیلمنامه به سعید روستایی برای «ابد و یک روز» تعلق گرفت. سعید روستایی پس از دریافت جایزه اش گفت: «ابد و یک روز» حاصل فیلم های کوتاه من است. می خواهم از استادان دانشگاهم تشکر کرده و این جایزه را به فیلم کوتاه سازانی که پشت در اتاق تهیه کنندگان ایستاده اند تقدیم کنم.
روستایی که دیگر بار برای جایزه بهترین کارگردانی روی سن آمد گفت: من از حجم این جایزه ها می ترسم از این به بعدش را خدا به خیر بگذراند.
در آخرین بخش بزرگداشت ها از غلام حیدری تجلیل شد و هوشنگ گلمکانی به صحنه آمد و گفت: او یکی از دوست داشتنی ترین و زحمت کش ترین افرادی است که اسناد سینمایی را جمع می کند. شاهکار این پژوهشگر فیلم شناخت ایران است. هیچ آدم دیگری نمی توانست چنین دقتی را به خرج دهد، کاری که حیدری انجام داد نمونه کمال گرایی است، کار او فیزیکی هم بود به طوری که از ناحیه گردن مریض شد. در سال های اخیر کار او سخت تر شده زیرا نوع فیلمسازی ها تغییر کرده است. او بسیار خوش قلب و مهربان است حتی گربه های محل خود را نیز تیمار می کند.
پس از آن سعید عقیقی نیز با خاطراتی از مجله فیلم به تقدیر از غلام حیدری پرداخت و غلام حیدری که به روی سن آمده بود گفت: من سخنور نیستم و از همه تشکر می کنم.
جایزه ویژه بهترین فیلم به رضا میرکریمی برای «دختر» تعلق گرفت و ماهور الوند بازیگر نقش اول زن فیلم به نیابت از او این جایزه را دریافت کرد. الوند گفت: از گرفتن این جایزه خوشحالم به آقای میرکریمی و همه عوامل تبریک می گویم.
در نهایت تندیس بهترین فیلم به سعید ملکان تهیه کننده «ابد و یک روز» رسید.
ملکان ضمن تشکر گفت: این جایزه به همه عوامل فیلم «ابد و یک روز» تعلق دارد. به همین دلیل از همه عوامل دعوت کرد تا روی سن بروند و عکس یادگاری بگیرند.
سرانجام دهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران پس از چهار ساعت حدود ۱۰ شامگاه به کار خود پایان داد.