چهارمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران برگزیدگان خود را شناخت.
به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی چهارمین دوره جایزه پژوهش سینمایی، آیین اختتامیه چهارمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران عصر دوشنبه سوم خرداد در سالن استاد عباس کیارستمی بنیاد سینمایی فارابی با اجرای حمیدرضا مدقق برگزار شد.
حسین انتظامی (رییس سازمان سینمایی)، محمد رحمتی (معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی و رئیس شورای سیاستگذاری جایزه پژوهش سینمایی)، علیرضا تابش (مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی)، بهروز بختیاری (دبیر چهارمین جایزه پژوهش سال سینمایی)، محمدعلی نجفی، احمد الستی، محمدرضا اصلانی، حسن خجسته و جمعی از نویسندگان و پژوهشگران سینما از جمله حاضران در این مراسم بودند.
در ابتدای این مراسم حسین انتظامی، رییس سازمان سینمایی ضمن قدردانی از دست اندرکاران این جایزه گفت: لازم نیست گلایه‌های طرفینی را در این جلسه بیان کنیم اما چون همگرایی‌های لازم بین پژوهش و صنعت ایجاد نشده، همواره نسبت به هم گلایه‌هایی دارند. در حوزه صنعت این گلایه وجود دارد که پژوهشی برای بهبود وضعیت صورت نگرفته است و پژوهشگران هم از به کار گرفته نشدن یافته‌هایشان در صنعت گلایه‌مند هستند.
وی ادامه داد: این جایزه به همگرایی این دو بخش کمک می‌کند تا پژوهش‌ها کاربردی باشد و دردی را از سینمای ایران دوا کند. با توجه به اینکه سینما، هنر هفتم است بنابراین، مباحث میان رشته‌ای مطرح می‌شود و در پژوهشهای سینمایی نیز باید پرداختن به این مباحث پررنگ‌تر شود.
انتظامی همچنین گفت: امیدوارم این جایزه که در دولت تدبیر و امید تاسیس شد و در این دوره همگرایی بیشتری را ایجاد کرده است، توسعه بیشتری یابد.
در ادامه محمد رحمتی، معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی و رئیس شورای سیاستگذاری جایزه پژوهش سال سینما ضمن گرامیداشت سالروز آزادسازی خرمشهر گفت: در این دوره ما از رویکرد «گردآوری» پژوهشهای سینمایی به سمت «تالیف» حرکت کردیم تا ارزش افزوده‌ای داشته باشیم. کتاب مجموعه مقالات فارسی یکی از خروجی‌های این جایزه است، ضمن اینکه اولین کتاب مجموعه مقالات انگلیسی در مورد سینمای ایران در فرآیند داوری ثانویه در یکی از انتشارات معتبر بینالمللی است. این کتاب نخستین اثری است که سفارش مقالات، داوری اولیه و ویراستاری آن در ایران انجام شده و بدون هیچ هزینهای، پژوهشگران معتبر داخلی و خارجی در آن قلم زدند. هدف از نگارش آن، این بود که سینمای ایران با روایتی منصفانه و همدلانه در محافل علمی دنیا روایت شود.
وی ادامه داد: موضوع گفتمان سازی پژوهش در سینمای ایران در این دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران مطرح شد و با هنرمندان در این باره گفت‌و‌گوهایی انجام شد که امروز در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. فقدان نگاه پژوهشی یا کم مایگی پژوهش در آثار سینمایی مهمترین مشکل آثار سینمایی از نگاه هنرمندان بود.
رحمتی با اشاره به وضعیت پژوهش در سینمای ایران، توضیح داد: همواره این ایراد به فضای پژوهش سینمایی وارد است که از خارج سینما به این مسائل این حوزه پرداخته می‌شود، به همین دلیل ما امسال در فراخوان، سوال «مهمترین مشکل سینمای ایران و راه حل آن» را طرح کردیم و از بزرگان سینمای ایران نیز درخواست کردیم تا مسئله سینما، از درون خود سینما بجوشد. خوشبختانه پاسخ‌های بسیار خوبی دریافت کردیم که دستمایه پژوهش قرار خواهند گرفت. البته به فراخور راه حل هایی که بزرگان سینما برای حل مشکل پژوهش در سینما مطرح کردند ما پاسخ جامعی دریافت نکردیم.
رئیس شورای سیاستگذاری جایزه پژوهش سینمایی افزود: همچنین امسال رشد ۲٫۷ درصد آثار ارسالی به دبیرخانه را نسبت به سال گذشته تجربه کردیم، البته اذعان داریم که تا «پژوهش محور شدن آثار سینمایی» و «کاربردیتر شدن پژوهشهای سینمایی» مسیر طولانی در پیش داریم.
در ادامه بهروز محمودی بختیاری دبیر چهارمین جایزه پژوهش سال سینمایی متنی را با محوریت ضرورت پژوهش در سینما قرائت کرد که بدین شرح است: «با وجود اینکه سینما اندک زمان پس از زایش خود به ایران رسید و تاریخ سینمای ایران سن و سالی در حد تاریخ سینما دارد، پژوهش، تفکر بنیادین در باب مقولات مختلف سینمای ایران در سطح آکادمیک، پدیده‌ای نسبتا نوظهور است. صادقانه باید اذعان کرد که در دهه گذشته رخدادهای پژوهشی ارزشمندی به وقوع پیوست که حجم آن‌ها شاید از محل حجم آثار پیش از خود بیشتر باشد. با این وجود و با توجه به رشد قابل ملاحظه سینمای ایران در عرصه‌های جهانی، نیاز به پژوهش برای سینما و درباره سینمای ایران همچنان به شدت احساس می‌شود. اینجانب به عنوان معم درس روش تحقیق در مقاطع تحصیلات تکمیلی گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران، هم شاهد انگیزه و تلاش جوانان پژوهشگر بوده‌ام و هم در جریان تنگناها و مشکلات پژوهش آن ها قرار داشته‌ام. لذا با پذیرش پیشنهاد معاونت محترم پژوهشی سازمان سینمایی کشور دبیری جایزه چهارم پژوهش سینمای سال را پذیرفتم تا ضمن قدردانی از پیشکسوتان پژوهش و آموزش سینما، عرصه ایجاد شده برای تشویق پژوهشگران جوان سینما را به فراخور توانایی خود گسترش دهم. در جایزه امسال برای نخستین بار مقالات تالیفی و چاپ نشده جدید را هم دریافت کردیم و با چشم اندازی به عرصه بین الملل از دوستان و همکاران شاغل در دانشگاه های خارج از کشور نیز دعوت کردیم تا به جریان پژوهش های نوین در سینمای ایران محلق شوند. در همین جا لازم است از این استادان و اندیشمندان به گرمی سپاسگزاری کنم.
بر خود واجب می دانم که از تمام کسانی که در این راه پرفراز و نشیب از من حمایت کردند و از هیچ یاوری و مهری دریغ نکردند، سپاسگزاری کنم.»
بزرگداشت احمد الستی
در بخش دیگر این نشست نوبت به پخش کلیپ بزرگداشت احمد الستی، پژوهشگر و نویسنده باسابقه حوزه سینما رسید که شامل پیام ویدئویی سینماگران برای این چهره سرشناس بود.
احمد الستی در این کلیپ گفت: یکی از اهداف بسیار مهم مدرس سینما کمک به دانشجویان علاقه مند به حوزه تحقیق و پژوهش است و من خوشحالم که در این زمینه بسیار خوش شانس بودم. جمع زیادی از دانشجویان ما به نگارش مقالات علمی و پژوهش دست زده‌اند و اسامی آن‌ها همواره در جهان مطرح می‌شود.
در ادامه با حضور محمدرضا اصلانی، محمد رحمتی و بهروز بختیاری لوح تقدیر و تندیس جایزه پژوهش سال سینمایی به احمد الستی به پاس سال‌ها فعالیت در حوزه پژوهش سینما تقدیم شد.
الستی همچنین گفت: ما همه در یک جهت حرکت می کنیم، سینمای ایران و سینما برای ایران. من بسیار از همه عزیزان قدردانم، دکتر بختیاری من را از مرگ حتمی نجات داده است که از داستان آن گذر می‌کنم.
محمودی بختیاری نیز در ستایش این استاد دانشگاه و مترجم گفت: دکتر الستی فقط یک استاد نیستند، بلکه یک جریان در سینمای ایران و الگوهای دانشگاهی کشور هستند، ایشان مایه فخر دانشگاه تهران هستند و دانشگاه بسیار خوش بخت بود که ایشان به آن پیوست.
در ادامه پیام ویدئویی ژان میشل فردون، استاد دانشگاه سنت اندروز و پاریس که به صورت اختصاصی برای جایزه پژوهش سینمای ایران ارسال شده بود، پخش شد.
در بخش دیگر این مراسم نوبت به معرفی برگزیدگان رسید و رامتین شهبازی، عضو هیات داوران چهارمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران بیانیه هیات داوران را قرائت کرد.
براین اساس در بخش مقالات هیچ اثری نتوانست به عنوان اثر برتر انتخاب شود و مقاله‌ای با عنوان «پرفروشی در سینما از دیدگاه نظریه های انگیزش و هیجان» به قلم محمدرضا بیاتی به عنوان پژوهش شایسته تقدیر برگزیده شد.
بیاتی پس از دریافت جایزه گفت: از هیات محترم داوران قدردانی می کنم که کار من را شایسته پذیرش دیدند، به نظرم اگر این جایزه بتواند در بلند مدت مرجعیت علمی پیدا کند، ویژگی بسیار متمایز و شاخص پیدا خواهد کرد. نشریات علمی دنیا به سمت هدفی حرکت می کنند که رنکینگ خود را بالا ببرند و کیفیت در جایگاه دوم قرار گرفته است.
در بخش پژوهشهای بصری هم اثری به عنوان برتر شناخته نشد و اثر «قصری با دیوارهای قرمز» از عباس رزیجی شایسته تقدیر شناخته شد.
وی پس از دریافت جایزه گفت: من اولین درسی که در سینما از معلمان خود گرفتم این بود که برای پیدا کردن یک سوژه خوب از در منزل خارج نشوم، چرا که خود منبع خوبی برای یافتن سوژه است. این موضوع را در مقوله پژوهش سینمایی هم به خودم و دوستان توصیه می کنم چون در اطراف ما سوژه های بسیاری وجود دارد. من این جایزه را به داود روستایی تقدیم می کنم.
در بخش پایان نامه‌های کارشناسی ارشد هم اثری به عنوان برگزیده شناخته نشد و هیات داوران پایان‌نامه‌های «بررسی تاثیر ایدئولوژی های جامعه بر سینما از ابتدای دهه ۳۰ تا انقلاب ۵۷ با تکیه بر نظریات جامعه شناسی مکتب فرانکفورت» به قلم پریسا حاجی نصیر و «واکاوی چگونگی بازنمایی بحران محیط زیست در سینمای مستند ایران (دهه ۹۰)» را به قلم مهسا تکش را شایسته تقدیر دانست.
جایزه ویژه پژوهش سال سینمای ایران نیز با حضور حسین انتظامی در بخش رساله‌های دکتری به رساله‌ای با عنوان «تحلیل جنبه شناختی فیلم با تکیه بر نظریه ادراک ابن سینا» به جواد امین خندقی تعلق گرفت.
در بخش پایانی این مراسم با حضور محمدعلی نجفی از کتاب مجموعه مقالات برگزیده این دوره از جایزه پژوهش سال سینمای ایران رونمایی شد.
گفتنی است، در این مراسم به مناسبت سالروز آزادسازی خرمشهر تصاویری آرشیوی از فیلمخانه ملی ایران مربوط به روزهای آزادسازی خرمشهر پحش شد.