سینماسینما ـ علی نعیمی، هفته گذشته در حالی از سیستم سینمای خانگی و تلویزیون تعاملی کشور (VOD) رونمایی شد که بسیاری از سینماگران معتقدند این سیستم می‌تواند در نظم بیشتر پخش آثار سینمایی و رشد توسعه اقتصاد سینما کمک کند.

در واقع می‌توان گفت VOD اولین دستاورد دولت در راستای استفاده بهینه از فضای پسا برجام است و از این منظر این اتفاق یک حرکت رو به جلو برای تعامل هر چه بیشتر با سینمای دنیا به حساب می‌آید.

از همین رو پیشتر حجت‌الله ایوبی درباره سیستم VOD گفته بود: راه‌اندازی VOD می‌تواند اتفاق بزرگی در سینمای ایران باشد. اقتصاد سینما با VOD دگرگون خواهد شد و در بستر آن جایی برای دیده شدن سینما شکل می‌گیرد.

اما با وجود این بسیاری هنوز نسبت به چگونگی استفاده از این سیستم در کشور با علامت سئوال مواجه هستند. این سیستم که در کشورهای توسعه یافته در صنعت نمایش در دسترس شهروندان قرار دارد یکی از ابزارهای بزرگ زیرساختی کشور در زمینه ایجاد تلویزیون خصوصی و کابلی است و صنعت نمایشی کشور را به یک شبکه داخلی قدرتمند و ماخذ متصل می‌کند.

مصطفی ابطحی مدیر عامل موسسه رسانه های تصویری درباره این سیستم می‌گوید: اجرای VOD یکی از پروژه های اساسی موسسه رسانه‌های تصویری و سازمان سینمایی است. اگر این سیستم فعال شود در سینما انقلابی ایجاد می‌کند، مشروط به اینکه این سیستم به درستی درک و اجرا شود.

اما این VOD چیست؟

VOD مخفف Video On Demand (برنامه ویدئویی درخواستی ضبط شده) یکی از مجموعه خدمات قابل ارایه از طریق IPTV است. در VOD این امکان وجود دارد که فیلم‌های سینمایی، سریال‌های تلویزیونی، مستندهای جذاب، برنامه های آموزشی و… در اختیار کاربران قرار بگیرد. معمولا در صفحه‌ای که برای نمایش لیست این ویدئوها به کاربر تعبیه می‌شود، تمهیداتی مثل جستجو بر اساس نام فیلم، بازیگران، کارگردان و همچنین اطلاعاتی در مورد قیمت، مدت زمان اجاره و قوانین مربوط به محتوا قرار می‌گیرد.

حالا IPTV چیست؟ IPTV سیستمی را توصیف می‌کند که در آن با استفاده از پهنای باند وسیع اینترنت، خدمات تلویزیون دیجیتال ارائه می‌شود. دسترسی به شبکه‌های اطلاع‌رسانی، حضور مجازی در کلاس‌های آموزشی، دریافت انواع خدمات بانکی، مطبوعاتی، پزشکی، بیمه و جا به جایی زمان در پخش برنامه‌های تلویزیونی تنها بخشی از انواع خدماتی است که از طریق زیرساخت‌های مخابراتی و پروژه IPTV قابل دریافت است.

آنچه از تعریف تلویزیون تعاملی(IPTV) برمی آید انتظار است که IPTV پروژه‌ای مشترک میان صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باشد. وزارت ارتباطات زیر‌ساخت‌های لازم برای ارسال اطلاعات را فراهم می‌کند و وزارت ارشاد و صدا و سیما وظیفه تولید محتوا را بر عهده دارند. مشترکان هم می‌توانند از طریق مودم و پرداخت حق اشتراک ماهانه از خدمات تلویزیون تعاملی برخوردار شوند.

این اتفاق اجتناب ناپذیر است!

یکی از اتفاقاتی که با وجود VOD می‌تواند بدنه سینما را آسیب‌پذیر نشان دهد کنار گذاشته شدن سینما از سبد کالای فرهنگی شهروندان است. مخاطبان جدی فیلم وقتی با انبوهی از آثار قدیمی و جدید سینمای ایران و جهان در یک بستر مناسب قرار می‌گیرند رقابت فیلم‌ها بر پرده سینما برای سینماداران و صاحبان آثار سخت می‌شود.

سیدجمال ساداتیان از تهیه‌کنندگان سینما پیرامون اتفاق پیش آمده پس از اتصال VOD در کشور  گفت: VOD در سیستم نمایشی کشور یک نیاز جدی به حساب می‌آید و رخداد آن از این منظر یک انقلاب در عرصه اقتصاد سینما به حساب می‌آید. تصور اینکه بتوان باز هم نسبت به آثار گذشته در بدنه سینما درآمدزایی کرد و مخاطبان سینما نسبت به هر فیلمی که به آن احساس نیاز کنند؛ دسترسی خواهند داشت تصور دلنشینی است. این آرزوی بشر از زمان اختراع سینما است و از این بابت خوشحالم که در این برهه زمانی شاهد این موضوع هستم.

وی درباره اینکه آیا VOD می‌تواند بر فروش فیلم‌ها تاثیر بگذارد گفت: گمان نمی‌کنم سینما از این موضوع آسیب ببیند. هر چند شاید موجب ارتقا سلیقه مخاطب شود اما هر زمان که فیلم خوبی به اکران در بیاید قطعا مردم از آن استقبال خواهند کرد.

محمدحسین فرح‌بخش تهیه‌کننده سینما نیز در پاسخ به این سئوال  که آیا VOD بر روند فروش فیلم‌های روی پرده تاثیر می‌گذارد گفت: یکی از دلایلی که سینمای ایران در چند سال اخیر با افت کیفیت در آثار مواجه شده است نبود حس رقابت در زمینه اکران است. از زمانی که جلوی اکران فیلم‌ّهای خارجی در سینماها گرفته شد دیگر کسی برای بهتر شدن اثرش تلاشی نکرد. هر چند اتفاقات منحصر به فردی رخ داده است اما وجود فضای رقابتی باعث می‌شود فیلم‌ها از لحاظ کیفیت رشد کنند.

وی در ادامه گفت: پخش آثار سینمای ایران و جهان از طریق سیستم VOD می‌تواند موجب ارتقای کیفیت فیلم‌ّهای روی پرده شود. مردم همیشه فیلم خوب را در سینما می‌بینند. نه گرانی بلیت روی تصمیم آن‌ها تاثیر می‌گذارد و نه سیستم دیگری می‌تواند جای آن را بگیرد. سینمای ایران متاسفانه چند سالی است اصلا آثار خوبی را اکران نکرده است و برای همین مخاطب با سینما قهر کرده است. امیدوارم در سال آینده با وجود آثار خوبی که در جشنواره امسال دیدیدم شاهد حضور بیشتر مخاطبان در سالن‌های سینما باشیم.

سیروس تسلیمی تهیه کننده سینما درباره ارزیابی‌اش از راه‌اندازی پروژه سامانه نمایش درخواستی (VOD) گفت:‌ شاید ۱۰ درصد قیمت واقعی فیلم‌های ما از طریق فروش دی‌وی‌دی‌هایشان در بازار دریافت شود. یعنی ۹۰ درصد رایت فیلم‌ها رایگان است و این مشکلی است که همیشه وجود داشته است. همچنان که در بحث موسسه رسانه‌های تصویری گفته می‌شود، استانی به بزرگی اصفهان فقط ۱۰ نسخه از فیلم‌ها می‌خرد چون مابقی کپی می‌شود. با این شیوه میلیاردها تومان از پول اصلی بدنه سینما در اختیار کسانی قرار می‌گیرد که کمترین زحمت را می‌کشند. البته اینکه VOD این مشکل را حل کند یک کار تکنیکی و فنی است و در وهله دوم نیازمند بازاریابی است.

وی ادامه داد: در گام نخست باید در کشورهایی که چندین سال است این شیوه را اجرا می‌کنند تحقیق و پژوهش کنیم و بهترین جایی که می‌تواند این پژوهش‌ها را انجام دهد، وابسته‌های فرهنگی هستند چون در کشورهای مختلف حضور دارند و می‌تواند بازار را ارزیابی کنند.

سیروس تسلیمی با اشاره به تغییر و تحول در سیستم پخش فیلم‌ها تأکید کرد:‌ این تحولات اجتناب‌ناپذیر است. همچنان که سیستم پخش ۳۵ به دیجیتال تبدیل شد، VOD هم باید اتفاق بیفتد. منتها امیدوارم مصداق مثال «راه بینداز، جا بینداز» نباشد چون متأسفانه بسیاری از امور در کشور ما به این شیوه انجام می‌شود اما این بار امیدوارم روند معکوسی داشته باشیم تا نتیجه‌اش برای سینمای ایران میمون و مبارک باشد.

منبع: صمت