دومین پنل نخستین روز کنگره موبایل ایران که از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۶:۳۰ برگزار شد با اجرای کیوان کثیریان روزنامه‌نگار و منتقد سینما و حضور آقایان علی سرتیپی رئیس هیات مدیره انجمن نمایش ویدیو برخط و مدیرعامل فیلم نت، محمدمهدی عسگرپور دبیر انجمن نمایش ویدیو برخط و محمد کشوری مدیر عامل گروه طیف در بخش مهمان‌ها پیگیری شد.
به گزارش سینماسینما، در ابتدای این نشست کثیریان از محمدمهدی عسگرپور درباره علت ورود ساترا به حوزه VOD پرسید. محمدمهدی عسگرپور در پاسخ با اشاره به همه‌‌گیری کرونا به عنوان یکی از علت‌های افزایش محبوبیت این پلتفرم‌ها این موضوع را یکی علل افزایش علاقه ساترا برای حضور در این بخش دانست.
عسگرپور گفت: معادله جدیدی در ۱۰ سال گذشته شکل گرفت نتیجه آن نوع جدیدی از عرضه محصولات تصویری بود. بخش خصوصی احساس کرد که ماده تبصره‌ای در ارشاد وجود دارد و می‌تواند براساس آن سریال بسازد و آن سریال‌‌ها را روی دی وی‌دی به بازار عرضه کند در عین حال مجوزها را هم از ارشاد دریافت کند. از جایی موضوع حساسیت بیشتری پیدا کرد و این با رشد ویاودیها مصادف شد. البته بر این باورم اگر ویاودیها هم رشد نمی‌کردند، باز تلویزیون وارد ماجرای سریال‌سازی بخش خصوصی می‌شد، زیرا مدیران تلویزیون فکر می‌کردند که این مخاطبان آنان است که به تماشای سریال‌های ویاودیها می‌نشینند یا حتی سازندگان سریال‌های تلویزیون می‌گفتند که محدودیت در تلویزیون بیشتر است و در بخش خصوصی کمتر و این معادلات را به هم می‌زد، بنابراین تلویزیون به عنوان مدعی وارد می‌شد.
او ادامه داد: در ادامه توضیح داد: بحث پخش زنده هم از سوی دیگر به عنوان یک خط قرمز حاکمیتی مطرح شد که در نهایت منجر به خلق ساترا و افزایش حضور آن در این حوزه شد.
کیوان کثیریان مجری پنل و منتقد سینما پنل را با پرسش درباره زیرساخت قانونی حضور ساترا در زمینه نظارت بر پلتفرم‌های VOD ادامه داد.
محمد کشوری، مدیرعامل گروه طیف بیان کرد: صدا و سیما در دهه هشتاد اساسا اعتقادی به رگولاتوری نداشت و معتقد بود خود باید به عنوان تنها ارائه‌دهنده محتوا در این فضا حضور داشته باشد. حوالی سال ۹۳ و ۹۴ صدا و سیما در این بخش دو مسیر را پی گرفت. از طرفی مزایده برای مشخص‌کردن اپراتور آی‌پی تی‌وی که با معاونت مجازی صدا و سیما همکاری می‌کرد برگزار شد و از طرف دیگر ساترا ایجاد شد که با دورزدن قانون در این بخش امکان حضور نظارتی یافت.
کشوری ادامه داد: به شکل کلی شورای نگهبان در بحث تفسیری خود ارائه هر نوع محتوای رادیو و تلویزیونی از طریق بسترهای فراگیر غیر از صدا و سیما را خلاف قانون اساسی دانسته، اما همین تفسیر نشان می‌دهد ساترا نمی‌تواند از نظر قانونی وظیفه نظارتی برعهده داشته باشد. طبق قانون اساسی صدا و سیما حق تنظیم‌گری ندارد چرا که اساسا خود باید تنها تولیدکننده این بخش باشد. سوای اینکه مفهوم صوت و تصویر فراگیر هم تعریف دقیقی ندارد.
کثیریان در ادامه درباره شرایط نظارت ساترا بر پلتفرم‌ها و درک این نهاد از محتوای پلفترم‌ها پرسید و علی سرتیپی در پاسخ به این پرسش اشاره کرد که VODها با وضعیت فعلی دچار مشکلات بسیاری شده‌اند اما ایستادگی خود این پلتفرم‌ها و نظر مثبت کلیت حاکمیت نسبت به آن‌ها باعث دوام آن‌ها شده است.
سرتیپی گفت: اینکه چند درصد از موبایل ویاودیها را دنبال می‌کنند، عددی حدود ۵۰ درصد است. سهم موبایل نسبت به دیگر ابزاری که مخاطبان برای دنبال کردن ویاودیها استفاده می‌کنند، یک مقدار پایین‌تر آمده است. نباید فراموش کرد که مردم در ابتدا روی موبایل‌ها وی‌اودی دیدند و بعد این موجب رشد شد. در مورد وضعیت کنونی تولیدات و ساترا ما مشکلات بسیار زیادی داشتیم از یک سال و خرده‌ای قبل که وارد این عرصه شدم با شرایط متفاوت و بدی نسبت به سی سالی که با ارشاد کار کرده بودم، مواجه شدم. به نظرم چنین آمد که دوستان نمی‌خواهند ما کار کنیم. گویی از دستشان در رفته و چند وی‌اودی فعال شده است و حالا وضعیت را مایل‌اند به گونه‌ای تغییر دهند که ما کنار برویم. اما اصرار ما و نگاه کلی حاکمیتی به پلتفرم‌ها باعث شد این فعالیت‌ها مثبت تلقی شود و ما هم ایستادیم و بالاخره کارمان ادامه پیدا کرد. اصل قضیه این بود که دوستان نگاه تلویزیون را داشتند و حتی می‌گفتند پلتفرم‌ها باید از تلویزیون هم سخت‌گیرانه‌تر ممیزی شود.
سرتیپی افزود: مشکل اصلی اینجاست که فعلا آیین نامه‌‌ای نداریم. ولی خوشبختانه در حال حاضر وضع کمی بهبود یافته و هماهنگی با ساترا افزایش یافته است.
کیوان کثیریان مجری نشست از محمدمهدی عسگرپور دبیر انجمن نمایش ویدیو برخط درباره نقش‌آفرینی صنف در مثلث صنف، ساترا و هنرمندان سوال کرد و عسگرپور در این زمینه مفهوم صنف در ایران را با مفهوم جهانی آن متفاوت ارزیابی کرد. وی گفت: صنف و زیست بوم باید در کشور ایران تعریف شود. فرق کشور ما با کشورهای شاخص در به وجود آمدن همین مفهوم زیست بوم است. اصناف در این کشورها در مقابل پدیده‌های جدید بسیار سریع امکان ایجاد تعاریف و جایگاه‌های جدید را ایجاد می‌کنند. در کشور ما متاسفانه غالبا قدم اول، مبارزه با هر پدیده جدید است. در این شرایط صنف صرفا جنبه تزئینی دارد و کارکرد و جایگاه واقعی آن چندان روشن نیست.
مجری پنل با اشاره به شیوه نظارت فرهنگی در کشور از محمد کشوری علت مدل نظارتی فعلی را جویا شد.
کشوری در پاسخ دو مدل تنطیم‌گری و نظارت را شیوه‌های پسینی و پیشینی دانست. مدیر عامل گروه طیف موضوع شیوه نظارت را چنین تشریح کرد: برای مثال در حوزه روزنامه‌نگاری شیوه نظارت پسینی است چرا که اساسا در این بخش امکان نظارت پیشینی وجود نداشته. اما درباره محتواهای تلویزیون، فیلم، سریال و موسیقی با توجه به کثرت خطوط قرمز و تفسیرپذیری آن‌ها از شیوه پیشینی استفاده می‌شود. در کل باید این روش تغییر کرده و به سوی مدل پسینی حرکت کنیم؛ در واقع مجبور به انجام چنین فرآیندی هستیم.
در پایان نشست کثیریان از علی سرتیپی درباره تاثیر اختلال اینترنت در وضعیت بازدید‌ها و مخاطبان این پلتفرم‌ها پرسید.
سرتیپی تاثیر مشکلات ناشی از اختلال اینترنت را در دو بخش دسترسی مخاطبان و مشکل در زمینه تبلیغات دانست و گفت: از شهریور ماه به بعد دو مشکل داشتیم. یکی اختلال اینترنت و مشکل دوم بحث تبلیغات بود. گرچه در بخش اول به دلیل استفاده این پلتفرم‌ها از زیرساخت داخلی مشکلات چندان عمده نبود، اما به گفته مدیرعامل فیلم‌نت در بخش تبلیغات فشار زیادی به این پلتفرم‌ها وارد شده است. این مشکلات هم به دلیل عدم دسترسی به اینستاگرام و محدودیت های تبلیغات محیطی به دلیل شرایط کشور و از سوی دیگر نگاه مخاطبان به چنین تبلیغاتی رخ دادند. در حال حاضر در هر دوی این زمینه‌ها شرایط بهبود یافته است.
سرتیپی در بخش پایانی سخنانش به نقش مهم سرویس‌های VOD در دوران کرونا اشاره کرد و گفت: اگر در دوره کرونا این سرویس‌ها وجود نداشت مشکلات معیشتی بسیاری برای اهالی صنعت سینما پدید می‌آمد. این پلتفرم‌ها از بیکاری چندین هزار نفر جلوگیری کردند در عین حال اکران آنلاین فیلم‌ها پس از اکران سینمایی نیز باعث رونق صنعت سینما در این دوره شد.
او تاکید کرد اگر پیش از اکران‌های آنلاین ویاودیها فیلم‌ها به قیمت یک و نیم میلیارد برای عرضه بعد از اکران عمومی خریداری می‌شدند، اکنون این میزان به نزدیک پنج میلیارد در اکران‌های آنلاین رسیده است.
عسگرپور نیز در پایان این نشست گفت: در هر موضوعی در کشورمان یک چیزی را با یک جای دنیا مقایسه می‌کنیم، اما نکته این است که فقط بخشی از ماجرا را در نظر گرفته می‌شود و یک کلیت قیاس نمی‌شود. آنچه که باید به آن توجه کنیم این است که این فضای مدرن ایجاد شده و ادامه خواهد داشت، مدل نظارت امروزی مدل نظارت سی سال قبل است. ما هیچ راهی غیر از خودتنظیم‌گری نداریم که در همه دنیا انجام می‌شود.