سینماسینما، محمد حقیقت

از فیلم‌های این هفته که به پرده سینماها آمده، اثری از آلیس وینوکر است که همین امسال در بخش ۱۵ روز کارگردانان جشنواره کن شرکت کرده بود. در فیلم «دوباره دیدن پاریس»، فیلمساز جوان فرانسوی به ماجرای واقعی و دلخراش کشتارمشتریان یک رستوران توسط تروریست‌های عرب در سال ۲۰۱۵ در پاریس رخ داده بود پرداخته است. وی برای نوشتن سناریو آن دست به تحقیقات گسترده زده و به سندهائی نیز دست یافته بود. در همان شب واقعه، برادر فیلمساز در یک رستوران، باربنام بتاکلان بوده که تعدادی تروریست عرب تبار به آنجا هم حمله کرده بودند و پاریس را در وحشت فرو برده بودند.

کارگردان البته به ماجرای برادر خود نمی‌پردازد بلکه به رستورانی واقع در میدان رپوبلیک (اتوال طلائی) پرداخته که در آن زنی بنام میا با مرد همراهش برای شام رفته‌اند. هنوز غذای آنها تمام نشده که مرد تلفنی دریافت می‌کند و باید سریع به جائی برود. میا تنها می‌ماند و کمی دلخور، به اطراف و مشتریان می‌نگرد که برای یکی آنها جشن تولد گرفته‌اند. ناگهان چند تروریست به مشتریان بدون هیچ دلیلی حمله کرده و بسیاری را به رگبار گلوله می‌بندند، میا که در لحظه‌ای توانسته مخفیانه فرار کند خود را در زیرزمین، در آشپزخانه مخفی می‌کند و تمام بدنش می‌لرزد. در لحظه‌ای دست یک سیاهپوستی برای دلداری دادن به او دستش را می‌گیرد… 

این واقعه تروریستی همه افرادی را که زخمی شده و با رسیدن پلیس‌ها جان سالم به در برده بودند، دچار روانپریشی می‌کند و به حافظه‌شان لطمه شدیدی می‌خورد… بعد از مدتی اندک اندک آنها شروع به تجدید و تفحص در خاطره‌هایشان می‌کنند و از طریق فیس بوک و فضای مجازی دیگر تلاش کرده بقیه مشتریان رستوران را پیدا کنند و با رفتن دوباره به آن رستوران، سعی در بازسازی حافظه و خاطرات خود بکنند. 

میا با بازی خوب ویرجینی افرا، اندک اندک سرنخ‌هائی می‌یابد و با دیدن جان بدربردگان این حادثه، بدنبال گذشته خود و به ویژه اتفافی که آن شب در رستوران رخ داده، می‌افتد. راهی طولانی و دشوار است  و برخی مایل به یادآوری آن حادثه تلخ نیستند اما میا، نمی‌تواند آرام بگیرد و به راهش ادامه می‌دهد زیرا می‌خواهد آن کسی را که در آن شرایط سخت و در تاریکی، به او دلداری داده بود و بنوعی از «ترس مرگ» نجاتش داده بود بیابد و بداند آیا زنده مانده تا از او سپاسگزاری کند…

سناریوی فیلم با دقت و ظرافت داستان پیچیده‌ای را پیش می‌برد و هر بار تماشاگر با نکات جدیدی روبرو می‌شود که کمتر می‌تواند صحنه بعد را تخمین بزند. بیننده هیچگاه احساس ملال نمی‌کند و همچنان پیگیر ماجراست تا به زوایای پیچیده ذهن پرسوناژها راه یاید. پریشانی ذهنی شخصیت‌های فیلم، به همراه لحظات عاطفی، بیننده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. میزانسن‌ها و سکانس و پلان اندازه‌اش حساب شده بنظر می‌آید و همین موضوع ما را با کارگردانی خوش ذوق و هوشمند روبرو می‌کند که اگر چه بشکل کلاسیک کارش را پیش می‌برد اما گاه، شگردهای خارج از نُرم والبته دلپذیر هم بکار می‌گیرد که به غنای فیلم می‌افزاید.

کارگردان: 

آلیس وینوکر متولد ژانویه ۱۹۷۶ در پاریس است که ابتدا به تحصیلات حقوق پرداخته و سپس به مدرسه عالی سینمائی فمیس راه می یابد و در رشته سناریونویسی فارغ التحصیل می‌شود. اولین فیلم کوتاهش در مسابقه جشنواره کن در ۲۰۰۵ پذیرفته می‌شود. قبل از ساختن اولین فیلم بلندش چند سناریو برای دیگران می‌نویسد که فیلمها موفقیت‌هائی کسب می‌کنند. وی اولین فیلم بلند خود، آگوستین را در ۲۰۱۲ کارگردانی می‌کند که به بخش هفته منتقدین کن راه می‌یابد. در ۲۰۱۵ سناریو موستانگ را می‌نویسد که در ۱۵ روزکارگردانان پذیرفته می‌شود و در مراسم سزار جایزه بهترین سناریو را دریافت می‌کند، سپس همین فیلم از سوی فرانسه به آکادمی اسکار برای بهترین فیلم خارجی پیشنهاد می‌شود. دومین فیلم بلند او مریلاند، در نوعی نگاه جشنواره کن ۲۰۱۵ پذیرفته می‌شود. در ۲۰۱۹ فیلم سوم خود و در ۲۰۲۲ آخرین فیلم بلند خود بازبینی پاریس  را ساخته که موفق‌ترین اثر او به حساب می‌آید.