سینماسینما، نویسنده: ژپینگ هانگ، ترجمه: فریبا جمور
«شکوفههای شانگهای» خاطرات دورهای آزادتر و خوشبینانهتر در چین را تداعی میکند.
حس نوستالژی برای شانگهای به لطف درامی تلویزیونی در دهه ۱۹۹۰، زمان رکود اقتصادی در این کشور، رخ میدهد. شکوفههای شانگهای، که آخرین قسمت از ۳۰ قسمت آن در ۹ ژانویه پخش شد، داستان آه بائو، جوانی فرصت طلب را روایت میکند که سعی میکند از طریق بازار سهام و صنعت صادرات نوپای شهر به ثروت دست یابد، در حالی که با سه زن رابطه عاشقانه دارد. این سریال که در اصل رمان بود، توسط وونگ کار وای اقتباس شد، اولین تلاش تلویزیونی کارگردان هنگ کنگی است که بار دیگر فیلمبرداری متمایزش را در زیباییشناسی شکوفههای شانگهای به رخ میکشد. وونگ که در شانگهای به دنیا آمده، بیشتر به خاطر فیلمهایش از جمله در حال و هوای عشق و چانگکینگ اکسپرس شناخته شده است.
سریال خاطرات دوران آزادتر و خوش بینانهتر را تداعی میکند، در حالی که شهروندان چینی با رکود اقتصادی و تشدید کنترل دولت بر همه زمینههای تجاری و زندگی خصوصی دست و پنجه نرم میکردند. در شانگهای، این احساس اشتیاق به گذشته با آسیب طولانی قرنطینه کووید، که ساکنان آن مجبور شدند ماهها در آپارتمانهای خود بمانند، ترکیب میشود. این خشم در اعتراضات خیابانی نادر در پایان سال ۲۰۲۲ به اوج خود رسید.
هائو هنگ، اقتصاددان ارشد گروه سرمایهگذاری گرو مستقر در هنگ کنگ که اصالتاً اهل چین است، گفت: «این خاطرات روزهای خوب گذشته را یادآوری میکند. این زمان رونق اقتصادی را به تصویر میکشد، برخلاف آنچه امروز هستیم. همچنین زمانی بود که ذهن مردم آزادتر بود.»
شکوفهها مسیر دوره بازگشایی چین را که در آن شانگهای نقش اصلی را ایفا کرد، از نزدیک دنبال میکند. هنگامی که دنگ شیائوپینگ، رهبر ارشد، در سال ۱۹۹۲ به جنوب سفر کرد تا اصلاحات اقتصادی را در بوق و کرنا کند، در هر شهر توقف کرد و همه را تشویق کرد که «هر سال تغییر کنید، و هر سه سال تغییری بزرگ». این سریال افتتاح بورس شانگهای و ساخت برج مروارید شرقی را نمایش میدهد. کلوئه تائو ۳۰ ساله، اهل شانگهای، گفت: «با توجه به این فرصت، دوست دارم آن دوران را تجربه کنم. زیرا در آن زمان همه امید داشتند و همه چیز در حال رشد بود.»
شواهدی از محبوبیت سریال در مکانهایی به نمایش درآمد، به وضوح به چشم میخورد. بعدازظهر جمعه اخیر، صدها نفر درخیابان هانگه، خیابان کوتاهی در مرکز شهر که زمانی به خاطر رستورانهای گرانقیمت و تابلوهای نئونی معروف بود، جمع شدند، باعث شد که پلیس برای کنترل ترافیک آنجا حضور داشته باشد. در این سریال، آه بائو اغلب با شرکای تجاری خود به خاطر خرچنگ دریایی استرالیایی و مشروب گران قیمت بایجیو، نمادهای طبقه بالای در حال رشد چین، در رستورانی در این منطقه معامله میکند. رستورانها و هتلی که که لوکیشن های فیلمبراری این سریال بودند بعد از پخش آن با استقبال بینظیر مردم روبه رو شدند . سود هنگفتی به جیب زدند.
به نقل از چن جیبینگ، یکی از منتقدان چینی حتی دولت شانگهای نیز از تب و تاب این سریال دور نمانده. در خلال گردهمایی این ماه مشاوران سیاسی برای دولت در سطح منطقه، نمایندگان حداقل چهار بار از این سریال به عنوان نمونهای از نحوه ساخت برندهای با کیفیت بالا که باعث شادی شهروندان میشود نام بردند.
با این حال، برای بومیان شهر، اهمیت شکوفهها بیش از تجارت یا سرگرمی است. وونگ نسخه موازی نمایش را به زبان شانگهای و دیگر گویشهای همسایه ساخت که در چین به دلیل حاکمیت ماندارین استاندارد رو به نابودی بوده است. قانونگذاران در سال ۲۰۰۹ دستور دادند ماندارین زبان اصلی مورد استفاده در درامهای تلویزیونی باشد. فانگ زو، جامعهشناس شهری در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و نویسنده کتاب ساکت کردن شانگهای: زبان و هویت در چین شهری، گفت که ژن زی به سختی میتواند به زبان شانگهای صحبت کند. اما شکوفه ها، کمدینهای محلی، بازیگران و مجریان تلویزیون را تشویق کرد تا ویدیوهای کوتاهی را برای آموزش زبان شانگهایی در رسانههای اجتماعی منتشر کنند.
هی یی، بازیگر تئاتر که نقش کوچکی را در نمایش به عنوان یک قلدر خیابانی شانگهای بازی میکند، اذعان داشت که این سریال حتی به بازسازی تصویر شانگهای در چین به لطف نمایش نادرش از طبقات اجتماعی مختلف در شهر کمک کرده است. مردم محلی شهر اغلب به عنوان افراد متکبر و زیرک تصور میشوند و سبک زندگی بورژوایی آن مورد تمسخر قرار گرفته است.
او گفت: «ما داریم هویت خود به عنوان شانگهایی را از دست میدهیم، و این فقط مربوط به گویش نیست. تماشای شکوفههای شانگهای مانند جشن سال نو برای ما هنرمندان محلی، شهروندان و هر کسی که فرهنگ شانگهای را میشناسد است.»
منبع: مجله بلومبرگ