سینماسینما، محمد حقیقت: میشل سیمان دیروز یکشنبه در گورستان مشهور پاریس (پانتن) با حضور نویسندگان، منتقدین و خانواده سینمای فرانسه به خاک سپرده شد.

جدا از تجلیل های افراد مشهور بر سر مزار او، آقای تی‌یری فرمو دبیرکل جشنواره کن هم در ستایش از میشل سیمان سخنرانی کرد. بدون شک سینمای جهان یکی از برجسته‌ترین منتقدان خود، آقای میشل سیمان را در ۱۳ نوامبر از دست داد. وی از قابل احترام‌ترین منتقدان سینمایی در سطح جهان به حساب می‌آمد.

سیمان، متولد ۱۹۳۸ در پاریس در ۸۵ سالگی، در زادگاه خود پاریس درگذشت. وی از همان سال‌های جوانی در دوره دبیرستان شیفته سینما و نوشتن درباره آن شد. سپس با نوشتن یک نقد مفصل درباره «محاکمه» اثر اورسون ولز در ماهنامه «پزیتیف» در سال ۱۹۶۳ بر شهرتش افزوده شد. سه سال بعد از آن، به عضویت کمیته نویسندگان اصلی این ماهانه در آمد و سپس سردبیر آن شد که تا آخر عمر در این مقام باقی ماند.

پرستیزی که وی برای این نشریه بدست آورد، آن‌را در ردیف مجله مشهور «کایه دوسینما» قرار داد. میشل سیمان جدا از نقد نویسی در این نشریه خود، یک برنامه هفتگی رادیویی هم در زمینه سینما اداره می‌کرد به نام پروژکسیون خصوصی که از اعتبار خاصی برخوردار بود و همچنین در برخی از رسانه‌های سینمایی دیگر هم نقدهای باارزش می نوشت.

قابل یادآوری است که برخی از کارگردانان و پخش کننده‌ها برای تبلغ درباره فیلم خودشان گاه جملاتی از نقدهای آقای میشل سیمان را روی پوسترهای خود درج می‌کردند. وی از نزدیک با کارگردانان بزرگ جهانی در ارتباط بود و کتابشهای تحلیلی درباره آثار آنان منتشر کرد، همچنین گفتگو با این کارگردانان مطرح جهان اعتباری به آن فیلم‌هایشان می‌داد. مقالات وی حالت مرجع برای دیگران داشت. از جمله کتاب‌های مشهور او درباره استنلی کوبریک، الیا کازان، فرانچسکو رزی، جوزف لوزی، جری شاتزبرگ، فریتز لانگ، جان بورمن، آنجلوپولس، جین کامپیون، و غیره را به رشته تحریر در آورد. سه باز نیز جایزه بهترین کتاب سال را بدست آورد. جدا از پرداختن به آثار نام آوران، وی همواره به جستجوی کشف سینماگران ناشناس یا کم شناخته نیز می‌پرداخت. وی همچنین از منتقدین دیگر کشور ها هم دعوت به همکاری برای نوشتن در مجله پزیتیف می‌کرد، مثلا از ایران، از جمله از فرخ غفاری، مقالاتی درباره کوروساوا، و جشنواره کن و غیره به چاپ رسانده بود و درسالهای اخیر همچنین از محمد حقیقت، درباره سینما و سینماگران ایرانی مقالات گوناگونی به چاپ رسانید.

میشل سیمان داوری بسیاری از جشنواره های جهانی را نیز به عهده داشت و جدا از آن، طی مدتی نیز به طور غیر رسمی در کمیته انتخاب جشنواره کن فعال بود از جمله در جلسه ای که در سال ۱۹۹۲ برای انتخاب شدن فیلم – زندگی و دیگر هیچ- حضور داشت – او همچنین در سمت استاد دانشگاه پاریس هفتم (تمدن و فرهنگ امریکا) را تدریس می‌کرد.

جدا از نکات بالا باید افزود که میشل سیمان سینمای ایران را با علاقه بسیار از سالها پیش دنبال می‌کرد و اولین منتقد اروپایی بود که عباس کیارستمی را با فیلم خانه «دوست کجاست؟» در سال ۱۹۸۹ کشف و معرفی کرد و در ستایش او در روزنامه لوموند و سپس در ماهنامه پزیتیف مطلب نوشت و سپس چندین بار روی جلد ماهنامه پزیتیف را به آثار عباس کیارستمی اختصاص داد، جدا از آن پرونده‌هایی نیز به سینمای ایران اختصاص داد. مدیر جشنواره کن در موردش گفت: «بدون میشل سیمان جشنواره دیگر مثل سابق نخواهد بود.»

مطبوعات و دیگر رسانه های فرانسه در تجلیل از او بسیار نوشتند و شماره آینده پزیتیف اختصاص به او خواهد داشت.

عکس ابتدای مطلب: محمد حقیقت با میشل سیمان در جشنواره کن – عکس از پرویز جاهد

عکس زیر، تی‌یری فرمو بر مزار سیمان/ عکس: محمد حقیقت