سینماسینما، پاریس- محمد حقیقت
آخرین فیلم ژانگ ییمو «رودخانه سرشار از خون» در این هفته بر پرده سینماهای فرانسه آمده است. این کارگردان که از نسل پنجم سینمای چین به حساب میآید، در دهه ۱۹۸۰ شرو ع به فعالیت کرد و اندکاندک در جشنوارههای بزرگی چون لوکارنو، کن، ونیز، برلین کشف و مطرح شد. او از سردمداران نسل پنجم است، و در ابتدای راه بهویژه با فیلمبرداری «زمین زرد» ساخته چن کایگه، در جشنواره لوکارنو ۱۹۸۴ بسیار مورد توجه قرار گرفت. خود او بعدا با اولین فیلماش «ذرت قرمز» در جشنواره برلین جایزه خرس طلایی را کسب کرد.
او با دیگر فیلمهایش در جشنوارههای کن، ونیز و غیره روز به روز بیشتر مطرح شد و جوایز بسیاری گرفت. او تا به امروز ۲۴ فیلم بلند داستانی ساخته است. این کارگردان که در آثار اولیهاش بیشتر به ساخت فیلمهای هنری وتجربی با بودجههای نسبتا کم مشهور بود، رفتهرفته به فیلمساز دولتی تبدیل شد و جشنوارهها کمتر آثار او را تحویل گرفتند.
در سال ۲۰۰۸ دولت چین از او خواست فیلمی درباره مراسم بازیهای المپیک بسازد و بودجه عظیمی در اختیارش قرار دادند. از آن موقع او بیشتر علاقهمند به ساخت فیلمهای پرهزینه شده که اتفاقا درباره تاریخ چین و نمایش غرور ملی است. این فیلمها مورد توجه مقامات مملکتی چین قرار گرفته است. او در سال ۲۰۲۳ بهعنوان رییس هییت داوران جشنواره فیلم پکن انتخاب شد و طی سالهای اخیر توجه مسولان جشنوارههای مهم جهانی به آثار او بسیار کم شده و فیلمهای او در جشنوارهها یا به حاشیه میروند یا پذیرفته نمیشوند.
رویکرد این سینماگر روز به روز به ساخت فیلمهای تجاری با مایههای قهرمانان ملی و میهنی بیشتر شده است. وی همچون دیگر همتای چینی خود که با فیلم «خلقت خدایان» توانسته بود در مدت کوتاهی بیش از ۶۰۰ میلیون تماشاگر در چین داشته باشد، در تلاش است آثاری معادل او بسازد.
از بین آثار ژانگ ییمو که در فرانسه بهنمایش در آمده بیشترین موفقیت در گیشه مربوط به «قهرمان» در سال ۲۰۰۲ و «دیوار بزرگ» ۲۰۱۶ است، و فیلمهای او که مورد توجه منتقدان است عبارتست از: «ذرت قرمز»، «جودو»، «خیوجن زن چینی» و «زیستن».
در آخرین فیلمش «رودخانه سرشار از خون» ژانگ ییمو، به بازگویی داستانی از چین در قرن دوازدهم میپردازد که مایهاش گرفتن انتقامی خونین است. چند ساعتی قبل از اینکه ملاقاتی بین دیپلمات عالیرتبهای با نخست وزیر خاندان سونگ روی دهد، وی را به قتل میرسانند و نامهای که قرار بوده بهدست امپراتور برسد دزدیده میشود. نخست وزیر به افسری دستور میدهد به هرقیمتی شده قبل از طلوع آفتاب نامه را بیابند … و این آغاز ماجراست. این درام تاریخی و رزمی بسیار پرهزینه ساخته شده و در آن صحنههای جاهطلبانهای دیده میشود که تماشاگر را افسون میکند، چیزی از آثار هالیوودی عامپسند کم ندارد و گاه نیز نشانههایی از آثار کوروساوا و درامهای شکسپیری در آن یافت میشود. فیلم جدا از میزانسنهای جالب، از نظر صدا و تصویر حائز اهمیت است.