سینماسینما، علی افتخاری

جشنواره فیلم کن با یک سال و خرده‌ای تأخیر بار دیگر برگزار شده است. هفتاد و سومین دوره بزرگ‌ترین رویداد سینمایی جهان که قرار بود از ۱۲ تا ۲۳ مه ۲۰۲۰ (۲۳ اردیبهشت تا ۳ خرداد ۱۳۹۹) برگزار شود، به خاطر کروناویروس لغو شد. برگزارکنندگان جشنواره تا مدت‌ها به دنبال گزینه‌هایی برای برپایی دوره ۲۰۲۰ بودند، اما درنهایت نتوانستند این کار را انجام بدهند. به دنبال آن، دیگر جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بازرگانی در کن نیز یکی بعد از دیگری تعطیل شدند.

برگزارکنندگان جشنواره کن بعداً اسامی ۵۶ فیلم را که قرار بود در بخش رسمی به نمایش درآیند، اعلام کردند که انیمیشن «روح» ساخته پیت داکتر تولید شرکت پیکسار، فیلم پرستاره «گزارش فرانسوی» به کارگردانی وس اندرسن، «تابستان ۸۵» فرانسوا اوزون، «مادران واقعی» نائومی کاواسه، «‌دی‌ان‌ای» مای‌ون، و فیلم بریتانیایی «مانگرو» به کارگردانی استیو مک‌کویین، جزو آن‌ها بودند. (در میان آن فیلم‌ها، «گزارش فرانسوی» امسال نیز در بخش مسابقه کن حضور دارد)

سال گذشته، برخلاف دوره‌های قبل، اسامی فیلم‌های بخش رسمی نه در زیرگروه‌هایی چون مسابقه، نوعی نگاه و خارج از مسابقه بلکه در قالب عناوینی چون «وفادار» (یا کسی که پیش‌ازاین حداقل یک بار انتخاب شده)، «تازه‌واردها» و «فیلم‌های اول» اعلام و تائید شد که هر کدام از این فیلم‌ها هنگام اکران عمومی یا نمایش در جشنواره‌های سینمایی مشخص، مهر تأیید کن را خواهند داشت.

ادامه بیماری همه‌گیر جهانی باعث شد جشنواره کن امسال نیز به تعویق بیفتد. جشنواره کن ۲۰۲۱ طبق برنامه قبلی قرار بود ۱۱ تا ۲۲ مه (۲۱ اردیبهشت تا ۱ خرداد ۱۴۰۰) برگزار شود، اما این تاریخ با توجه به محدودیت‌های جدید در فرانسه در واکنش به موج تازه گسترش ویروس کرونا، به نظر عملی نمی‌آمد.

درنهایت، دوره هفتاد و چهارم این رویداد از سه‌شنبه ۶ ژوئیه (۱۵ تیر) آغاز شد و تا شنبه ۱۷ ژوئیه (۲۶ تیر) ادامه دارد. در یک سال عادی، برگزاری جشنواره کن در ماه ژوئیه ممکن است به مذاق هتلداران خوش نیاید، چرا که کن برای گردشگری، یکی از شهر‌های پرطرفدار منطقه ساحلی فرنچ ریویرا در جنوب شرقی فرانسه است. ماه‌های ژوئیه و اوت در حالت عادی بهترین فرصت برای گردشگرانی است که به تعطیلات می‌آیند و ازاین‌جهت هتل‌ها عموماً پر هستند؛ هرچند پاندمی به لحاظ اقتصادی آسیب زیادی به صنعت گردشگری وارد کرده و بیشتر هتل‌های بلوار کروآزت در خطوط ساحلی کن ماه‌ها تعطیل بودند.

به‌هرحال، پی‌یر لسکور رئیس و تی‌یری فرمو مدیر جشنواره کن امسال با یک فهرست فریبنده، پیروزمندانه برگشته‌اند. از سوی دیگر، هرچند ادامه واکسیناسیون به کمک آن‌ها آمده است، هرچند دوره جشنواره قرار است همچنان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شود.

ممکن است در این راه موانعی وجود داشته باشد، اما فیلم‌های بسیار مطرحی در این دوره جشنواره حضور دارند. اسپایک لی سینماگر آمریکایی که به‌عنوان رئیس داوران بخش مسابقه اصلی هفتاد و سومین دوره جشنواره فیلم کن معرفی شد، اما به خاطر لغو جشنواره نتوانست کار خود را انجام بدهد، رئیس داوران بخش مسابقه است. گرچه ممکن است اتفاقاتی دراماتیک در راه باشد، اما به گواه تاریخ، کن بدون برخی جنجال‌ها یا موارد دیگر، معنایی ندارد.

در ادامه این گزارش ۲۵ فیلم مطرح هفتاد و چهارمین جشنواره فیلم کن به انتخاب د پلی‌لیست را معرفی کرده‌ایم.

بخش مسابقه

«آنِت» (Annette) – لئوس کاراکس (فرانسه/آلمان/بلژیک)

فیلم موزیکال «آنت» با بازی آدام درایور و ماریون کوتیار، فیلم افتتاحیه جشنواره کن امسال، و اولین فیلم بلند لئوس کاراکس سینماگر فرانسوی بعد از فیلم کاملاً غیر قابل رده‌بندی «موتورهای مقدس» (۲۰۱۲) است. داستان «آنت» در لس آنجلس دوران معاصر روی می‌دهد. درایور نقش یک استند-آپ کمدین جنجالی را بازی می‌کند که همسرش (کوتیار) یک خواننده سوپرانو با شهرتی جهانی است. زندگی فریبنده آن‌ها زمانی به هم می‌ریزد که دخترشان آنت به دنیا می‌آید؛ دختری با یک استعداد منحصربه‌فرد. در ابتدا قرار بود رونی مارا مقابل درایور نقش‌آفرینی کند، اما درنهایت این نقش به کوتیار رسید. اولین فیلم انگلیسی‌زبان کاراکس از طریق آهنگ و رقص بیان می‌شود.

«بنه‌دتا» (Benedetta) – پل ورهوفن (فرانسه/هلند)

«جسورانه» شاید واژه‌ای واضح برای توصیف پل ورهوفن باشد، اما در عین حال به‌طور فزاینده‌ای برازنده اوست. «بنه‌دتا» اولین فیلم کارگردان هلندی پس از کمدی سیاه و تریلرِ با موضوع انتقام-تجاوز «او» در ۲۰۱۶ است. (چگونه می‌توان آن فیلم را طور دیگری توصیف کرد؟) پوستر «بنه‌دتا» ثابت می‌کند تابو واژه‌ای نیست که کارگردان ۸۲ ساله با آن موافق باشد. فیلم از روی کتاب غیر داستانی «اعمال بی‌شرمانه: زندگی یک راهبه لزبین در ایتالیای عصر رنسانس» ساخته شده است. ویرژینی افیرا بازیگر بلژیکی نقش بنه‌دتا راهبه‌ای نوآموز در ایتالیای قرن هفدهم را بازی می‌کند که به یک صومعه می‌پیوندد و درگیر یک رابطه عاشقانه بحث‌انگیز می‌شود. اگرچه «بنه‌دتا» قبل از همه‌گیری فیلمبرداری شد، اما شیوع طاعون بخشی از پی‌رنگ است. ورهوفن اشاره کرد فیلم جدید او از زمان پایان تولید، به شکلی روزافزون حالتی پیش‌گویانه پیدا کرد. شارلوت رمپلینگ بازیگر بریتانیایی نیز در «بنه‌دتا» بازی می‌کند.

«جزیره برگمان» (Bergman Island) – میا هانسن-لوو (برزیل/فرانسه/آلمان/مکزیک)

«جزیره برگمان» میا هانسن-لوو کارگردان فیلم‌های تحسین‌شده «بهشت» (۲۰۱۴) و «آنچه در پیش است» (۲۰۱۶)، از مدت‌ها پیش در فهرست فیلم‌هایی قرار دارد که خیلی‌ها در انتظار دیدن آن هستند. «جزیره برگمان» اولین فیلم سینماگر ۴۰ ساله فرانسوی بعد شاهکار دیده‌نشده «مایا» (۲۰۱۸) با موضوع اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است. فیلم جدید او درباره یک زوج فیلمساز (تیم راث، ویکی کریپس از فیلم «رشته خیال» پل تامس اندرسن) که به جزیره‌ای می‌روند که الهام‌بخش اینگمار برگمان کارگردان افسانه‌ای سوئدی بود، و به‌تدریج حس می‌کنند مرز بین واقعیت و خیال محو شده است. میا واسیکوفسکا نیز در «جزیره برگمان» بازی می‌کند. فیلم جدید هانسن-لوو که یکی از بهترین و منحصربه‌فردترین صداهای حال حاضر دنیای سینماست، آثار اریک رومر و هونگ سانگ سو را تداعی می‌کند و مفهوم فیلم، تماشاگر را به یاد «کپی برابر اصل» عباس کیارستمی نیز می‌اندازد.

«فرانس» (France) – برونو دومون (فرانسه، ایتالیا، آلمان، بلژیک)

فیلم جدید برونو دومون با عنوان مناسب و ساده «فرانس»، این‌گونه توصیف شده است: «پرتره‌ای هم‌زمان از یک زن خبرنگار، یک کشور و رسانه‌ها.» لیا سیدو («خرچنگ»، «آبی گرم‌ترین رنگ است») نقش فرانس دو مور را بازی می‌کند که بین موقعیت شغلی و زندگی شخصی خود در نوسان است، و یک حادثه رانندگی هولناک زندگی‌اش را کلاً به هم می‌ریزد. فیلم‌های دومون را ازنظر سبک‌شناسی سخت می‌توان در یک طبقه مشخص قرار دارد. کار او بیشتر متأثر از سینماگرانی مانند برسون یا روسلینی و هنرمندان تجربی مانند برگمان و کیارستمی است. بنابراین نمی‌توان با قاطعیت گفت باید چه انتظاری از فیلم جدید او داشته باشیم. «فرانس» که بلانش گردن و بنژامن بیوله نیز در آن بازی می‌کنند، هشتمین فیلم دومون است که اولین بار در دنیا در جشنواره کن به نمایش درمی‌آید و گرچه درباره کارهای او اختلاف نظر وجود دارد، اما در برخی محافل او به لحاظ هنری بسیار ارج و قرب دارد.

«گزارش فرانسوی» (The French Dispatch)- وس اندرسن (آمریکا)

وس اندرسن در تازه‌ترین ساخته خود مانند بسیاری از فیلم‌های قبلی‌اش ستاره‌های مختلفی را گرد هم آورده است. تیموتی شالامه، تیلدا سوئینتن، سرشا رونان، بیل موری، جفری رایت، فرانسیس مکدورمند، الیزابت ماس، بنیسیو دل تورو، ویلم دافو، آدرین برودی، لیا سیدو، کریستوف والتس، اوئن ویلسن، جیسن شوارتزمن، آنجلیکا هیوستن و خیلی‌های دیگر در «گزارش فرانسوی» بازی می‌کنند. «گزارش فرانسوی» قرار بود سال گذشته در بخش رسمی جشنواره کن به نمایش درآید، اما به خاطر لغو جشنواره این اتفاق نیفتاد. فیلم سه خط داستانی متفاوت با پالت رنگ و نسبت ابعاد متفاوت را پی می‌گیرد و داستان آن در دفتر یک روزنامه آمریکایی در شهری خیالی در فرانسه روی می‌دهد. از «گزارش فرانسوی» به‌عنوان «نامه عاشقانه به خبرنگاران» یاد شده است. فیلم به‌وضوح یک پروژه دِلی است که فیلمساز دقیق، مدت‌ها در حال ساخت آن بود. علاقه اندرسن به نشریاتی مانند نیویورکر، با خلق یک شهر خیالی فرانسوی، اما الهام‌گرفته از مطالب مجله‌ها در زندگی واقعی، کاملا آشکار است و او با ایجاد یک پرتره سینمایی از نویسندگان در قلب و مرکز این داستان‌ها که به‌مرور زمان از دست رفتند، این علاقه را نشان می‌دهد.

«قهرمان» (A Hero) – اصغر فرهادی (ایران)

هیچ‌کس در این سیاره مانند اصغر فرهادی فیلم‌های درام‌ جنایی و به لحاظ اجتماعی، واقع‌گرایانه نمی‌سازد. هیچ‌کس. فرهادی با شکل دادن به موقعیت‌های روزمره و تبدیل این موقعیت‌ها به تراژدی‌های دل‌خراش که خانواده به‌طور ناخواسته مرتکب می‌شود – تراژدی‌هایی که در آن‌ها غالباً شرمساری فرهنگی نسبت به جرم واقعی اولویت دارد، تقریباً طی دو دهه فیلم بدی نساخته است (این که این مرد دو اسکار دارد، دلیل دارد).

«قهرمان» فیلم جدید فرهادی در حالی آغاز می‌شود که شخصیت اصلی، رحیم (امیر جدیدی) به دلیل این که نتوانسته بدهی‌اش را پرداخت کند، در زندان به سر می‌برد. او دو روز مرخصی می‌گیرد و می‌کوشد شاکی خود را با پرداخت بخشی از بدهی متقاعد کند تا شکایت خود را پس بگیرد، اما اتفاقات آن‌طور که برنامه‌ریزی‌شده پیش نمی‌رود. فرهادی پس از فیلم اسپانیایی‌زبان و کمتر دیده‌شده «همه می‌دانند» بار دیگر بر ساختارهای طبقاتی در ایران متمرکز شده است، و این در حالی است که بیشتر عاشقان سینمای جهان، از قبل به هر فیلمی که او می‌سازد اطمینان دارند. محسن تنابنده، فرشته صدرعرفایی، سحر گلدوست، احسان گودرزی، علیرضا جهاندیده، صلح کریمایی، فرخ نوربخت، محمد عاقبتی و سارینا فرهادی، دیگر بازیگران نهمین فیلم فرهادی هستند که به تهیه‌کنندگی الکساندر ماله‌گی در شیراز فیلمبرداری شد.

«Memoria» – آپیچاتپونگ ویراستاکول (کلمبیا، فرانسه، آلمان، مکزیک، تایلند، بریتانیا)

آپیچاتپونگ ویراستاکول کارگردان تایلندی که سال ۲۰۱۰ برای فیلم «عمو بونمی که می‌تواند زندگی‌های‌ گذشته خود را به یاد بیاورد» برنده جایزه نخل طلای جشنواره کن شد، برای اولین فیلم خود که خارج از تایلند فیلمبرداری شد، با تیلدا سوئینتن بازیگر اسکاتلندی همکاری کرد. درباره این پروژه مخفیانه، اطلاعات کمی در دست است. اگرچه می‌دانیم داستان «Memoria» در کلمبیا اتفاق می‌افتد، و با دغدغه کارگردان نسبت به آمریکای جنوبی سروکار دارد، و گفته می‌شود سوئینتن نقش یک زارع ارکیده را بازی می‌کند. آپیچاتپونگ ویراستاکول که پیشگام «سینمای کند» در دوران معاصر است، به دیالوگ تکیه نمی‌کند، در عوض با استفاده از تصاویر متفکرانه و ساختارهای داستانی، تماشاگران را به درون یک خلسه سوق می‌دهد. به جرات می‌توان گفت چند فیلم اخیر او در مقایسه با فیلم‌های اولش کمی بیشتر قابل فهم بودند، بنابراین جالب خواهد بود که ببینیم اضافه کردن یک چهره معروف در سطح بین‌المللی مانند سوئینتن به این معادله، سرعت معمول او را تغییر داده است یا خیر.

«نیترام» (Nitram) – جاستین کرزل (استرالیا/بریتانیا)

جاستین کرزل اولین بار در ۲۰۱۵ با درام تاریخی «مکبث» با بازی مایکل فاسبندر و ماریون کوتیار در بخش مسابقه جشنواره کن حضور داشت. او در ۲۰۱۶ اقتباس سینمایی از بازی ویدیویی «اساسینز کرید» را در آمریکا کارگردانی کرد و بعد به کشور زادگاه خود استرالیا برگشت و وسترن استرالیایی «سرگذشت واقعی دار و دسته کلی» (۲۰۱۹) را ساخت. او فیلم جدید خود «نیترام» را هم در استرالیا کارگردانی کرد. «نیترام» که یکی از ۲۴ رقیب جایزه نخل طلایی این دوره جشنواره کن است، یک تریلر با موضوع مسائل خانوادگی است که داستان آن در دهه ۱۹۹۰ روی می‌دهد. جدیدترین فیلم کرزل بر یک جوان به نام نیترام (کیلب لندری جونز) متمرکز است که در دنیای انزوای اجتماعی گرفتار شده است. نیترام هنوز با پدر و مادرش زندگی می‌کند و به نظر نمی‌رسد بتواند از رکود خارج شود، تا این که با زنی منزوی که وارث ثروت زیادی است، دوست می‌شود. پس‌ازآن که رابطه آن‌ها تیره می‌شود، عصبانیت و کینه نیترام اوج می‌گیرد و از نقطه بازگشت خارج می‌شود. مفهوم جدیدترین فیلم کرزل ممکن است پیشگامانه به نظر نرسد، اما کاملاً متناسب با مجموعه مهارت‌های او در مقام یک کارگردان است. نقش زن وارث در فیلم را اسی دیویس بازی می‌کند که در فیلم «سرگذشت واقعی دار و دسته کلی» نیز بازی کرد.

«پاریس، منطقه ۱۳» (Paris, ۱۳th District) – ژاک اودیار (فرانسه)

در خلاصه داستان «پاریس، منطقه ۱۳» فیلم جدید ژاک اودیار خیلی به جزئیات داستان اشاره نشده و صرفاً آمده است: «امیلی با کامیل ملاقات می‌کند که مجذوب نورا است، درحالی‌که راه نورا با امبر یکی شده است. سه دختر و یک پسر – آن‌ها دوست هستند، گاهی اوقات عاشق و اغلب هر دو»، اما با توجه به این که فیلمنامه را سلین سیاما («پرتره یک بانو در آتش») نوشته و نوئمی مرلان ستاره آن فیلم به همراه جنی بث خواننده اصلی گروه پست پانک «سویجز» در «پاریس، منطقه ۱۳» بازی می‌کنند، باید انتظار فیلمی متفاوت را داشته باشیم. گاهی اوقات روبرو شدن با اذهان هنری مناسب می‌تواند برای یک نگاه تازه به مجموعه استانداردهای خسته‌کننده کافی باشد. با توجه به استعدادهای درگیر در فیلم، «پاریس، منطقه ۱۳» می‌تواند به لحاظ خلاقانه در هر مسیری منحرف شود، که همه آن‌ها هیجان‌انگیز به نظر می‌رسند. اودیار یکی از فیلمسازان محبوب کن است. «دیپان» به کارگردانی او در ۲۰۱۵ برنده جایزه نخل طلای شصت و هشتمین دوره جشنواره شد.. او در ۲۰۰۹ با «پیام‌آور» جایزه بزرگ داوران این جشنواره را برد و با «زنگار و استخوان» (۲۰۱۲) و «برادران سیسترز» (۲۰۱۸) نیز در بخش مسابقه کن حضور داشت. او با این دو فیلم همین‌طور فیلم «ضربانی که قلبم جا انداخت»، در یک دهه اخیر خود را به‌عنوان یکی از چهره‌های هیجان‌انگیز دنیای سینما مطرح کرده است. تخصص اودیار پرداختن به آدم‌های شکسته است که می‌خواهند از نو شروع کنند.

«Red Rocket» – شان بیکر (آمریکا)

تازه‌ترین ساخته شان بیکر با کمی انحراف از واقع‌گرایی اجتماعی سنگین دو فیلم قبلی او «Tangerine» در ۲۰۱۵ و «پروژه فلوریدا» در ۲۰۱۷، این فیلمساز شیفته‌ی قالب را در حال انتقال به قلمرو کمدی تاریک نشان می‌دهد. «Red Rocket» با بازی سایمن رکس، درباره مایکی یک ستاره فیلم‌های پورن است که روزگارش به سر آمده؛ او به شهر کوچک زادگاه خود در تگزاس برمی‌گردد، جایی که هیچ‌کس واقعاً از بازگشت او خوشحال نیست. درواقع تمام شهر علیه او هستند. مایکی در تلاش برای بازگشت پیش همسرش که از او جدا شده و مادر همسرش، مسیر خودسازی را آغاز می‌کند، تا این که عاشق زنی به نام استرابری (سوزانا سان) می‌شود که در یک مغازه دونات کار می‌کند. بیکر با رویکرد آگاهانه نسبت به ننگ اجتماعی کار جنسی بیگانه نیست، و در حال حاضر یکی از دلسوزترین کارگردانان در این حرفه است، و ما نمی‌توانیم صبر کنیم تا ببینیم او چه نوع کمدی ساخته است.

«تیتان» (Titane) – ژولیا دوکورنو (بلژیک/فرانسه)

«خام» (۲۰۱۶) اولین فیلم بلند داستانی ژولیا دوکورنو کارگردان و فیلمنامه‌نویس فرانسوی، امواج زیادی در محافل فیلم‌های ترسناک مستقل ایجاد کرد و به خاطر نوع نگاه او به مفهوم آدم‌خواری، با تحسین برخی روبرو شد. به نظر می‌رسد «تیتان» فیلم دوم او، به این مفهوم، کمی بیوتکنولوژی اضافه کرده است. درحالی‌که تاکنون فقط یک خلاصه داستان مبهم و بسیار علمی از فیلم منتشر شده، تمام آنچه واقعاً در مورد «تیتان» می‌دانیم این است که حول محور بازگشت ناگهانی کودکی است که تصور می‌شد یک دهه قبل ناپدید شده است. وقتی پدر، پسر را به خانه می‌آورد، پایان یک کابوس، آغازین کابوس دیگری است و مجموعه‌ای از قتل‌های وحشتناک ازجمله در یک نمایشگاه اتومبیل، به‌زودی همه چیز را پیچیده می‌کند. چشم بسیاری از عاشقان پرشور سینما به دوکورنو است، بنابراین می‌توان به‌راحتی فهمید که چرا شرکت نئون حق پخش فیلم در آمریکا را خرید.

«بدترین فرد جهان» (The Worst Person In The World) – یواکیم تریر (نروژ/سوئد/فرانسه)

«بدترین فرد جهان» پس از درام «تکرار» (۲۰۰۶) که نماینده نروژ در بخش اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان بود، و درام ویرانگر با موضوع اعتیاد «اسلو ۳۱ اوت» (۲۰۱۱) که برنده جایزه بخش نوعی نگاه کن شد، سومین فیلم «سه‌گانه اسلو» یواکیم تریر کارگردان نروژی-دانمارکی است و او را به برش‌های خود از ریشه‌های زندگی بازمی‌گرداند. فیلم، چهار سال از زندگی زنی جوان به نام یولیه (رناته راینس‌وه) را دنبال می‌کند. او از این که ۳۰ ساله شده وحشت دارد و از سوی دیگر حسادت می‌کند که دوست‌پسرش، آسکل (آندرش دانیلسن لی) که از او بزرگ‌تر است، حالا یک هنرمند موفق رمان‌های گرافیکی است. یولیه یک شب در یک مهمانی با جوانی به نام آیویند (هربرت نوردروم) آشنا می‌شود. او که می‌خواهد تغییری در زندگی خود ایجاد کند، با آسکل به هم می‌زند، اما همچنان انتخاب‌های مداوم خود را زیر سؤال می‌برد. پس از ورود تریر به آب‌های ژانر غریب و فراطبیعی، با فیلم «تلما» (۲۰۱۷) درباره زنی که در آستانه عاشق شدن متوجه می‌شود قدرت‌های ترسناک و مرموزی دارد، باید خیلی جالب باشد که ببینیم رویکرد او در مقایسه با کارهای اولش چگونه تکامل یافته است. تریلر فراطبیعی «تلما» در بخش نمایش‌های ویژه کن نمایش داده شد. تریلر در ۲۰۱۵ نیز فیلم «پرسروصداتر از بمب‌ها» را در کن داشت که با واکنش‌های متفاوت روبرو شد.

بخش نوعی نگاه

«بعد از یانگ» (After Yang) – کوگونادا (آمریکا)

درام علمی تخیلی «بعد از یانگ» بر مبنای داستان کوتاه غم‌انگیز «خداحافظی با یانگ» از مجموعه داستان‌های علمی تخیلی و پیشگویانه «فرزندان دنیای جدید» نوشته الکساندر واینستین داستان‌‌نویس آمریکایی ساخته شده است. «بعد از یانگ» دومین فیلم بلند داستانی کوگونادا مستندساز آمریکایی متولد کره جنوبی بعد از فیلم شاعرانه «کلمبوس» (۲۰۱۷) است. داستان درباره خانواده‌ای است که یانگ یک پسر ربات چینی را به فرزندی قبول می‌کند تا به‌عنوان یک برادر بزرگ/پرستار کودکِ دختر نوزاد آن‌ها عمل کند. وقتی یانگ خراب می‌شود، پدر (کالین فارل) تلاش می‌کند برای تعمیر او در دنیایی که با نفرت از آسیایی‌ها همراه است، راهی مقرون‌به‌صرفه پیدا کند. «بعد از یانگ»، گرفتار بین ارزش زندگی یک ربات و ارزشی که پدر برای خانواده «واقعی» خود قائل است، یک داستان کاملاً تأثیرگذار است. فیلم به کاوش درمورد عوارض فرهنگ و جامعه می‌پردازد که مستقیماً تحت تأثیر «پیشرفت فناوری» هستند، و بار دیگر کوگونادا را در کنار هیلی لو ریچاردسن ستاره فیلم «کلمبوس» قرار می‌دهد.

«Blue Bayou» – جاستین چون (آمریکا)

سومین تجربه کارگردانی جاستین چون بازیگر باسابقه آمریکایی کره‌ای‌تبار، به نظر ادامه طبیعی دومین فیلم بلند او «خانم بنفش» (۲۰۱۹) است. چون در «Blue Bayou» نقش آنتونیو لوبلانک، یک فرزندخوانده کره‌ای-آمریکایی بزرگ‌شده در لوئیزیانا را بازی می‌کند که وقتی مطلع می‌شود دولت ممکن است زمینه‌های اخراج او را داشته باشد، زندگی‌اش زیر و رو می‌شود. به‌غیراز این واقعیت که آنتونیو بیشتر عمر خود را در مرزهای آمریکا گذرانده است، او همچنین با کتی (آلیسیا ویکاندر) ازدواج کرده و این سؤالات بیشتری را در مورد این که چرا دقیقاً نباید واجد شرایط تابعیت باشد، مطرح می‌کند. درحالی‌که فیلم قبلی چون حول نسل اول یک خانواده آمریکایی‌کره‌ای شکل گرفت، جدیدترین فیلم او با هدف بررسی تقابل‌های مختلف، با تمرکز بر تجارب فردی که از میراث فرهنگی خود جدا شده است، در مقابل احساس گرفتار شدن در آن، ساخته شده است.

بخش خارج از مسابقه

«ولوت آندرگراوند» (The Velvet Underground) – تاد هینز (آمریکا)

تاد هینز که پیش‌ازاین با درام موزیکال «ولوت گلدماین» (۱۹۹۸) به لو رید، گلم راک (یکی از زیرشاخه‌های موسیقی راک و پاپ که اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی در بریتانیا ظهور کرد) و صدای اسطوره‌ای آن دهه، ادای احترام کرد، حالا ظاهراً کاملا در قامت مارتین اسکورسیزی ظاهر شده و فیلم مستند «ولوت آندرگراوند» را درباره این گروه افسانه‌ای کارگردانی کرده است، این مستند را ادوارد لاکمن فیلمبردار همیشگی هینز فیلمبرداری کرده است. «ولوت آندرگراوند» با تأیید اعضای بازمانده گروه، جان کیل و مورین «مو» تاکر ساخته شد و هدف زیبایی‌شناسی هینز این بود که اسناد راک دهه ۱۹۶۰ را مانند آنچه اندی وارهول مستند کرد، بررسی کند. ازاین‌جهت به نظر می‌رسد کار هینز در این فیلم مستند کاملا متفاوت با نگاه مملو از جزئیات او به طراحی صحنه در فیلم‌های تاریخی‌اش است که با الهام‌ از آثار داگلاس سیرک ساخته شدند. «ولوت آندرگراوند» که توسط اپل تی‌وی پلاس برای پخش در تابستان امسال خریداری شد، مطمئناً فیلمی است که علاقه‌مندان به موسیقی / فیلم از همه نسل‌ها دوست دارند آن را ببینند.

«استیلواتر» (Stillwater) – تام مک‌کارتی (آمریکا)

هر سال در کن حداقل یک فیلم هست که برای اکران گسترده‌تر در نظر گرفته می‌شود (نمونه آن «ایندیانا جونز و قلمرو جمجمه بلورین») امسال، نمونه چنین فیلمی «استیلواتر» ساخته تام مک‌کارتی، با بازی مت دیمون است. دیمون نقش بیل بیکر، یک کارگر میدان نفتی در اکلاهما را بازی می‌کند که متوجه می‌شود دخترش آلیسن (ابیگیل برسلین) که دور از او زندگی می‌کند، به‌دروغ به قتل متهم شده است. این نوع درام روستایی/حقوقی به نظر کاملا در حوزه کاری مک‌کارتی است. کارگردان «اسپات‌لایت» («افشاگر») در اوایل کار خود بسیار در جشنواره‌ها محبوب بود، و باعث شهرت فزاینده بازیگرانی چون پیتر دینکلیج و ریچارد جنکینز شد. در ادامه فیلم برنده اسکار «اسپات‌لایت» او را بیشتر در معرض دید عامه تماشاگران قرار داد، بنابراین شایسته است که با یک ستاره سینما بار دیگر به صحنه برگردد.

«گاو» (Cow) – آندرا آرنولد (بریتانیا)

متأسفیم، نه؛ «گاو» پیش‌درآمد «اولین گاو» (۲۰۱۹) به کارگردانی کلی رایکارت نیست. این جدیدترین پروژه آندره آرنولد فیلمساز انگلیسی است – یک مستند صمیمی که یک روز از زندگی یک گاو شیری را ثبت می‌کند. «گاو» می‌خواهد ما توجه بیشتری به وضعیت موجودات مزرعه‌ای بی‌گناه داشته باشیم که شیر آن‌ها را مصرف می‌کنیم. فیلم نمی‌خواهد بذر گناه بکارد یا نگاهی رمانتیک به سهم گاوهای شیری در زندگی داشته باشد، بلکه خیلی ساده می‌خواهد بر واقعیت صحه بگذارد که ما مدیون این حیوانات هستیم و باید با آن‌ها خیلی بیشتر از یک منبع تغذیه روزانه رفتار کنیم. «گاو» که اولین کار سینمایی آرنولد ۶۰ ساله بعد از «عزیز آمریکایی» در ۲۰۱۶ است، این توانایی را دارد که یکی از بهترین مستندهای ۲۰۲۱ باشد. آرنولد هم یکی از فیلمسازان محبوب کن است. «جاده سرخ» (۲۰۰۶) اولین تجربه کارگردانی او و «مخزن ماهی» (۲۰۰۹) دومین فیلم او، هر برنده جایزه هیئت داوران جشنواره کن شده‌اند و او خودش در ۲۰۱۲ یکی از داوران بخش مسابقه اصلی بود، ضمن این که «عزیز آمریکایی» نیز در بخش مسابقه کن نمایش داده شد.

«جلوی روی تو» (In Front Of Your Face) – هونگ سانگ سو (کره جنوبی)

هونگ سانگ سو کارگردان پرکار کره‌ای که آخرین بار در ۲۰۱۷ دو فیلم «روز بعد»‌ و «دوربین کلر» (با بازی ایزابل هوپر و کیم مین-هی) را در جشنواره کن داشت، امسال با «جلوی روی تو» به فرنچ ریویرا بازمی‌گردد. به نظر می‌رسد فیلم جدید سانگ سو به نوعی قطعه همراه فیلم قبلی او «زنی که فرار کرد» (۲۰۲۰) باشد که در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره برلین رقابت کرد. فیلم جدید داستان یک زن (هی یانگ لی) را دنبال می‌کند که قبلاً هرگز در یک ساختمان بلند زندگی نکرده است، و وقتی به آپارتمان خواهرش می‌رود، سر درنمی‌آورد که چگونه کسی می‌تواند این‌قدر در بالای زمین زندگی کند. ازآنجاکه با فیلمی از سانگ سو روبرو هستیم، پای یک فیلمساز خلاق وسط می‌آید، و از زن خواسته می‌شود که جلوی دوربین برود. «جلوی روی تو» یازدهمین فیلم کارگردان ۶۰ ساله است که از ۱۹۹۸ تاکنون در کن به نمایش درمی‌آید. او در ۲۰۱۰ با «Hahaha» برنده جایزه بخش نوعی نگاه شد و فیلم‌های «زن آینده مرد است» (۲۰۰۲)، «قصه سینما» (۲۰۰۵)، «در یک کشور دیگر» (۲۰۱۲) و «روز بعد» (۲۰۱۷) را نیز در بخش مسابقه کن داشت. «روزی که یک خوک در چاه افتاد» (۱۹۹۷)، «شب و روز» (۲۰۰۸)، «هائه‌وون دختر هیچ‌کس» (۲۰۱۳)، «الان درست، بعداً غلط» (۲۰۱۵)، «خودت و خودت» (۲۰۱۶) و «تنها در ساحل در شب» (۲۰۱۷)، از دیگر ساخته‌های اوست.

«Jan Par Charlotte» – شارلوت گنزبور (فرانسه)

این که یک بازیگر بااستعداد برای اولین بار پشت دوربین قرار بگیرد، جالب است. شارلوت گنزبور که شاید بیش از همه برای همکاری‌های پرشور خود با لارس فون تریر («ضد مسیح»، «نمفومنیاک») شناخته می‌شود، فیلم فوق‌العاده شخصی «Jan Par Charlotte» را که اولین تجربه کارگردانی‌اش است، به کن می‌آورد؛ پروژه‌ای که به نظر وجه اشتراک زیادی با «داستان‌هایی که ما می‌گوییم» سارا پولی دارد. همان‌طور که مسیر کاری گنزبور به‌عنوان یک هنرمند به شکلی غیرمنتظره‌ شکل گرفت، او متوجه شد چگونه مادرش جین برکین بازیگر انگلیسی را با نگاهی متفاوت می‌بیند. «Jan Par Charlotte» با هدف غلبه بر سد مشترکی که در طول زمان بین آن‌ها ایجاد شد، یک مادر و دختر را در حالی نشان می‌دهد که خود و روابطشان را از طریق لنز دوربین از نو بررسی می‌کنند.

«Vortex» – گاسپار نوئه (آرژانتین/ایتالیا)

«زندگی یک مهمانی کوتاه است که به‌زودی فراموش خواهد شد.» این خلاصه داستان «Vortex» تازه‌ترین پروژه گاسپار نوئه است که با الهام از آثار داریو آرجنتو ساخته شده است. در نشست مطبوعاتی کن، فیلم جدید کارگردان فرانسویِ متولد آرژانتین به‌عنوان «فیلمی به سبک مستند درباره آخرین روزهای یک زوج مسن» توصیف شد. نوئه تا آنجا پیش رفت که از خود آرجنتو خواست در «Vortex» بازی کند. این ششمین فیلم بلند او بعد از «من تنها ایستاده‌ام» (۱۹۹۸)، «برگشت‌ناپذیر» (۲۰۰۲)، «وارد خلأ شو» (۲۰۰۹)، «عشق» (۲۰۱۵)، «اوج» (۲۰۱۸) است. هر فیلمی که او می‌سازد تقریباً مانند یک واقعه تلقی می‌شود. مهم نیست که نظرها درباره کار او مثبت یا منفی باشد، نوئه فیلم‌هایی می‌سازد که باعث می‌شود تماشاگران چیزی را حس کنند، و آدم‌ها درمورد این که چگونه و چرا، صحبت کنند. و فلسفه جشنواره‌هایی مانند کن همین است. نوئه که بیشتر به زبان انگلیسی و فرانسوی فیلم می‌سازد، اصلاً با جشنواره کن غریبه نیست. او با دو فیلم تکان‌دهنده «برگشت‌ناپذیر» و «وارد خلأ شو» در بخش مسابقه حضور داشت و فیلم «عشق» او در بخش نمایش‌های نیمه‌شب روی پرده رفت. فیلم ترسناک «اوج» نیز در پنجاهمین دوره دو هفته کارگردانان جشنواره کن جایزه سینمای هنری Cicae برای یک فیلم بلند داستانی را از آن خود کرد. آن فیلم درباره گروهی رقصنده مسحورکننده است که بعد از نوشیدن یک ظرف سانگریا آمیخته با ال‌اس‌دی، سر به جنون می‌گذارند.

«بازبینی جی‌اف‌کی: آن سوی آینه» (JFK Revisited: Through the Looking Glass) – الیور استون (آمریکا)

صرف نظر از احساسی که درباره نگاه سیاسی الیور استون دارید، «جی‌اف‌کی» او همچنان یکی از موفق‌ترین کارهای مونتاژ در تاریخ فیلمسازی است. در پایان آن فیلم ذکر می‌شود که مدارک و شواهد کمیسیون وارن برای دهه‌ها به‌طور عمومی از طبقه‌بندی خارج نمی‌شود. اکنون که ۳۰ سال از ساخت فیلم داستانی «جی‌اف‌کی» می‌گذرد، استون با فیلم مستند «بازبینی جی‌اف‌کی: آن سوی آینه» به دنیای توطئه‌ بازمی‌گردد. کارگردان برنده اسکار در کنار تیمی از کارشناسان بالستیک، مورخان سیاسی، شاهدان عینی و بازیگرانی مانند ووپی گلدبرگ و دونالد ساترلند (که در فیلم اصلی نقش «ایکس» افشاگر مرموز را بازی ‌کرد)، مشهورترین ترور تاریخ آمریکا را دوباره ارزیابی می‌کند.

بخش نمایش‌های ویژه

«Mi Iubita, Mon Amour» – نوئمی مرلان (فرانسه)

نوئمی مرلان بازیگر تحسین‌شده فرانسوی پس از دل شکستن‌های فیلم «پرتره یک بانو در آتش» (۲۰۱۹) و بازی در عاشقانه عجیب و غریب «جامبو» (۲۰۲۰)، اولین فیلم بلند داستانی خود در مقام کارگردان را به فرنچ ریویرا می‌آورد. مرلان خود در «Mi Iubita, Mon Amour» نقش ژان یک مسافر جوان در جاده‌ای در مسیر رومانی را بازی می‌کند، جایی که قرار است در مهمانی مجردی قبل ازدواج خود شرکت کند. او در راه با نینو ۱۷ ساله (ژیمی کوواسی) آشنا می‌شود. ژان ۲۷ ساله است و با کس دیگری نامزد کرده است، برای همین، شرایط زندگی او همین حالا نیز یک دریا با نینو فاصله دارد (حتی اگر فاصله سنی در نظر گرفته نشود)، بااین‌وجود یک رابطه عاشقانه تابستانی به این دو شکل می‌گیرد.

«سال توفان ابدی» (The Year Of The Everlasting Storm) – گلچینی از فیلم‌های ساخته کارگردانان مختلف (ایران/سنگاپور، آمریکا، شیلی، تایلند)

«سال توفان ابدی» با حضور هفت فیلمساز و استعدادهای هنری مختلف – جعفر پناهی، آنتونی چن، مالک ویتال، لورا پویتراس، دومینگا سوتومایور، دیوید لائری، آپیچاتپونگ ویراستاکول – و در پنج کشور مختلف فیلمبرداری شده است. این پروژه‌ که نباید آن از دست داد، نمونه‌ای از قدرت جهانی سینماست، و به نظر می‌رسد تلفیق سبک‌ها در فیلم لحظه‌ای بی‌سابقه را در زمان مشترک هر ملت روی این کره خاکی ثبت می‌کند.

بخش دو هفته کارگردانان

«یادگاری ۲» (The Souvenir II) – جوانا هاگ (آمریکا/بریتانیا/ایرلند)

«یادگاری ۲» به کارگردانی جوانا هاگ فصل جدید فیلم تحسین‌شده «یادگاری» (۲۰۱۹) با بازی تیلدا سوئینتن و دخترش آنر سوئینتن برن در نقش یک مادر و دختر است. آن فیلم که در جشنواره ساندنس، جایزه بزرگ داوران بخش مسابقه فیلم‌های داستانی سینمای جهان را گرفت و در بخش پانوراما جشنواره برلین نیز به نمایش درآمد، نگاهی به چالش‌ها و موانع پیش روی یک فیلمساز زن جوان دارد که در اوایل دهه ۱۹۸۰ شیفته مردی پیچیده و غیر قابل اعتماد می‌شود و بلندپروازی‌های خود در کارگردانی را متوقف می‌کند. سوئینتن و دخترش آنر در «یادگاری ۲» به ترتیب نقش رزالیند و جولی را تکرار کرده‌اند که رابطه پر فراز و نشیبی با هم دارند. ابتدا قرار بود رابرت پتینسن نیز در فیلم بازی کند، اما از پروژه انصراف داد و به نظر می‌رسد چارلی هیتن یا جو آلوین جایگزین او شده باشند. در فیلم جدید، جولی بعد از قطع رابطه پردردسر خود با آنتونی (تام برک) می‌کوشد از طریق فیلم فارغ‌التحصیلی خود همه آن احساسات ماندگار را کشف کند. مارتین اسکورسیزی مدیر تولید «یادگاری ۲» است.

«علی و آوا» (Ali & Ava) – کلیو بارنارد (بریتانیا)

«علی و آوا» چهارمین فیلم کلیو بارنارد کارگردان تحسین‌شده بریتانیایی («رودخانه تاریک»، «The Arbor») داستان علی و آوا دو غریبه تنها را روایت می‌کند که به‌واسطه علاقه مشترک به یک دختر کوچک که آوا به او درس می‌دهد و در همسایگی علی زندگی می‌کند، با هم ارتباط برقرار می‌کنند. درحالی‌که این زوج (با بازی عدیل اختار و کلر راشبروک) در ابتدا شادی تازه‌ای به زندگی هم وارد می‌کنند، اما درنهایت گذشته‌ هر کدام از آن‌ها نقش مانع را دارد. استعدادهای بارنارد قطعاً توجه ما را جلب کرده است. او در حالی امسال با «علی و آوا» در بخش دو هفته کارگردانان کن حضور دارد، که در ۲۰۱۳ با دومین فیلم خود «غول خودخواه» در این بخش برنده جایزه شد.

بدیهی است فیلم‌هایی که در این گزارش معرفی شده‌اند، فقط نوک کوه یخ را نشان می‌دهند. جشنواره کن امسال بیش‌ازحد غنی است و ما به‌راحتی می‌توانیم ۱۵-۲۰ فیلم دیگر را فهرست کنیم. از دیگر فیلم‌هایی که باید تماشا کنید می‌توان به انیمیشن «آن فرانک کجاست؟» (Where Is Anne Frank?) ساخته آری فولمن؛ «روز پرچم» (Flag Day) تازه‌ترین تجربه کارگردانی ‌شان پن؛ «فریبکاری» (Deception) ساخته آرنو دپلشن با بازی لیا سیدو؛ «داستان همسر من» (The Story of My Wife) به کارگردانی ایلدیکو انیدی با بازی لیا سیدو و لویی گارل؛ «جنگ صلیبی» (The Crusade) به کارگردانی گارل با بازی خودش، لتیسیا کاستا همسرش و بازیگرِ سوپرمدل سابق، و جوزف انگل؛ «آنفولانزای پتروف» (Petrov’s Flu) ساخته کریل سربرنیکوف، «همه چیز خوب پیش رفت» (Everything Went Fine) به کارگردانی فرانسوا اوزون؛ «زانوی احد» (Ahed’s Knee) ساخته ناداو لاپید، «سه طبقه» (Three Floors) به کارگردانی نانی مورتی، «بی‌گناهان» (The Innocents) ساخته اسکیل فوگت، «تکامل» (Evolution) به کارگردانی کورنل موندروتسو سینماگر مجارستانی و کارگردان فیلم «تکه‌های یک زن»، «من را محکم بگیر» (Hold Me Tight) ساخته ماتیو آمالریک؛ «Mothering Sunday» به کارگردانی ایوا هوسون با بازی اودسا یانگ، جاش اوکانر، الیویا کلمن و کالین فرث، اشاره کرد.

منبع: مجله نماوا