در فاصله چند روز به اعلام فیلم‌های حاضر در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۴، «تی‌یری فرمو» مدیر این رویداد سینمایی در گفتگویی به پرسش‌های گوناگون پیرامون دوره آتی کن پاسخ داده است.
به گزارش سینماسینما، کنفرانس مطبوعاتی رونمایی از فیلم‌های رسمی هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم کن ۱۱ آوریل (پنجشنبه ۲۳ فروردین) برگزار می‌شود و «تی‌یری فرمو» مدیر باسابقه جشنواره کن امسال با چالش‌هایی از جمله تاخیر در ارسال فیلم‌ها، تبعات اعتصابات مضاعف هالیوود و انتظارات زیاد پس از معرفی دو فیلم برنده اسکار «منطقه مورد علاقه» و «آناتومی یک سقوط» در دوره گذشته رو به رو است.
دوره امسال جشنواره کن از پیش توجهات زیادی را به خود جلب کرده و حضور فیلم «فیوریوسا: حماسه مکس دیوانه» ساخته جورج میلر در جشنواره تأیید شده و «پرده دوم» از کوئنتین دوپیو با بازی لئا سیدو به عنوان فیلم شب افتتاحیه معرفی شده است.
تیری فرمو در اولین و تنها مصاحبه خود قبل از رونمایی از ترکیب فیلم‌های هفتاد و هفتمین دوره جشنواره کن در گفتگو با ورایتی از امیدواری‌هایش برای استقبال از فرانسیس فورد کاپولا با فیلم جدیدش «مگالوپولیس» و یورگوس لانتیموس با فیلم جدید «انواع مهربانی» و همچنین درخواست او برای بازگشت دوباره نتفلیکس، حضور کارگردانان زن در جشنواره و نقش احتمالی ناآرامی‌های جهانی در روند انتخاب فیلم‌های صحبت کرده است.
سال گذشته یک سال مهم برای جشنواره فیلم کن بود. چگونه به ترکیب امسال نزدیک شدید و تاکنون چند فیلم انتخاب شده اند؟
بازخورد متفق القول ما این است که سال ۲۰۲۳ سال بسیار خوبی بود. از آنجایی که سال ۲۰۲۲ نیز موفقیت آمیز بود، مطمئن نبودیم که بتوانیم در سال ۲۰۲۳ به خوبی این کار را انجام دهیم. سینما همیشه سورپرایزهای خوبی ارائه می دهد. ما هنوز سر کاریم و برگزاری هر سال نیز ترکیبی از هیجان و نگرانی است.
در حال حاضر، راه درازی در پیش داریم و فیلم‌ها دیرتر و دیرتر از راه می‌رسند و آخرین انتخاب‌ها از همه مهمتر هستند و در این شرایط باید از بی حوصلگی بیش از حد خودداری کنیم. شاهد افزایش ۲۰ درصدی درخواست‌های حضور در جشنواره هستیم و در دوره جدید شاهد حضور بیش از ۲۰۰۰ فیلم متقاضی در جشنواره‌ایم. علاقه به جشنواره مشخص است و مهم نیست که چه اتفاقی می افتد، این فیلم‌ها هستند که هر سال فضای جشنواره را ایجاد می کنند.
فیلم «پرده دوم» ساخته کوئنتین دوپیو افتتاحیه جشنواره امسال خواهد بود. پشت تصمیم به انتخاب این فیلم چه بود؟
کوئنتین دوپیو بخشی از نسل جدید سینمای فرانسه است. او هم سینماگری مولف با تخیل خودش است و هم هنرمندی که به مخاطب عام نگاه می کند. این فیلم یک اثر کمدی است که به دلیل اینکه درباره سینما است، فیلمی فوق‌العاده است که شما را آماده دو هفته لذت بردن از سینما در جشنواره می‌کند. این یک فیلم فرانسوی است، زیرا هیچ فیلم بین المللی به ما پیشنهاد نشده است. به یاد داشته باشید که فیلم افتتاحیه باید در همان روزی که در جشنواره کن ارائه می شود در سینماهای فرانسه اکران شود.
آیا تأثیر اعتصابات هالیوود بر حجم فیلم‌های ارسالی به‌ویژه فیلم‌های آمریکایی در سال جاری را مشاهده کردید؟ آیا این امر می‌تواند بر تعداد فیلم‌های بزرگ، به‌ویژه از استودیوها، تأثیر بگذارد؟
بدون شک. در اواخر سال گذشته شروع به درک تأثیر قابل توجه اعتصابات کردم که اتفاقاً ناشی از تأملی بود که همه آن را در مواجهه با تحولات جهانی مهم و ضروری می‌دانند. نسبت به سال‌های گذشته کمتر فیلم آمریکایی می‌بینیم که بدون شک در انتخاب نهایی منعکس خواهد شد. همه ما می‌دانیم که سال ۲۰۲۴ حداقل در شش ماه نخست برای سینمای آمریکا «سال وقفه» است. در این زمستان دو بار به لس آنجلس رفتم و احساس کردم که همه از قبل به سال ۲۰۲۵ نگاه می‌کنند. بسیاری از تولیدات ایالات متحده که در ابتدا برای سال ۲۰۲۴ برنامه ریزی شده بودند، در سال ۲۰۲۵ اکران خواهند شد. اما سینمای آمریکا همچنان در جشنواره کن امسال حضور خواهد داشت.
چطور؟
فیلم بزرگ بهار ۲۰۲۴ «فوریوسا» است و در جشنواره کن نمایش داده خواهد شد. برادران وارنر همیشه به جشنواره فیلم کن بسیار وفادار بوده است. از روی خودخواهی دوست داشتم استودیو منتظر بماند تا کن قسمت دوم «تل ماسه» را رونمایی کند اما می‌دانم که برای آنها مهم بود که این فیلم را در ابتدای سال منتشر کنند، زیرا اکران آن یکبار به تعویق افتاده بود. در هر صورت، کاهش علاقه به جشنواره کن و به طور کلی سینما وجود ندارد و بیشتر بحث تعداد محدودی از فیلم‌های آماده است.
و جشنواره کن امسال نیز شاهد حضور یک فیلمساز آمریکایی گرتا گرویگ به عنوان رئیس هیات داوران خواد بود.
آیریس کنوبلوخ رئیس جشنواره کن و من خوشحالیم که گرتا گرویگ دعوت ما را پذیرفت. او روح جشنواره فیلم کن را از طریق اشتیاقش به سینما و مسیر درخشانش در سینمای هنری و هالیوود کاملاً مجسم می‌کند. از نظر من، گرتا گرویگ دارای خلاقیت و ذهن باز نسلی از هنرمندان است که در حال تغییر کدها هستند. همه اینها او را به یک رئیس هیات داوران ایده آل تبدیل می‌کند.
می‌دانم که دوست دارید «مگالوپولیس» در کن رونمایی شود. آیا با فرانسیس فورد کاپولا صحبت کرده‌اید؟
من فرانسیس را از صدمین سالگرد سینما در سال ۱۹۹۵ می‌شناسم و وقتی اولین سال حضورم در کن بود، او آمد تا فیلم «اینک آخرالزمان ردوکس» را ارائه دهد. از آن زمان، ما همیشه در تماس بوده‌ایم و اخیراً او جایزه لومیر را در سال ۲۰۱۹ دریافت کرد. او مردی است که از تمام نبردها جان سالم به در برده، و با این حال، اشتیاق خود را برای زندگی و سینما حفظ کرده است. «مگالوپولیس» پروژه‌ای است که او مدت‌ها می‌خواست به آن برسد و به‌عنوان یک هنرمند مستقل و به شیوه‌ی خودش این کار را انجام داد. او افسانه جشنواره فیلم کن را ساخت و استقبال دوباره از او به عنوان فیلمسازی که برای ارائه فیلم جدیدش می‌آید باعث افتخار است.
اما استون به تازگی برای بازی در فیلم «بیچارگان» برنده اسکار بهترین بازیگر زن شد. آیا فیلم جدید «انواع مهربانی» در کن نمایش داده می شود؟
سال گذشته، «بیچارگان» تقریباً برای جشنواره کن آماده بود و من با کمال میل کاره باشکوهی را که داشت تماشا کردم. در نسل جدید سینماگران مولف جهان، یورگوس لانتیموس اهمیت زیادی دارد. او یکی از بهترین ها، یکی از خلاق‌ترین و غیرقابل پیش‌بینی‌ترین‌هاست. ما خوشحالیم که در اوایل کارش با نمایش فیلم «دندان سگ» از او در کن استقبال کردیم. او همچنین در هیات داوران حضور داشته و دوست دارم دوباره به او خوش آمد بگویم.
فیلم‌های غیرانگلیسی زبان «آناتومی یک سقوط» و «منطقه مورد علاقه» در بخش بهترین فیلم اسکار نامزد شدند. نظرتان راجع به آن چیست؟
ما سال گذشته در این مورد صحبت کردیم و موضع من باعث ایجاد بحث‌هایی شد. شاید محافظه‌کار باشم، اما همچنان فکر می‌کنم که اسکار بهترین فیلم را باید به فیلم‌های آمریکایی اختصاص داد، درست مانند بهترین فیلم در جوایز سزار که به بهترین فیلم فرانسوی تعلق می‌گیرد (این مورد امسال نیز با «آناتومی یک سقوط» تکرار شد) و جوایز گویا از بهترین فیلم اسپانیایی تقدیر می‌کند. این جوایز مهم هستند و می توانند باعث تقویت تولیدات ملی و همچنین تحریک صنایع فیلم در هر کشور شوند. من به شدت مواضع سیاسی آکادمی و تمایل آنها را برای باز کردن درهای خود به روی جهان تحسین می‌کنم، اما برای فیلم‌های غیرآمریکایی شاخه فیلم بلند بین‌المللی وجود دارد که جایزه بسیار معتبری است. به هر حال این فقط نظر من است جوایز اسکار و همچنین گلدن گلوب را دوست دارم.
نظر شما در مورد این که «آناتومی یک سقوط» به عنوان نماینده فرانسه در اسکار انتخاب نشد چیست؟
این یک داستان قدیمی است. مهمتر از همه، متاسفم که فیلم «طعم چیزها» نتوانست به عنوان یکی از پنج نامزد نهایی اسکار فیلم بین المللی شناخته شود. فیلم زیبایی است که در جشنواره کن جایزه گرفت و شایسته حضور در اسکار بود. با این حال، وقتی سرنوشت شگفت‌انگیز «آناتومی یک سقوط» را با این همه نامزدی می‌بینیم، می‌توانیم بگوییم که حضور فوق‌العاده‌ای داشت. اما «منطقه مورد علاقه» یک برنده فوق العاده است. بنابراین ما به نتیجه اولیه خود بازگشتیم – سال ۲۰۲۳ سال بزرگی برای سینما بود.
آیا معتقدید که این قانون کن که هر فیلم در بخش رقابتی باید در سینماها به نمایش درآید تغییر خواهد یافت؟
این تصمیمی است که باید توسط هیات مدیره گرفته شود. اما این یک قانون خوب است: ما از فیلم‌هایی که در سینماها اکران می‌شوند، طرفداری می‌کنیم، زیرا فرانسه کشوری عالی برای سینماست و باید کشوری عالی برای سالن‌های سینما نیز باقی بماند. جشنواره فیلم کن درباره فیلم‌های سینماست. همچنین می‌توانیم از سایر فیلم‌ه نیز استقبال کنیم. یک فیلم «نمایش آنلاین» همچنان یک فیلم است، اما اگر در سینماها اکران نشود، متفاوت است و اگر متفاوت باشد، در رقابت با آن رفتار متفاوتی می شود. اما بخش خارج از رقابت راه دیگری است که به اندازه بخش رقابتی کن فوق‌العاده است. در دنیا، مردم به ما به خاطر جنگیدن برای سینماها تبریک می‌گویند و ما به آن افتخار می‌کنیم. اما ما همچنین می‌خواهیم که سرویس‌های نمایش آنلاین چون نتفلیکس در کن احساس کنند که در خانه هستند. ما در حال گفتگوی مداوم با آنها هستیم.
آیا نتفلیکس می تواند به کن بازگردد؟
امیدوارم. از نتفلیکس در کن استقبال می‌شود و هیچ چیز حضور آنها را ممنوع نمی کند. آنها می توانند جشنواره زیبایی داشته باشند، مثلاً در بخش خارج از رقابت. من یک بار دیگر از دوستم تد درخواست می‌کنم. برگرد!
آیا با سرویس‌های نمایش آنلاین دیگری نیز صحبت داشته‌اید؟
بله، ما با دیگران مانند آمازون و اپل صحبت می‌کنیم. اپل مشتاق به بازگشت است و سال گذشته فیلم فوق‌العاده «قاتلان ماه گل» ساخته مارتین اسکورسیزی راد در کن داشتتند و تیم کوک با حضور در کن از ما تجلیل کرد. چیزی که برای ما اهمیت دارد سینما و همه کسانی است که برای دادن اعتبار به آن تلاش می کنند. این واقعیت که شرکت‌هایی مانند آمازون و اپل در سینما سرمایه گذاری می کنند خبر بسیار خوبی است. در طول همه گیری، ما چیزهای احمقانه زیادی در مورد به اصطلاح «مرگ سینما» شنیدیم. اما چنین چیزی وجود ندارد. سینما زنده تر از همیشه است.
آیا در انتخاب فیلم هایتان ریسک می‌کنید؟
انتخاب یک فیلم همیشه با ریسک همراه است، به خصوص که انتخاب یک فیلم به معنای کنار گذاشتن فیلم دیگری است – امسال بیش از ۲۰۰۰ فیلم ارسال شده است و من دوباره می گویم ما همه آنها را می بینیم. باورتان نمی‌شود، اما ما مانند فیلم‌سازان هرگز نمی‌دانیم قبل از اولین نمایش از یک فیلم چه استقبالی می‌شود.
انتخاب توسط کمیته انتخاب و سپس توسط مطبوعات و مردم انجام می شود. این نگاه منتقدان و تماشاگران است که اعتبار فیلم ها را می‌سازد. چیزی که ما را راهنمایی می کند «دوست دارم» یا «دوست ندارم» و حتی این فیلم «خوب است» یا «خوب نیست» نیست. آنچه ما را راهنمایی می کند این است که «این فیلم باید در جشنواره کن ارائه شود یا نه؟» یا «آیا ارائه در جشنواره کن برای این فیلم مفید خواهد بود؟» یا «انتخاب این فیلم در مورد وضعیت سینمای جهان چه می‌گوید؟».
آیا تعداد کارگردانان زن در رقابت بیشتر خواهد بود؟
من انتظار این سوال را داشتم چون مرتبط است جایگاه کارگردانان زن در دنیای سینما در سال های اخیر به شدت افزایش یافته و روز به روز بیشتر شده است. باید حواسمان باشد تا همین طور بماند. در کن، هر زمان که بین دو فیلم مردد می‌شویم، همیشه فیلمی را انتخاب می‌کنیم که یک فیلمساز زن کارگردانی کند، زیرا تعداد آنها به اندازه کارگردانان مرد نیست. اما همانطور که می‌دانیم، یک جشنواره فقط بازتاب یک وضعیت کلی است و اگر ما از ظهور آنها در همه جای دنیا و به ویژه در مدارس سینمایی حمایت کنیم، کارگردانان زن بیشتری در کن وجود خواهند داشت.
جشنواره فیلم برلین امسال بسیار سیاسی بود. به نظر شما سیاسی بودن نقش یک جشنواره است؟
من نمی توانم در مورد برلیناله بدون ادای احترام به فعالیت‌های ماریت ریسن‌بیک و کارلو چاتریان که از سمت خود کنار می‌روند صحبت کنم و برای تریشیا تاتل که جانشین آنها می‌شود بهترین‌ها را آرزو می کنم. یک جشنواره بواسطه، فیلم هایی که نشان می دهد، از طریق صدای هنرمندانی که باید آزادانه خود را بیان کنند، همیشه سیاسی است. این چیزی است که بیشترین اهمیت را دارد. وقتی فیلم‌ها سیاسی هستند، جشنواره‌ها سیاسی می‌شوند و وقتی آنها رمانتیک هستند، جشنواره‌ها نیز عاشقانه هستند. از سال ۱۹۴۶ که «رُم شهر بی‌دفاع» یا «نبرد ریل‌ها» بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم جوایز کن را دریافت کرد، دیدیم که جشنواره کن هرگز از تابیدن نور بر فیلم‌هایی که وضعیت جهان را منعکس می‌کنند، دست برنداشت. هیات داوران دو نخل طلا به برادران داردن، دو نخل طلا به کن لوچ، یک نخل طلا به وایدا در جریان بحران لهستان در سال ۱۹۸۱ و یک نخل طلا به مایکل مور که جنگ در عراق در سال ۲۰۰۴ را محکوم کرد، اعطا کردند. «M*A*S*H*»، برنده نخل طلای سال ۱۹۷۰، یک فیلم سیاسی عالی نیز بود. یک جشنواره برای خدمت به هنرمندانی است که همیشه در نهایت جهان را در معرض نمایش قرار می‌دهند.
آیا قصد دارید برای جلوگیری از انتخاب فیلم توسط افرادی که متهم به آزار جنسی هستند اقداماتی انجام دهید؟
بازتاب مداومی در مورد این موضوع در فرانسه وجود دارد. کارگردان در درجه اول مسئول یک فیلم در فرانسه است که در ۵۰ سال گذشته بر اهمیت «مولف یک فیلم» تاکید کرده است. اما یک فیلم یک کار جمعی نیز است و ده‌ها نفر در شکل‌گیری یک فیلم مشارکت دارند. آیا به دلیل اینکه یکی از اعضای یک گروه با اتهام مواجه است، باید کل گروه را مجازات کنیم؟ مجازات فیلمی که هنرمندان، تهیه کنندگان و اعضای گروه را گرد هم آورده است؟ از آنجایی که تحقیقات پلیس در مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی درز می‌کند، روند تصمیم گیری آرام و دقیق را مختل می‌کند. یک جشنواره می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد، اما نمی تواند و نباید خود را جایگزین سیستم قضایی کند. فرض بی‌گناهی، همچنان که توجهی که به شهادت قربانیان داریم، یک ارزش اساسی است.
بسیاری از افراد از حضو جانی دپ در شب افتتاحیه سال گذشته عصبانی بودند. آیا این کار را دوباره انجام می‌دهید؟
باور کنید یا نه، ما تاثیر و آشفتگی‌ای که حضور جانی دپ ایجاد می‌کند را اندازه گیری نکرده بودیم. فیلم افتتاحیه باید در همان روز در سینماهای فرانسه اکران شود، این مورد برای «ژان دو بری» نیز صدق می‌کرد. مایوین کارگردان فیلم که قبلا چندین جایزه در جشنواره کن دریافت کرده بود، بخشی از خانواده کن است، او یک فیلمساز با استعداد است. ما فیلم او را دوست داشتیم که حضورش در جشنواره را توجیه می کرد.
گاهی اوقات تصمیماتی می گیرید که از نظر سیاسی صحیح نیستند. چرا؟
نمی‌دانم به چه چیزی اشاره می‌کنید زیرا همه اینها بسیار نسبی است. کن یک جشنواره فرانسوی است که برگرفته از فرهنگ و تاریخی است که ریشه‌های خاص خود را دارد. من به تنهایی هیچ تصمیمی نمی‌گیرم. من به عنوان کسی که احساس مسئولیت دارد، بسیار جمعی کار می‌کنم. ثروت کن یک تیم فوق‌العاده و یک هیات مدیره فعال و دقیق است که توسط رئیس کن که نقش ارزشمندی را ایفا می‌کند، رهبری می‌شود. ما هیچ تمایلی نداریم که از نظر سیاسی نادرست به نظر برسیم. جدا از آنچه روی پرده است، هرگز به دنبال تحریکات نیستیم.
هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم کن از ۱۴ تا ۲۵ می ۲۰۲۴ (۲۵ اردیبهشت‌ماه تا ۵ خردادماه) برگزار می‌شود.
منبع: ایسنا