سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری
می‌توان اینطور تصور کرد که مدیران ارشد دیزنی و مارول برای پیوستن شارلیز ترون به «جهان سینمایی مارول» به او مراجعه کرده‌اند. اما نه، ترون می‌گوید، او کوچک‌ترین صدایی نشنیده است. بازیگر برنده اسکار به ورایتی می‌گوید: «به خدا قسم می‌خورم. هیچ پیشنهادی به من نشده است. نه، به شما دروغ نمی‌گویم، اما اشکالی ندارد، می‌دانید؟ من راه را برای خودم هموار می‌کنم. برای خودم فرصت ایجاد می‌کنم. بنابراین اشکالی ندارد.»
او مطمئناً راه خودش را هموار کرده است. کافی است «نگهبانان قدیمی» (The Old Guard)، همکاری او با نتفلیکس را ببینید که در اوج بیماری همه‌گیر از ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۰ به‌طور آنلاین در دسترس قرار گرفت. از طرف دیگر، می‌توان این فیلم را تا حد یک فیلم اکشن دیگر که به انبوه رمان‌های گرافیکی اقتباس‌شده برای پرده اضافه شده است، پایین آورد.
در عوض، «نگهبانان قدیمی» به کارگردانی جینا پرینس-بایدوود که با اقتباس از کتابی مصور به همین نام نوشته گرگ روکا فیلمنامه‌نویس ساخته شد، اکشن، بازیگرانی از نژادهای مختلف، و قصه دارد.
ترون ۴۶ ساله نقش اندی، رهبر یک ارتش کوچک از فناناپذیران ابرقهرمان‌وار (کیکی لین، ماتیاس خونارتس، مروان کنزاری و لوکا مارینلی) را بازی می‌کند که وجود مخفی چند صدها ساله‌اش، توسط یک غول شرور صنعت دارو که می‌خواهد دی‌ان‌ای آن‌ها را تکثیر کند، تهدید می‌شود.
رمان «نگهبانان قدیمی» اولین بار زمانی برای ترون ارسال شد که او در حال بازی در فیلم «بامبشل» بود. ترون به یاد می‌آورد: «من فیلمنامه را باز کردم و چهار صفحه آن را خواندم و گفتم: “اوه، واقعاً جالب است.” این رمان گرافیکی باعث شد احساس کنم شبیه به چیزهایی است که در دنیای علمی تخیلی دوست داریم. متوازن، واقعی، احساسی. و یک پیش‌داستانِ واقعاً احساسی داشت که فکر می‌کنم همه ما با آن ارتباط برقرار کردیم. کار واقعاً از آنجا شروع شد، از آن رمان گرافیکی، و بعد ما در گسترش آن مشارکت کردیم.»
کیکی لین (بازیگر فیلم «ای‌کاش خیابان بیل توان حرف زدن داشت») در «نگهبانان قدیمی» نقش یک تفنگدار دریایی را بازی می‌کند که پس از نجات از حمله مرگبار با چاقو یک تروریست، متوجه می‌شود فناناپذیر است. ترون با هیجان می‌گوید: «وقتی از نزدیک کیکی را می‌بینید متوجه می‌شوید که به لحاظ جسمانی قابلیت‌های باورنکردنی دارد. غیرقابل انکار است. او هولناک است. برای من تکان‌دهنده است که او هرگز هیچ ورزش یا هر نوع فعالیت بدنی فعال انجام نداده است. باورم نمی‌شد. یادم می‌آید با او در سالن ورزشی بودم و گفتم، “تو فوتبال بازی کردی؟ ورزشکار بودی؟ بوکس کار کردی؟” و او گفت: “نه، من هیچ‌وقت کاری نکرده‌ام.” نمی‌توانستم باور کنم، چون بدن او چیز دیگری می‌گوید. او چنین فکری دارد. او نگرش یک جنگجو را دارد.»
خود ترون با سه فیلم اکشن پی‌در‌پی شامل «مکس دیوانه: جاده خشم»، «بلوند اتمی» و حالا «نگهبانان قدیمی»، مسیری طولانی را از اولین فیلم اکشن خود، «ایان فلاکس» در ۲۰۰۵ که هم ازنظر انتقادی و هم به لحاظ تجاری ناامیدکننده بود، طی کرده است. ترون در آن زمان تصور می‌کرد رؤیاهایش برای این که یک ستاره اکشن باشد به پایان رسیده است، به‌خصوص که آن نقش چیزی نمانده بود او را فلج کند. و ازآنجاکه ترون مجبور بود یک دهه منتظر بماند تا با بازی در نقش فیوریوسا در کلاسیک امروزی «مکس دیوانه: جاده خشم» ساخته جورج میلر، خود احیاء کند، به‌خوبی می‌داند که در ژانر اکشن، شانس دوم برای زنان چقدر نادر است.
ترون به هالیوود ریپورتر می‌گوید: «بسیاری از زنان شانس دوم ندارند، اما وقتی مردان این فیلم‌ها را می‌سازند و به شکلی فلاکت‌بار شکست می‌خورند، شانس پشت شانس دارند که بار دیگر در آن حوزه کار کنند. این لزوماً برای زنان اتفاق نمی‌افتد. “جاده خشم” یک دهه بعد از “ایان فلاکس” ساخته شد. همیشه صدایی در سر من بود که هنوز تا حدی به آن واکنش نشان می‌دهم. هنوز تحت تأثیر آن صدا هستم و این چیزی است که من را به حرکت درمی‌آورد. مایه تأسف است که احساس می‌کنیم اگر موفق نشویم، بلافاصله فرصت از ما گرفته می‌شود، اما این حقیقت دارد. وقتی صحبت از زنان می‌شود، ژانر اکشن خیلی بخشنده نیست.»
آیا بازی در نقش‌های اکشن که به توان فیزیکی بالا و تمرینات مستمر نیاز دارد، برای ترون کار دشواری نیست؟ او پاسخ می‌دهد: «همیشه اولین ماه تمرین در سالن ورزش کمی طاقت‌فرسا است و نگران هستید که نتوانید مثل گذشته باشید. حتی وقتی شروع کردم، هیچ ایده‌ای نداشتم که چه کار می‌کنم، اما فکر می‌کنم گذشته من به‌عنوان یک رقصنده واقعاً کمک کرد، سال‌هایی که بالرین بودم. فکر می‌کنم با استفاده از بدنم از این راه، ارتباط بین مغز و بدن از بین نمی‌رود؛ فقط باید دوباره بیدارش کنی، اما همچنان خسته‌کننده است. همچنان یک کار خسته‌کننده است، و شما باید تا حدی دیوانه باشید که خودتان را در این موقعیت قرار بدهید. تنبیه است. فقط باید ظاهر شوید و این کار را ادامه دهید.»
شخصیت اندی در «نگهبانان قدیمی» را در دورانی ملاقات می‌کنیم که او از این واقعیت که همه کارهای خوبش به‌طور مداوم توسط افرادی که نمی‌خواهند دنیا تغییر کند، با شکست مواجه می‌شود، خسته شده است. این چیزی است که این روزها در دنیای خودمان نیز شاهد هستیم. آیا رویدادهای جاری بر نحوه درک ترون نه‌تنها از اندی، بلکه به‌طور کلی دنیای سرگرمی تأثیر گذاشته است؟
ترون می‌گوید: «فکر می‌کنم همه این چیزها خودآگاه یا ناخودآگاه تا حدی بر شما تأثیر می‌گذارد. برای من، قطعاً حسی از دنیا هست که همیشه در قصه‌گویی منعکس می‌شود، بنابراین داستان یا شخصیت هرچه باشد، همیشه به این فکر می‌کنم، “خوب، این داستان چگونه دنیای ما را منعکس می‌کند؟ چگونه واقعیت‌های زندگی و انسانیت را نشان می‌دهد؟” ما یک در میلیون هرگز نمی‌توانستیم پیش‌بینی کنیم که این فیلم با توجه به بحرانی فعلی در دنیا، واقعاً چقدر به‌موقع خواهد بود. متأسفانه، چیزهایی در بشریت، به همان سرعتی که ما می‌خواهیم تغییر نمی‌کند. وقتی همه‌چیز را در نظر نمی‌گیرید، صرفاً یک قصه‌گوی غیرمسئول نیستید؛ یک قصه‌گوی بی‌اثر هستید.»
«نگهبانان قدیمی» یک نکته درخور توجه دیگر نیز دارد: کارگردان آن. جینا پرینس-بایدوود که بیشتر به خاطر فیلم‌های درام صمیمی مانند «عشق و بسکتبال» (۲۰۰۰) و «آن سوی نور» (۲۰۱۴) شناخته می‌شود، اولین زن سیاه‌پوست است که یک فیلم پرهزینه‌ی ساخته‌‌شده از کتاب‌های مصور را کارگردانی کرده است. این دستاوردی است که سال‌ها روی آن کار شد: پرینس-بایدوود قرار بود در ۲۰۱۷ «نقره‌ای و سیاه» را که اسپین آف «مرد عنکبوتی» بود کارگردانی کند، اما وقتی آن پروژه به سرانجام نرسید، «نگهبانان قدیمی» به‌عنوان یک فرصت دیگر پیش روی کارگردان ۵۲ ساله لس آنجلسی قرار گرفت.
«نگهبانان قدیمی» ضد قهرمانانی خسته را به تصویر می‌کشد که مطمئن نیستند آنچه انجام می‌دهند برای نجات واقعی دنیا کافی باشد. پرینس-بایدوود به نیویورک تایمز می‌گوید: «این مضامین از قبل بود، اما حالا بیشتر خود را نشان می‌دهد. ما از پا درآمده‌ایم و بعضی وقت‌ها احساس می‌کنیم در حال سقوط آزاد هستیم. چه کسی می‌خواهد قدم بردارد و به ما کمک کند؟ قهرمانانی که به ما کمک می‌کنند چه کسانی هستند؟»
پرینس-بایدوود «نگهبانان قدیمی» را با بودجه‌ای حدود ۷۰ میلیون دلار ساخت که بسیار بیشتر از هزینه تولید فیلم‌های قبلی‌اش بود. او می‌گوید: «در این سال‌ها که در سینما کار می‌کنم متوجه نکته شگفت‌انگیزی درمورد کارنامه خودم شده‌ام. من “عشق و بسکتبال” را با ۱۴ میلیون دلار ساختم، بعد “Disappearing Acts” را با ۱۰، “زندگی مخفی زنبورها” را با ۱۱ و “آن سوی نور” را با هفت میلیون دلار کارگردانی کردم. خیلی‌ها هر فیلمی که می‌سازند از فیلم قبلی‌شان پرهزینه‌تر است. درمورد من برعکس پیش می‌رفت. بعد برای “نگهبانان قدیمی” بودجه‌ای ۱۰ برابر فیلم قبلی‌ام در اختیار داشتم. البته این فرض را داشتم که اصلاً نباید نگران پول نیستم، اما حتی در فیلمی با این ماهیت، شما باید سازش کنید، ولی این که مجبور بودم فیلمی مانند «آن سوی نور» را با هفت میلیون دلار بسازم، باعث شد خیلی چیزها درمورد روبرو شدن با چنین موقعیت‌های یاد بگیرم، و می‌خواهم این ذهنیت را حفظ کنم.»
پرینس-بایدوود به‌عنوان یک فیلمساز زن سیاه‌پوست در هالیوود، اعتقاد دارد در سال‌های اخیر تغییراتی اتفاق افتاده است. او می‌گوید: «در سه یا چهار سال گذشته شاهد تغییرات بزرگی بودیم، اگرچه وقتی به اعداد واقعی نگاه می‌کنید، هنوز مأیوس‌کننده است، اما «واندر وومن» یک اتفاق مهم بود، «پلنگ سیاه» یک اتفاق مهم بود، و من فکر می‌کنم هالیوود شرمنده شد که ناچار به تغییر شد. تا همین چند سال پیش، من این فیلم‌ها را می‌دیدم و دوست داشتم، اما به ذهنم خطور نمی‌کرد که روزی فرصت کارگردانی چنین فیلمی را پیدا کنم. درنهایت، این نگرش اینطور تغییر کرد که “من دوست دارم این کار را انجام دهم. چرا نتوانم؟” و برای رسیدن به آن نقطه تعمداً شروع به حرکت کردم.»
او ادامه می‌دهد: اسکای‌دنس شرکت تهیه‌کننده «نگهبانان قدیمی» مصمم بود یک کارگردان زن این فیلم را کارگردانی کند، و این به‌ندرت اتفاق می‌افتد، بیشتر حرف زده می‌شود. آن‌ها گفتند به خاطر کاراکترهایی که در فیلم‌های قبلی کار کردم و اشتیاقم به مضمون، به من پیشنهاد همکاری داده‌اند. در بیشتر مواقع وقتی در چنین جلسه‌هایی شرکت می‌کنم، سؤالی که مدام مطرح می‌شود، این است: “خوب، شما تا الان فیلم اکشن نساخته‌اید، چطور می‌توانیم به شما اعتماد کنیم؟”»
افزایش تنوع نژادی، حمایت از ورود به هالیوود و دادن شانس به همه افراد، برای ترون نیز فقط یک کار هوشمندانه نیست، بلکه شخصی هم هست. «من شاید از روی خودخواهی، برای دختران خودم هم که شده می‌خواهم نمایندگان بیشتری حضور داشته باشند. برای دنیا هم همین را می‌خواهم، اما البته، درخواست من با این واقعیت آغاز می‌شود که من مادر دو دختر سیاه‌پوست کوچک هستم، و می‌خواهم آن‌ها در دنیایی بزرگ شوند که خودشان را بینند، جایی که آگاه باشند می‌توانند هر کس که می‌خواهند باشند. و این فقط در سینما نیست، در زندگی هم هست. من می‌خواهم آن‌ها را در دنیایی احاطه کنم که احساس کنند به آن تعلق دارند و می‌توانند بدرخشند و می‌توانند با تمام توان زندگی کنند.»
ترون با اشاره به سیل اخیر بیانیه‌ها از سوی استودیوها و شرکت‌های رسانه‌ای که در پی جنبش «جان سیاه‌پوستان مهم است» وعده داده‌اند عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند، از آن‌ها می‌خواهد به وعده‌های خود عمل کنند. او می‌گوید: «فکر می‌کنم ما حالا در جایی هستیم که شجاعت کافی برای انجام این کار را داریم. اگر از این وضعیت احساس شرم می‌کنیم، باید پا پیش بگذاریم. اگر سکوت کنیم، حتی اگر جزو کسانی نباشیم که تصمیم‌‌های درست نمی‌گیرند، به همان اندازه مقصر هستیم. باید از صداهای خود استفاده کنیم. و اگر می‌دانیم مردم به‌طور کامل از توانایی خود برای تصور مجدد دنیایی که از آن صحبت می‌کنیم، استفاده نمی‌کنند، و به‌طور فعال و پویا عمل نمی‌کنند، باید ضرورت این کار را به آن‌ها یادآوری کنیم. این مسئولیت ماست.»
در پایان، پرینس-بایدوود احساس خود را از این که توانست «نگهبانان قدیمی» را با حال و هوایی منحصر به خود به سرانجام برساند، اینطور بیان می‌کند: «از این که فرصت داشتم یک قهرمان زن سیاه‌پوست جوان را به این دنیا بیاورم، خوشحالم. متأسفانه، تعداد قهرمانان زن سیاه‌پوست به‌اندازه یک دست است، و بیشتر آن‌ها از «پلنگ سیاه» آمده‌اند. خیلی ضروری است که به صفحه نگاه کنیم و خود را به‌گونه‌ای منعکس کنیم که به ما الهام می‌دهد و بتوانیم آرزوی آن را داشته باشیم. این همان چیزی است که ما مدت‌هاست برای آن مبارزه می‌کنیم، تا دنیا انسانیت ما را ببیند.»
منبع: مجله نماوا