سینماسینما، محمد تقیزاده
دومین فیلم منیر قیدی بعد از ویلاییها، نیز فیلمی در ژانر دفاع مقدس است با این تفاوت که در فضایی سنگینتر و بیگ پردواکشن ساخته شده است. فیلم موقعیت زمانی و مکانی روزهای منتهی به سقوط خرمشهر در سال ۱۳۵۹ را روایت میکند و فیلم منیر قیدی به جهت یکتا بودن در میان ۲۱ فیلمساز مرد دیگر جشنواره چهلم تا حد زیادی کنجکاوی برانگیز و خبرساز شده است. دسته دختران در نگاه کلی، تنگه ابوقریب از بهرام توکلی را در فیلمهای ایرانی و فیلم مهلکه از کاترین بیگلو از نمونههای متاخر خارجی در سینمای جنگی را تداعی میکند.
دسته دختران از نظر فنی نمره قبولی میگیرد؛ از فیلمبرداری سامان لطفیان و تدوین حمیدنجفیراد تا جلوههای ویژه محسن روزبهانی و موسیقی ستار اورکی. مشخص است که فضاسازی فیلم از اولویتهای مهم گروه سازنده دسته دختران بوده و تلاش قیدی برای ترسیم یک موقعیت سنگین انسانی و جنگی تاثیرگذار و همراهکننده از آب در آمده است.
مشکل فیلم به همین اصرار و تمرکز بیش از حد گروه سازنده بر فضاسازی و درآوردن صحنههای جنگی فیلم مربوط میشود به گونهای که به نظر میرسد تمرکزی که گروه سازنده بر این وجه فیلم داشته بر ابعاد تعیینکننده دیگری چون فیلمنامه نداشته و نتیجه آن شده که دسته دختران تنها در به تصویرکشیدن موقعیتها موفق شده و نتوانسته یک کل واحد با خردهپیرنگهای مرتبط و شخصیتهای به یادماندنی خلق کند. فیلم با وامگیری از خاطرات و کتابهای مختلف و متنوعی که در زمینه سقوط خرمشهر نگاشته شده، موقعیتهای جذابی را خلق کرده که هر کدام در جای خود جذاب و تاثیرگذار هستند اما هرگز نمیتوانند به انسجام یک فیلم سینمایی کامل و بینقص برسد.
سقوط خرمشهر در سال ۱۳۵۹ پرداخت زیادی در ادبیات داستانی و دفاعمقدس داشته اما همچنان ظرفیتهای پرداخت سینمایی آن محفوظ است و منیر قیدی این ظرفیت بالقوه را تاحد زیادی بالفعل کرد. فیلم به طور مداوم اطلاعات و جزئیات زیادی از آن زمان و موقعیت ارائه میدهد، جزئیاتی که شاید کمتر در سینمای داستانی از آن سرغ داشته باشیم و وجوهی که به ندرت به آن توجه شده است. در این بخش نیز مشکل اصلی فیلم به نگاههای اغراقآمیز و سانتیمانتال فیلم مربوط میشود تا جائیکه حجم رشادت و ایثار رزمندگان و همچنین شخصیتپردازی کاراکترها بدون مقدمه و معرفی و به شکل اغراقآمیزی به تصویر در میآید به گونهای که گویا فیلمساز تنها به احساساتی کردن تماشاگر و دراماتیککردن فیلم خود بدون توجه به اصول دراماتیک پرداخته است.
در کل، دسته دختران فیلم سنگین و پر افت و خیزی است که تماشاگر قبل از تماشای آن باید خود را برای یک اثر تمام عیار جنگی آماده کند. فیلم موقعیتهای جذاب و بکری را از سقوط خرمشهر ارائهمی دهد اما در این مسیر دچار سانتیمانتالیسم و احساساتگرایی میشود و آنقدر اسیر فضاسازی موقیعیتها شده که گویا توجه به ابعاد داستانگویی و شخصیتپردازی فیلم مورد غفلت قرار گرفته است.