سینماسینما، منوچهر دین پرست
تجربه تاریخی کشور ما، مملو از اتفاقات ناگهانی بوده که فضای امنیت ایران را تحت تأثیر خود قرار داده است. اکران فیلم «روز صفر» ارتباط مستقیمی با مفهوم امنیت دارد. این فیلم که به شکل حرفهای در ساختار جاسوسی قرار گرفته، درباره نحوه شکلگیری فرقه عبدالمالک ریگی است. ریگی که طی فعالیتهای تروریستی خود فضای کشور را ناامن کرده بود، سوژه جذابی برای کارگردان ایرانی شد. سال گذشته نیز نرگس آبیار با فیلم «شبی که ماه کامل شد»، سوژه عبدالمالک ریگی را از زاویه عشقی- جنایی دستمایه کار خود قرار داد اما این بار، ملکان سعی کرد با فیلم بدون توقف خود، مخاطب را تا انتها با داستان فیلم همراه کند. او با ایجاد لوکیشنهای جذاب و حرفهای در مناطق مرزی ایران و افغانستان و پاکستان، فضاهای اکشنی را از درگیری نیروهای امنیتی ایران به تصویر کشید. اگرچه پرده سالن سینما مملو از تصاویر خونین زد و خوردها بود اما او به شکل زیرکانه، فعالیتهای تروریستی ریگی را به مخاطب نشان داد. فیلم «روز صفر» یک فیلم ایرانی با سبک هالیوودی است و برای مخاطب جذاب است چون قهرمان آن ایرانی است. در سینمای ایران کمتر قهرمانسازی دیدهایم؛ قهرمانی که بتواند مفهوم امنیت را برای مخاطب معنا کند. کارگردان توانست فیلم خود را در یک فضای چالشبرانگیز و هراسآور به جلو ببرد و با ارائه فیلمنامهای جذاب، قهرمان فیلم را بدون هیچگونه خطا و لغزش با خود همراه کند. امیر جدیدی در نقش مأمور امنیتی و ساعد سهیلی در نقش عبدالمالک، دیالوگهای کوتاه اما کوبندهای داشتند تا مخاطب را همراه کنند، اگرچه نباید از ملکان و دیدگاه جدیای که نسبت به مقوله قومیت وجود دارد، چشم پوشید. ملکان با توجه دقیق خود، فضایی ایجاد کرد که در متن آن، امنیت برای همه است و هیچ قومیتی بر دیگری برتری ندارد. او با ارائه صحنههایی از تهران تا رشت، چابهار و اصفهان و زاهدان که قرار بود در آنها بمبگذاری شود، نشان داد که یکپارچگی ایران برای او مهم است. امیر جدیدی، سوپرمنی شد که توانست مخاطب را با خود همراه کند. همچنین باید به این مقوله توجه داشت که فیلم «روز صفر» برخلاف کار آبیار، فیلمی است که چندان در پی معرفی ریگی نیست، بلکه میخواهد نحوه دستگیری ریگی را به تصویر بکشد. در این فیلم، مخاطب ایرانی، ریگی را به خوبی میشناسد و فعالیتها و حتی سرنوشتش چندان برای ما مبهم نیست. لذا این فیلم توانسته است فرآیند دستگیری را در کالبد جاسوسی- اکشن برای مخاطب معنا کند. در پایان باید این نکته را یادآور شد که سینمای ایران شدیداً به فیلمهای اکشن دارای ساختار ایرانی نیاز دارد؛ فیلمهایی که چندان شعارزده نبوده و دیالوگهای خستهکننده نداشته باشند.