سینماسینما، سیدحسام فروزان

حالا دیگر چند سالی هست که سکوهای ویدئوی درخواستی (VOD) یا همان پلتفرم‌ها به بیشتر خانه‌ها راه پیدا کرده‌اند و بخشی از اوقات فراغت خانواده‌ها را پر می‌کنند. رکود سینما در دوران همه‌گیری کرونا و کم‌توجهی مردم به صداوسیما باعث شد میدانی بی‌رقیب برای این پلتفرم‌ها ایجاد شود و ابعاد بازار و گردش مالی آنها گسترش یابد. هرچند روند فعالیت‌های پلتفرم‌ها هم فراز و نشیب بسیاری داشته اما در مجموع حرکت آنها رو به جلو بوده و در عرصه سریال سازی و جذب مخاطب گوی سبقت را از صداوسیما ربوده‌اند. سریال‌های پرمخاطبی مانند «یاغی»، «زخم کاری» یا «پوست شیر» از این سکوها پخش شد و سوژه آنها به موضوعات داغ فضاهای فرهنگی و هنری کشور تبدیل شد. حالا با اضافه شدن رقبای تازه‌ای مانند تماشاخونه و تلوبیون به جمع پلتفرم‌های سابق (فیلیمو، نماوا و فیلمنت) رقابت میان آنها سخت‌تر شده است. در میان عناوین متعددی که از پلتفرم‌های مختلف در حال پخش هستند یکی دو سریال مورد توجه تماشاگران قرار گرفته‌اند که مرداب یکی از آنهاست. سریال مرداب با تهیه‌کنندگی محمد شایسته اولین ساخته جدی برزو نیک‌نژاد در عرصه نمایش خانگی است که در چنین حال و هوایی از فیلمنت پخش می‌شود. او سال گذشته سریال کمدی «آفتاب پرست» را هم در شبکه نمایش خانگی داشت. 

داستان از چه قرار است؟ 

مرداب درامی پلیسی و معمایی است که شروع امیدوار کننده‌ای داشت و توانست از همان ابتدا مخاطب را با خود همراه کند. شروع داستان با مهدی هاشمی است که با مرگ فرزندش مواجه می‌شود. پسرش که پارسا نام دارد، ظاهراً در دریا غرق شده و یا خودکشی کرده است. در ادامه داستان حول محور یک خلافکار عمده بنام شکیب (امیر جعفری) می‌گردد که قصد دارد معامله‌ای بزرگ را سروسامان دهد و یک سنگ ارزشمند که از آثار باستانی است را بفروش برساند. شکیب برای پیشبرد نقشه‌اش از خلافکاران خرده پا استفاده می‌کند و سعی می‌کند با سواستفاده از نقطه ضعف‌های آدم‌ها آنها را وامدار خود کند. او فرزند یک پلیس وظیفه شناس بنام سروان فتحی (حامد کمیلی) را گروگان می‌گیرد تا پلیس را وادار به همکاری کند. دو خلافکار جزء که خواهر و برادر هستند (پانته‌آ پناهی‌ها و شهرام حقیقت‌دوست) هم درگیر معامله سنگ باستانی می‌شوند و شاخ و برگ‌های قصه را پیش می‌برند. بنظر می‌رسد شخصیت‌هایی مانند صبا (الکیا ناصری) یا سروان فتحی  به نوعی مقهور گذشته و نقطه ضعف‌های خود هستند و مجبور می‌شوند به چیزهایی که نمی‌خواهند تن دهند و بهای انتخابشان را هم بپردازند…

مرداب شروع خوبی داشت و در ادامه نیز با حفظ ریتم و روایت درست توانست تماشاگر را به دنبال خود بکشد. حضور بازیگرانی مانند مهدی هاشمی، ستاره پسیانی، الهام اخوان، مجتبی پیرزاده و یسنا میرطهماسب هم ترکیب بازیگران متفاوتی را برای مجموعه رقم زده است. 

از  کارگردان چه می دانیم؟ 

برزو نیک نژاد کارش را با فیلمنامه نویسی و دستیار کارگردانی در دهه هفتاد آغاز کرد. در سریال مشهور «پس از باران» در سال ۱۳۷۹ دستیار کارگردان بود. دستیاری سیروس مقدم در سریال «پایتخت» هم از تجربیات ارزشمند او محسوب می‌شود. اولین فیلم سینمایی که ساخت «ناخواسته» بود اما نامش بیشتر بخاطر مجموعه‌های «دودکش» و «دردسرهای عظیم» شناخته شد که در سالهای ۱۳۹۲-۹۴  به صورت هر شبی از تلویزیون پخش شدند. فضای کارهای نیک‌نژاد بیشتر طنز و کمدی موقعیت بود با رگه‌هایی از نقدی ظریف به مسائل اجتماعی مانند فقر و نابرابری‌های اجتماعی. کارهای او فاقد پیچیدگی‌های فرمی و روایی بیهوده است و باعث می‌شود مخاطب عام به راحتی با اثر ارتباط برقرار کند.  سریال «ساخت ایران ۲» هم از تجربیات نیک‌نژاد در شبکه نمایش خانگی است که نتوانست به موفقیتی دست یابد. با مروری بر مجموعه ساخته‌های برزو نیک‌نژاد می‌توان گفت قصه‌گوی خوبی است و می‌تواند تماشاگر را با داستان همراه کند و کنجکاو نگه دارد. 

چه انتظاری از «مرداب» داریم؟ 

با این‌که سابقه برزو نیک‌نژاد بیشتر در زمینه سریال‌های کمدی با داستان‌هایی از طبقه متوسط و فرودست بوده اما حالا که حدوداً نیمی از مرداب پخش شده است می‌توانیم امیدوار باشیم که در ژانر پلیسی و جنایی هم اثر قابل توجهی خلق کرده. نقطه قوت مرداب می‌تواند فیلمنامه‌اش باشد که روابط علت و معلولی درستی چیده باشد و داستان تا پایان بر مبنای منطق داستانی و باورپذیری چنین داستان‌هایی پیش رود. از چنین درامی انتظار داریم داستان‌های فرعی که طرح می‌کند را بیهوده رها نکند و همه چیز در خدمت خط روایت کلی داستان باشد. شخصیت‌های چنین درامی نباید بلاتکلیف باشند و کنش و واکنش آنها باید برای تماشاگر توجیه پذیر باشد. امیدواریم مرداب تا انتها با همین دست فرمان پیش رود و تجربه یک سریال پلیسی جنایی شاخص در شبکه نمایش خانگی را رقم بزند.