سینماسینما، ناصر صفاریان
این که یک روزنامهنگار، پس از مدتی نوشتن، حالا در زمان فعالیت یا در دوره فاصله گرفتن از کارش، مجموعه یا منتخبی از نوشتههایش را در کتابی گردآورد و منتشر کند، اتفاق تازهای نیست و بارها تجربه شده. تفاوتش اما در چگونگی این گردآوری است و این که مطالب همانطور که پیش از این چاپ شده بوده دوباره منتشر شود، یا نه فقط به قصد ویرایش، که به نیت بازنگری و بازنویسی در گذر زمان، نویسنده دستی به سرورویش بکشد.
این به روز کردن، نه فقط در خود متن، که در انتخاب نوشتهها و کنار هم قرار گرفتن موضوعهای نزدیک به هم و مشترک هم خودش را نشان میدهد و باعث میشود با مجموعهای نه فقط آرشیوی، که دارای حرفی درخور و بیزمان طرف باشیم. «افسون پرده نقرهای»، کتاب جدید بهمن مقصودلو، یکی از همین دست تلاشهای درخورتوجهیست که امسال به بازار نشر ایران راه پیدا کرده است؛ کتابی مشتمل بر مطالب پیش از این چاپشده او در نشریان سینمایی.
«افسون پرده نقرهای» در دو بخش اصلی «گفتوگوها» و «مقالات و دیدارها» تنظیم شده؛ یعنی بدنه اصلی بر مصاحبه با چهرههای مشهور بنا شده است. بخش سوم هم که به گزارش ساخت و تحلیل دو فیلم پرداخته، باز در دلش مصاحبه دارد. این کتاب که نسخه جامعتر و کامل شدهای از «این سوی ذهن، آن سوی مردمک» است که سال هفتادوهشت خورشیدی در ایران منتشر شده بود، چنان نامهای جذابی را در خود جای داده که حالا با حال و روز سینمای امروز جهان در دل سینمای رسمی امروز ایران، تصور چنین دیدارها و گفتوگوهایی برای سینمادوستان کار سادهای نیست.
به این فهرست نگاهی بیندازید: برناردوبرتولوچی، الن رنه، نیکلاس ری، اتو پرمینجر، میلوش فورمن، گریگوری پک و… خود این گفتوگوهای اختصاصی مقصودلو هم مانند مواجهشدن با این اسامی جذاب است. گفتوگوهایی که هم روانیِ متن و ترجمه (در مورد برخی مصاحبهها که اصلش به زبان انگلیسی بوده) در آن هست و هم جذابیتِ محتوایی و آنچه در میان حرفها منتقل میشود.
به همین خاطر هم هست که برخلاف برخی نمونههای مشابه که مرور نوشتههای مطبوعاتی یک سینمایینویس، نه جذاب است و نه کارایی دارد، اینجا با اثری زنده و پویا روبهروییم که ریشه در تاریخ سینما دارد و بوی کهنگی نمیدهد. کتاب مقصودلو کار دیگری از اوست در عرصه ثبت سند و ماندگار کردن تاریخ؛ درست مثل فعالیتهای بعدیاش در زمینه مستندسازیِ گفتوگومحور و ارائه اسنادی کارآمد و ماندنی از دلِ تاریخ سینمای ایران.
افسون پرده نقرهای
نویسنده: بهمن مقصودلو
طراح جلد: بهزاد خورشیدی
ناشر: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان و انتشارات دامون
چاپ نخست ۱۴۰۲