مینا اکبری
یکی از مهمترین راههای ارتباط نسلها و انتقال تجربیات نسلهای پیشین به نسلهای بعدی، تبدیل تجربیات قدیمیها به دروس دانشجویان است. دانشجویان بعد از فراغت از تحصیل قرار است در بطن جامعهای متفاوت نسبت به نسل قبلی به همان راهی بروند که پیش از آنها پیشکسوتان رفتهاند. فیلمسازان جوان درنهایت با همان موانعی روبهرو هستند که پیشینیان با آنها روبهرو بودهاند و در ذات حوزه فعالیت خود همان افقی را میبینند که پیش از آنان فیلمسازان کهنسال با آن روبهرو بودهاند. در این شرایط استفاده از تجربیات فیلمسازان نسل قبل به شکل ماده درسی و به شکل رسمی در فضاهای دانشگاهی به فیلمسازان تازهنفس این امکان را میدهد که دوباره دچار همان اشتباهات تکراری نسل قبل نشوند و به عبارتی مسیر را از ادامه راه طیشده ادامه دهند.
اما همه میدانیم که این شرایط در فضاهای دانشگاهی سینمای ایران (چه دانشگاههای دولتی و چه دانشگاههای بخش خصوصی) به رویا بیشتر شبیه است تا به واقعیت. یکی از مهمترین دلایل دوری فضای دانشگاهی از تجربه نسل قبل، سیاستزدگی دانشگاهها از یک سو و نگرش مضمونزده و روزمره به سینما از سوی دیگر است.
بهعنوان مثال ناصر تقوایی فیلمسازی است که به شهادت آثارش توانسته تجربیات مختلفی از ساخت فیلمکوتاه و مستند تا اقتباس ادبی برای سینما و تلویزیون را در کارنامهاش ثبت کند. آثار این فیلمساز میتواند با یک نگرش آیندهنگر و کاملا آموزشی بدون حب و بغض سیاسی و روزمره به موضوع درس دانشجویان تبدیل شود. بدون شک برخی از این آثار از لحاظ مضمونی شاید با شرایط امروز جامعه ما منطبق نباشد، ولی فراموش نکنیم که این آثار از لحاظ تجربیات فنی و تکنیکهای روایی، آثاری یکه و مثالزدنی در تاریخ سینمای ایران محسوب میشوند که تحلیل و کالبدشکافی آنها میتواند برای دانشجویان بسیار راهگشاتر از تحلیل آثار خارجی باشد.
در فضای دانشگاهی ایران و با حضور اساتید و برای دانشجویان هموطنی که اصول اولیه را فراگرفتهاند، نگرش آموزشی به آثار ناصر تقوایی بسیار آموزندهتر از نگاه به آثار گریفیثت و آیزنشتاین است.
فیلمهای کوتاه تقوایی که همه آثاری بومی و کاملا منطبق بر شرایط فرهنگی اقلیمهای متنوع ایران هستند، در این زمینه مثالزدنی است، و مایه افسوس و تاسف است که فضای دانشگاهی امروز ما به دلایلی کاملا بیتوجیه و بدون منطق خود را از چنین منبع بینظیری محروم میکند.
سالهاست که دیگر دانشگاههای سینما از شکل کلاس و مشق و امتحان خارج شده و به مکانی برای ساختن و امکان پیوند تجربیات تبدیل شدهاند. با توجه به خروجی دانشگاههای ایرانی و سرنوشت دانشجویان سینما در بازار فیلمسازی طی چند دهه اخیر، آیا وقت آن نرسیده که از شر نگرشهای کهنه تاریخ سینمایی و بدون کاربرد برای همیشه خلاص شویم؟ تقوایی برای آغاز راهگشاست.
ماهنامه هنروتجربه

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- از «ناییجان» تا «هامون»؛ کاراکترهای ماندگار جشنواره فیلم فجر
- نمایش دو مستند از ناصر تقوایی در موزه سینما
- از یاد رفتگان کوچه رندان!/ نگاهی گذرا به کارنامه درخشان ناصر تقوایی
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- فرهنگ رکن زندگی، حیات و هویت یک ملت است/ «ناخداخورشید»؛ معرفی خردمندانهای از سینمای ایران
- نمایش نسخه اصلاح و مرمت شده «ناخدا خورشید» ناصر تقوایی در موزه سینما
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- نمایش فیلمی تاریخی از ناصر تقوایی در موزه سینما
- «کوچک جنگلی» ناصر تقوایی منتشر شد
- همزمان با روز ملی سینما؛ پوستر فیلمهای خاطرهانگیز در موزه سینما نمایش داده میشود
- تو پیش نرفتی، تو فرو رفتی؟/ معتمدآریا و حسرت دهه ۶۰
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «ناخدا خورشید» با صدای حسین پاکدل + تیزر
- شبی در کافه گاراگین/ نگاهی به داستان کوتاه «بین دو دور» نوشته ناصر تقوایی
- نمایش ۱۰ فیلم مرمت شده از گنجینه سینمای ایران در چهلمین جشنواره فیلم فجر
- روایت و نقد «آرامش در حضور دیگران» در بیست و هشتمین قسمت پادکست «سینما، خاطره»
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- هدیه همراه اول به مردم لرستان بهمناسبت ثبت جهانی دره خرمآباد
- فرهنگ و پیرپسران سیاست!/ اعتراض سه نهاد سینمایی به کارشکنیها در ادامه اکران «پیر پسر»
- «اسفند»؛ روایت اتحاد و مقاومت در دل جنگ
- «پیرپسر»؛ خون بر زمین حاکم میشود
- خبر دیگری از جشنواره ونیز ۲۰۲۵؛ سینماگران برجسته فرانسوی در راه ونیز
- حنجرهٔ مشروطه، زخمهٔ ملت/ در ستایش و نقدِ مستند «درویش خان»
- هفت کار طنز مهران مدیری در فهرست؛ بهترین سریالهای ایرانی در imdb کدامند
- یک سال پیش از اکران؛ بلیتهای آیمکس «اودیسه» از فردا فروخته میشود
- شگفتی امی ۲۰۲۵؛ اسکورسیزی و ران هاوارد نامزد جایزه بازیگری شدند!
- رویداد «جنگ چهره زنانه ندارد» برگزار شد
- در آستانه شش سالگی سوینا؛ نسخه ویژه نابینایان «نرگس» با صدای باران کوثری منتشر میشود
- هیات داوران جشنواره لوکارنو معرفی شد
- بماند به یادگار از دولت وفاق!/ نامه سرگشاده یک مستندساز به رئیس سازمان سینمایی
- تهیهکننده سریال خبر داد؛ «سووشون» رفع توقیف شد
- میزبانی جشنواره جیفونی از سه فیلم ایرانی
- «پیر پسر» در یک جمله؛ فیلمی که رازهای این سرزمین را آشکار میکند
- «بیسروصدا»؛ زمزمه تلخ زیر لایههای تاریک شهر
- ترامپ از برنامه «۶۰ دقیقه» ۱۶میلیون دلار خسارت گرفت
- یعقوب صباحی درگذشت
- فرانتیشک کلیشیک درگذشت
- خوانشی آدلری از پدر در «برادران لیلا»/ تاجی از توهّم بر سرِ عقده
- اجحاف در حقِ «بازی را بکش»
- «گلهای شب دریا» جایزه جشنواره مارسی را کسب کرد
- «پیرپسر»؛ شیاطین دنیایی فراموششده
- فروش جهانی ۲۱۷ میلیون دلار؛ «سوپرمن» صدرنشین گیشه جهانی سینما شد
- مستند ایرانی بهترین فیلم انسانشناسی جشنواره ایتالیایی شد
- «دختر قاصدکها» از ژاپن جایزه گرفت
- جشنواره ونیز در آستانه نشست خبری/ اعتباری که باربرا به جشنواره ایتالیایی بخشید
- با معرفی برگزیدگان پنجاه و نهمین دوره جشنواره؛ جایزه ویژه کارلووی واری به فیلم سهیل بیرقی رسید
- جایزه جشنواره روسی به «در آغوش درخت»