سینماسینما، محمد تقیزاده
مستند «بیبیجان» ساخته نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد، به نمایش در آمده در جشنواره سینماحقیقت
اولین مستند پژوهشی نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد که سالها به حرفه روزنامهنگاری مشغول بودند، اثری قابل تامل و کم نقص از آب درآمده که علاوه بر ارزشهای محتوایی، امتیازات زیاد فرمی نیز دارد. فیلم داستان دخترکشی و آداب و رسوم مردم افغانستان است که به بهانه واکاوی یک مورد مطالعاتی مشخص، در جریان یکی از این قتلهای دردآور و آزاردهنده قرار میگیریم.
دغدغهمندی فیلمسازان در برجستهکردن این موضوع اجتماعی مهم که ماحصل سالها فعالیت روزنامهنگاری در عرصه اجتماعی بوده، اقدامی ارزنده و قابلتحسین در مستند بیبیجان است، اما نکته حائزاهمیت و امتیاز اصلی این مستند به قدرت داستانگویی و ساختار روایی فیلم مربوط میشود. جودکی و پاکنهاد در نخستین تجربه مشترک فیلمسازی خود، یک داستان پرتنش و عجیب را به جذابترین و در عین حال پرکششترین شکل ممکن روایت میکنند تا تعلیق بیبیجان و روایت خوش ریتم و قطره چکانی آن از جمله مزیتهای مهم فرمی و روایی این مستند به شمار آید. اطلاعات این اتفاق شوم خیلی دقیق و جامع به مخاطب منتقل میشود و مسیر روایت داستانی بدون انحراف از خط اصلی، زیاده گویی، احساساتگرایی و سانتیمانتالیسمهای رایج به طرز تاثیرگذار و باورپذیری به تصویر درآمده است. با وجود شنیع و خوفناکبودن اتفاق اصلی و مشخصبودن کامل علل و عوامل آن، فیلمساز به هیچوجه در مقام قاضی و صادرکننده رای قرار نمیگیرد و با وجود سیاهی جغرافیای داستان، مستند هرگز به ورطه سیاهنمایی کشیده نمیشود.
استفاده نکردن از راوی، هرچند کار را برای ساخت فیلمهای مستند که اطلاعات زیادی را در دل خود دارند، سخت و پیچیده میکند اما در صورت فائقآمدن بر این مشکل، ساختار روایی و داستانی فیلم تاحد زیادی به رئالیسم و واقعگرایی نزدیک میشود. در بیبیجان نیز فیلمسازان با گفتوگو با نزدیکان فرد خاطی(تکنیک مصاحبه) و نگارش جملات کوتاهی توانستند علاوه بر ارائه نسخه سینماییتری از داستان (به جای ساختار رادیوگونه با نریتور)، به باورپذیری و واقع گرایی اثر نیز کمک کنند.
در کل، بیبیجان مستندی بیادعا اما پرمحتوا است که قصه واقعی و هشداردهنده اجتماعی خود را به دقیقترین، رساترین و جذابترین شکل روایت کرده، هرگز به دام کلیشههای احساسی و سیاهنمایی نمیافتد و ماجرای تلخ و گزنده خود را بدون آزار و اذیت تماشاگر تعریف می کند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- معجزهی روایت سینمایی/ نگاهی به مستند «آقای صیاد را ول کنید»
- معرفی برگزیدگان پانزدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت
- مراسم یادبود جمشید مشایخی و همسرش در اکران «بریکولاژ؛ زندگی نادر مشایخی» برگزار شد/ مشایخی: موسیقی و شعر از زندگی ایرانیان جدا نشدنی است
- عمیق ترین لحظه های محسوس حیات در مستند «ایستوود»
- مستند «مرگ ماسایوشی»؛ حفظ شرافت یا ابرقدرت شدن؟
- معرفی نامزدهای مسابقه ملی جشنواره «سینماحقیقت»
- شبهای روشن/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «به ماه»
- مستند «ناگهان ذهنم ایستاد»؛ روایتی از یک شهر، یک بیماری
- جنگ با کرونا/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «روزهای ناتمام» و دو فیلم دیگر
- پیروز کلانتری: «میبرد تا به کجا» گفتگوی میان من و سوژه است
- مستند «آن مرد با اتوبوس آمد»؛ ترکیبی از سرگرمی، سیاست و جامعهشناسی
- گام معلق لکلک/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «جابهجایی یا نابهجایی»
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با محمد احسانی، مستندساز/ توسعه کشور بدون توجه به محیط زیست امکانپذیر نیست
- همزمان با نمایش در جشنواره سینماحقیقت؛ پوستر «روزهای ناتمام» منتشر شد
- گذری در جشنواره سینماحقیقت/ گزارش تصویری
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- سومین جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی به پایان رسید/ برگزیدگان دو بخش سینما و تئاتر معرفی شدند
- برای فیلمی که هنوز اسم ندارد؛ ۲ بازیگر زن به فیلم جدید نولان پیوستند
- تقدیم «ترانهای عاشقانه برایم بخوان» به کیانوش عیاری/ سینما دارای یک زبان مشترک است
- نمایش و نقد «سودابه» در فرهنگسرای اندیشه
- بزرگداشت پری صابری با سخنانی از ژاله آموزگار و حسین پاکدل
- فرهاد فخرالدینی با منظومه سیمرغ روی صحنه تالار وحدت
- ادامه اجراهای «اکتینگ» از سهشنبه/ رونمایی از پوستر «لیلای بیمجنون»
- نمایش فیلم «چه سرسبز بود دره من» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران
- فوت بازیگری با ۲۰۰ نقش؛ تونی تاد درگذشت
- نمایش «خورشید آن ماه» و «پرستار زمین» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- تازههایی از هفتاد و هشتمین جشنواره کن
- درخشش کلین مورفی در نقش یک ایرلندی
- معرفی برگزیدگان سه بخش جشنواره چندرسانهای میراث فرهنگی
- جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در ایستگاه پایانی/ برگزیدگان معرفی شدند
- با حکم رئیس سازمان سینمایی؛ منوچهر شاهسواری دبیر جشنواره چهل و سوم فیلم فجر شد
- آغاز بهکار چهارمین کنفرانس ملی انجمن علمی پارکهای فناوری و سازمانهای نوآوری ایران با حمایت همراه اول
- برگزاری نشستهای همراه اول در حاشیه نمایشگاه کیشاینوکس ۱۴۰۳
- فریدون جیرانی رئیس کانون کارگردانان شد
- کارگاه انتقال تجربه ابوالفضل جلیلی در موزه سینما/ رونمایی یک مستند در مشهد
- با ۶ ماه تاخیر؛ فیلم زندگینامه «مایکل جکسون» اکتبر ۲۰۲۵ اکران میشود
- برای دومین سال متوالی؛ تجلیل از کولمن دومینگو در جشنواره پالم اسپرینگز
- «اینجا»؛ سفری خلاقانه در زمان و مکان
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!