سینماسینما، محمد تقیزاده
مستند «بیبیجان» ساخته نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد، به نمایش در آمده در جشنواره سینماحقیقت
اولین مستند پژوهشی نرگس جودکی و ایمان پاکنهاد که سالها به حرفه روزنامهنگاری مشغول بودند، اثری قابل تامل و کم نقص از آب درآمده که علاوه بر ارزشهای محتوایی، امتیازات زیاد فرمی نیز دارد. فیلم داستان دخترکشی و آداب و رسوم مردم افغانستان است که به بهانه واکاوی یک مورد مطالعاتی مشخص، در جریان یکی از این قتلهای دردآور و آزاردهنده قرار میگیریم.
دغدغهمندی فیلمسازان در برجستهکردن این موضوع اجتماعی مهم که ماحصل سالها فعالیت روزنامهنگاری در عرصه اجتماعی بوده، اقدامی ارزنده و قابلتحسین در مستند بیبیجان است، اما نکته حائزاهمیت و امتیاز اصلی این مستند به قدرت داستانگویی و ساختار روایی فیلم مربوط میشود. جودکی و پاکنهاد در نخستین تجربه مشترک فیلمسازی خود، یک داستان پرتنش و عجیب را به جذابترین و در عین حال پرکششترین شکل ممکن روایت میکنند تا تعلیق بیبیجان و روایت خوش ریتم و قطره چکانی آن از جمله مزیتهای مهم فرمی و روایی این مستند به شمار آید. اطلاعات این اتفاق شوم خیلی دقیق و جامع به مخاطب منتقل میشود و مسیر روایت داستانی بدون انحراف از خط اصلی، زیاده گویی، احساساتگرایی و سانتیمانتالیسمهای رایج به طرز تاثیرگذار و باورپذیری به تصویر درآمده است. با وجود شنیع و خوفناکبودن اتفاق اصلی و مشخصبودن کامل علل و عوامل آن، فیلمساز به هیچوجه در مقام قاضی و صادرکننده رای قرار نمیگیرد و با وجود سیاهی جغرافیای داستان، مستند هرگز به ورطه سیاهنمایی کشیده نمیشود.
استفاده نکردن از راوی، هرچند کار را برای ساخت فیلمهای مستند که اطلاعات زیادی را در دل خود دارند، سخت و پیچیده میکند اما در صورت فائقآمدن بر این مشکل، ساختار روایی و داستانی فیلم تاحد زیادی به رئالیسم و واقعگرایی نزدیک میشود. در بیبیجان نیز فیلمسازان با گفتوگو با نزدیکان فرد خاطی(تکنیک مصاحبه) و نگارش جملات کوتاهی توانستند علاوه بر ارائه نسخه سینماییتری از داستان (به جای ساختار رادیوگونه با نریتور)، به باورپذیری و واقع گرایی اثر نیز کمک کنند.
در کل، بیبیجان مستندی بیادعا اما پرمحتوا است که قصه واقعی و هشداردهنده اجتماعی خود را به دقیقترین، رساترین و جذابترین شکل روایت کرده، هرگز به دام کلیشههای احساسی و سیاهنمایی نمیافتد و ماجرای تلخ و گزنده خود را بدون آزار و اذیت تماشاگر تعریف می کند.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- معجزهی روایت سینمایی/ نگاهی به مستند «آقای صیاد را ول کنید»
- معرفی برگزیدگان پانزدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت
- مراسم یادبود جمشید مشایخی و همسرش در اکران «بریکولاژ؛ زندگی نادر مشایخی» برگزار شد/ مشایخی: موسیقی و شعر از زندگی ایرانیان جدا نشدنی است
- عمیق ترین لحظه های محسوس حیات در مستند «ایستوود»
- مستند «مرگ ماسایوشی»؛ حفظ شرافت یا ابرقدرت شدن؟
- معرفی نامزدهای مسابقه ملی جشنواره «سینماحقیقت»
- شبهای روشن/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «به ماه»
- مستند «ناگهان ذهنم ایستاد»؛ روایتی از یک شهر، یک بیماری
- جنگ با کرونا/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «روزهای ناتمام» و دو فیلم دیگر
- پیروز کلانتری: «میبرد تا به کجا» گفتگوی میان من و سوژه است
- مستند «آن مرد با اتوبوس آمد»؛ ترکیبی از سرگرمی، سیاست و جامعهشناسی
- گام معلق لکلک/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «جابهجایی یا نابهجایی»
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با محمد احسانی، مستندساز/ توسعه کشور بدون توجه به محیط زیست امکانپذیر نیست
- همزمان با نمایش در جشنواره سینماحقیقت؛ پوستر «روزهای ناتمام» منتشر شد
- گذری در جشنواره سینماحقیقت/ گزارش تصویری
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- واکنش منافقین به سرهنگ ثریا چه بود؟
- درباره انتقاد شدید کارگردان چرا گریه نمی کنی از فیلمیران پخش کننده فیلمش
- داستانت در جشنوارهات/ سومین جشنواره فیلم دریای سرخ عربستان سعودی و وضعیت منطقه
- جایزه بهترین بازیگری جشنواره هلند به محمد نظرعلیان رسید
- معرفی فیلمهای ۳ بخش از جشنواره «سینماحقیقت»
- محمد حمیدی مقدم: آغاز دوره تحول در سینمای مستند/ مستند مهمترین و استراتژیکترین بخش سینمای کشور است
- صدور کیفرخواست متهمان پرونده قتل مهرجویی و همسرش
- فیلمی که به اسکار معرفی نشد؛ «آناتومی یک سقوط» جوایز آکادمی فیلم اروپا را درو کرد
- برترین فیلمهای سال ۲۰۲۳ به انتخاب منتقدان مجله «سایت اند ساوند»/ فیلم اسکورسیزی در صدر
- فوت بازیگر فیلم «داستان عشق»/ رایان اونیل درگذشت
- گفتوگو با علیرضا معتمدی کارگردان «چرا گریه نمیکنی؟»/ تروما را به تجربه خلاقه و رهاییبخش تبدیل کردم
- برگزاری مجمع عمومی فوقالعاده صاحبان سهام همراه اول
- اکران آنلاین «اینان» آغاز شد
- رقابت «ایساتیس» در سه جشنواره جهانی
- در رونمایی از ۲ کتاب سینمایی مطرح شد؛ دیالوگها برگرفته از زندگی است/ بومی سازی شخصیت شناسی
- شبهای مستند با «جام حسنلو» در موزه سینما آغاز میشود
- «خانواده آقا بابک» در جشنواره مورد تایید اسکار
- نمایش «موشها» در تماشاخانه دا
- گزارش اقلیت اسپیلبرگ و پیام دوربینهای مشهد/یادداشتی از افشین امیر شاهی
- جشنواره عربستانی به فیلم ایرانی جایزه داد
- «متری شیش نیم» در میان آثار سال سینمای بریتانیا
- ادای احترام جشنواره کرالا به مهرجویی و گلستان
- رقابت ادامهدار کمدیها و گیشه ۸۰۰ میلیونی سینما
- کارگردان ایرانی از اسکار جا ماند/ معرفی فیلمهای واجد شرایط رقابت برای اسکار بینالمللی
- در دو بخش سینمایی و تلویزیونی؛ موسسه فیلم آمریکا بهترینهای سال را برگزید/ تداوم پدیده باربنهایمر
- آغاز اکران آنلاین «بیمادر» از امشب
- شهاب حسینی، امیر آقایی و لادن مستوفی در «گناه فرشته»
- کارگاه لقمان خالدی در «سینماحقیقت»
- اظهار نظری مهم درباره ساخت فیلم درباره شخصیتهای ملی و شهدا و چند نکته مهم تر
- گروتسک و مشکل کتاب «هیولا»/در واکنش به ممنوع شدن پخش مجموعه داستان محسن امیریوسفی