سینماسینما، محسن بیگآقا
این روزها «پدر»های مختلفی در سینما روی پرده میروند. احتمالا آخرین آنها را همین چند روز قبل در جشنواره جهانی فجر با نام پدر (کریستینا گروزوا، پیتز والچانف، ۲۰۲۰) دیدهایم که درباره یک پدر لجوج و غیرقابل کنترل و دچار عقاید عرفانی و تاحدی خرافاتی بود که پسرش را حسابی از کار و زندگی انداخته بود. پدر فیلم عشق (۲۰۱۲) با بازی ژان لویی ترنتینیان با فصل بهیادماندنی ملاقات با دخترش – با بازی درخشان ایزابل هوپر – نیز کمی دورتر ایستاده. رابطه پدر– دختری را قبلا در فیلم بین ستارهای (کریستوفر نولان، ۲۰۱۴) هم تجربه کرده بودیم که با توجه به فاصله فیزیکی در حد کهکشانها، تا چه حد عمیق، تلخ و دردآور بود. او نیز مانند دختر فیلم پدر که با تمام وجود پدرش را دوست دارد و میخواهد به او کمک کند، کاملا ناتوان است. متاسفانه هرکس درگیر زندگی خودش است و کسی از اطرافیان حوصله درک دختران دورمانده و درمانده را ندارد. اما تجربه اول فیلمسازی فلوریان زلر در نمایش یک «پدر» دیگر در تاریخ سینما، کاملا متفاوت است.
با کمی اغراق میتوان گفت زلر در فیلم خود، سه وحدت ارسطویی – یعنی مکان، زمان و روایت – را با جسارت تمام کنار میگذارد. اگر زمانی ژان لوک گدار خط فرضی را میشکست و برایش هورا میکشیدند، حالا با فیلمی مواجهیم که وحدت سهگانه را کنار میگذارد و تماشاگر به واسطه عناصری مانند بازیگر تماشای فیلم را ادامه میدهد. فیلم نه مکان درستی به تماشاگر نشان میدهد، نه زمان درستی دارد و نه حتی چیزی که بشود در میان وصله پینه کردن تکرار برخی وقایع اسمش را بشود روایت گذاشت! در واقع فیلم پیرو هرمنوتیک و عدم قطعیتی است که از طریق چیده شدن قطعاتی که به یاد پدر میآید، شکل میگیرد. زلر که رماننویس و فیلمنامهنویس است، انگار مثل چارلی کافمن که ناگهان کم آورد و گفت معتقد است کارگردانها نمیتوانند فیلمنامههایش را درست بسازند، خود به وسط معرکه آمده و فیلم پدر را بر اساس نمایشنامه خودش ساخته؛ نمایشنامهای بههمین نام که در سال ۲۰۱۲ در پاریس اجرا شد، فقط دو بازیگر پدر و دختر داشت و محل وقوع آن آپارتمانی در پاریس در سال ۲۰۱۰ بود. جالب اینکه این نمایشنامه یک بار قبلا توسط کارگردان فرانسوی فیلیپ لو گوی در سال ۲۰۱۵ آنهم فقط با دو بازیگر به تصویر کشیده شده بود.
میشود حدس زد دادن جایزه اسکار به آنتونی هاپکینز، برای فیلم پدر برای اعضای آکادمی تا چه حد چالشبرانگیز بوده است. نمیشود که در هالیوود همیشه به بازیگران نقشهای بیماران مبتلا به آلزایمر اسکار داد: بعد از جولین مور در فیلم هنوز آلیس ( ۲۰۱۵ )که نقش یک استاد دانشگاه مبتلا به آلزایمر را بازی میکرد و در سال ۲۰۱۵ اسکار گرفت، حالا آنتونی هاپکینز هم در نقش یک پیرمرد دچار اختلال فراموشی اسکار میگیرد. اما واقعا میشد به هاپکینز اسکار نداد؟ او نگهدارنده خیمهای است که در واقع اصلا ستون ندارد و بار فیلمی را به دوش میکشد که با منطق معمول سازگار نیست. یکی از پیچیدهترین لحظههای بازیگری او که از تلخترین وقایع فیلم نیز هست – در کنار فصل درخشان کتک خوردن از دامادش – جایی رخ میدهد که ناگهان پدر تسلیم میشود، دیگر سوال نمیپرسد و تعجبش را هم ابراز نمیکند. گویی فهمیده که عقل کارایی خود را از دست داده و باید تسلیم تقدیری شد که دیگران سفت و سخت برایش رقم زدهاند. وقایع فیلم از طریق چشم او بهعنوان یک فرد پیر، بیمار و سرگردان به ما نشان داده میشود و همین نکته کار او را در نمایش اضطراب و پریشانی ناشی از فراموشی گام به گام، باز سختتر میکند.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اعترافات آنتونی هاپکینز در تولد ۸۵ سالگی
- رضا کیانیان: نغمه ثمینی دشمن نیست!/ انتقاد از ممنوع از کار شدن برخی از هنرمندان در نشست خبری تئاتر «پدر»
- اهداکنندگان جوایز اسکار معرفی شدند
- نامزدهای جوایز آکادمی فیلم اروپا معرفی شدند
- نمایش «دروغ» روی صحنه میرود
- رضا کیانیان با نمایش «پدر» روی صحنه میرود
- هذیان یک ذهن مغشوش؟!/ نگاهی به فیلم «پدر»
- من به چنگیز جلیلوند رای میدهم!
- هزارتوی گُنگ روحی آنتونی؛ طوفانزده و طاقتفرسا
- زین عمرِ به تعجیل دوان سوی زوال/ نگاهی به فیلم «پدر»
- اسکاری برای همه رنجکشیدههای گیتی/ درباره دو بازیگر برنده اسکار
- اسکار ۲۰۲۱، کم بینندهترین مراسم تاریخ آکادمی
- مراسم اسکار ۲۰۲۱ برگزار شد/ «کلوئی ژائو» دومین کارگردان زن برنده اسکار
- مرور فیلمهای «آنتونی هاپکینز» در تلویزیون
- برندگان بفتا ۲۰۲۱ معرفی شدند/ «سرزمین آوارگان» برنده بزرگ مراسم
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- سازمان سینمایی اعلام کرد؛ بیشترین مخاطبان سینما در هفت ماه گذشته
- میتوان برادر لیلا هم نبود/ نگاهی به فیلم «برادران لیلا»
- وقتی نگاه هالیوود به زنان مورد انتقاد قرار میگیرد/ نگاهی به فیلم «بلوند»
- مار از پونه خوشش نمیآید!/ نگاهی به فیلم «چپ راست»
- تمجید مت دیمون از بازی کیلین مورفی در «اوپنهایمر»
- مطالعات سینمایی یا تحصیلات سینمایی؟/ تأملی بر ترجمهی کتابهای سینمایی
- مدیرکل اداره نظارت سازمان سینمایی: شورای پروانه نمایش از دیدن و ارزیابی «برادران لیلا» خودداری کرد
- ابد و صد روز/ نگاهی به فیلم «برادران لیلا»
- نمایش فیلم کوتاه «آغاز» در پلتفرم هاشور
- اختصاصی سینماسینما/ گفتگو با نیما جاویدی پس از جایزه سریز مانیا/ در هر واقعیتی بخشی از دروغ وجود دارد
- عاشقانهای از سه نسل؛ «جان جانان» به تهیهکنندگی حبیب الهیاری دارای پوستر رسمی شد
- درگذار از خشونت و تحقیر گذشته/ یادداشتی بر فیلم «زنی ناشناس»
- دو جایزه جشنواره فریبورگ برای «جنگ جهانی سوم»
- رونمایی از مستند «سبز بن دار»
- سمبلیک و مضمونگرا/ نگاهی به فیلم «برادران لیلا»
- «شهربانو» به رقابت آسیایی بنگلور راه یافت
- جایزه بزرگ جشنواره فرانسوی به «آکتور» رسید
- آناتومی نکبت/ نگاهی به فیلم «برادران لیلا»
- وقتی پول معیار همه چیز است
- «آقای کلاین»؛ تلاش برای زدودن یک اشتباه
- سرگذشت لیلا و برادرانش
- جایزه بزرگ جشنواره فرانسوی برای فیلمی به تهیهکنندگی نیکی کریمی
- عیدی اول نوروز ۱۴۰۲ با بستههای عیدانه همراه اول
- چند نفر در سال ۱۴۰۱ به تئاترشهر رفتند؟
- «قطع فوری» بهار به سینماها میآید/ آخرین فیلم علی انصاریان در راه اکران
- جایزه اصلی جشنواره ژنو به «شب، داخلی، دیوار» رسید
- «لامینور» مهرجویی در بنگلور
- واکنش تهیهکننده فیلم «هوک» به پخش تلویزیونی فیلمش
- نسخه ویژه نابینایان «بادکنک سفید» با صدای گلاره عباسی منتشر میشود
- فیلمهای نوروزی در روزهای اول اکران چقدر بلیت فروختند؟