سینماسینما: جابر قاسمعلی در صفجه شخصی خود نوشت:
آقای ضرغامی
سلام
مرداد هشتاد و هفت؛ آن زمان که شما رئیس سازمان صدا و سیما بودید، تعدادی از فیلمنامه نویسان کشور را برای گفتگوی آسیب شناسانه در حوزهی فیلمنامه نویسی کشور (و به ویژه تلهفیلم و سریالهای تلویزیونی) به سازمان دعوت کردید. دوستان فیلمنامه نویس به نوبت، دغدغهها و مطالبات خود را با شما در میان گذاشتند. ساعتی بعد شما گلایهمند، اما به لبخند گفتید که: (نقل به مضمون) ” این حرفها که همه قابل پخشاند؛ حرفهای غیر قابل پخش بزنید. ما اینجا جمع شدهایم که مشکلات را آسیبشناسی کنیم.”
نوبت به من رسید. خدمتتان عرض کردم که: (نقل به مضمون) “همه ما از کرد و ترک و بلوچ و گیلک و عرب و فارس، ایرانی هستیم؛ چه مسلمان باشیم (شیعه و سنی) و چه مسیحی یا زردشتی و به همین دلیل واضح، همه خودی هستیم. تلویزیون اما کسانی را خودی میداند و برخی دیگر را غیر خودی!
این دیدار صمیمانه! در سه شب پیاپی از تلویزیون پخش شد. در فریم به فریم گزارش آن نشست، فقط یک پلان از بنده، چند بار در این شبها تکرار شد؛ من خم میشوم به سمت استاد حسین ترابی، که بر صندلی کنار من نشسته و چیزی به او میگویم. همین! کل حرفهای من غیر قابل پخش تشخیص داده شد.
گزارش این نشست حتما در آرشیو تلویزیون هست؛ میتوانید در فرصتی آن را ملاحظه کنید.
مراتب صرفا جهت یادآوری عرض شد و این که در نشست گرامیداشت سیزده آبان گفتید:” اعتماد به رسانه (صدا و سیما) کم شده و مشکل کشور مرزبندیها و خطکشیهای بیخود است.” وگرنه ما که در این سالها، متاسفانه به این مرزبندیها و خطکشیها عادت کرده بودیم.
ضمنا در بارهی حرفهایی که به نقل از بازجوی جوانان معترض گفتید که :” نه من حرف آنها را میفهمم و نه آنها حرف مرا میفهمند”، توجه شما را به ادامه این مطلب جلب میکنم.
کوتاه بگویم؛ عصیانگران دههی هفتاد و هشتاد، خیلی پیشتر از اعتراضات سیاسی و اجتماعی سالهای اخیر، صف خود را از دیگر نسلهای پیش از خود جدا کرده و ساز مخالف نواخته بودند.
آغاز این جداسری از حدود بیست سال پیش و در مواجههای ساختارشکن با قراردادهای متعارف دستور زبان فارسی و طبعا نحوهی سخنوری و گفتار و حتی شیوه نوشتار این نسل نمایان شد. نسلی بازیگوش که عامدانه رسمالخط ویژه خود را بنا نهاد؛ کلمات را به املای خودخواسته نوشت، به دستوری نانوشته و بیقاعده خواند و به زبانی غریب و نادانسته سخن گفت. زبانی که در همان سالها به “زبان مخفی” موسوم شد؛ میشد ساعتها کنارشان نشست و به سخنشان گوش فرا داد، اما چندان درنیافت.
در نوشتار هم غرض صرفا رساندن مفهوم بود در کوتاهترین زمان؛ با بیحوصلگی کامل و در شلختهترین و تمسخرآمیزترین املا نسبت به قواعد موجود: “راجع به” میشد “راجب”، “زنگ بزن” میشد” بزنگ”، “کثافت” میشد “کثافط” و قس علیهذا….
این، اعلان یک جنگ از پیش اعلام نشده بود.
اگر “رپر” غربی از محله هارلم سربرآورده و به زبان slang میخواند، رپر ایرانی (با همه اثرپذیری از مدل غربی) ریشه در نسلی داشت که هیچ آرمانی را برنمیتافت و خود را مرکز ثقل جهان میپنداشت. غزل کلاسیک حافظ و شعر نوی نیما و سپیدگویی شاملو را یک سره به کناری نهاد و به کلام (لیریک) روی آورد؛ کلامی گاه زمخت و درشت که گوش معمول بدانها عادت نکرده بود.
واژگانی در موسیقی این نسل به کار آمد که نه تنها سابقهای در شعر فارسی نداشت، چه بسا کلامی شاعرانه نیز به حساب نمیآمد. استفاده از الفاظی نامانوس، چینش دلبخواهی واژگان، شکست گاه و بیگاه وزن و ایجاد ریتمی ناموزون که منحصرا در شیوه زیست و محاوره همین نسل جریان داشت.
حتی شکل اجرای خوانندگان این نسل در استیج یا هر لوکیشن دیگر نیز تجدیدنظرطلبانه بود؛ پرفورمنسی گفتگو محور با اشارات هشدار دهندهی دست و بدن جایگزین رقص معمول و حرکات متعارف موزون هنگام آوازخوانی شد تا مختصات شورشی این نسل بیش از پیش درشتنمایی شود.
راست اما این است که نسل دههی هفتاد و هشتاد خیلی پیش از این، آشکارا به همه هشدار داده بودند، اما نه چشمی آنها را دید و نه گوشی حرفهایشان را شنید و اگر _احیانا _ شنید، با پوزخندی از موضع بالا، آنها را در قواره خود ندید و به حساب نیاورد.
حالا آنها آمدهاند حسابشان را تسویه کنند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- تازهترین اظهارات ضرغامی درباره شجریان، قاضیانی و آتشی
- کارگاه «خلق ایده؛ ساخت فیلمنامه» در موزه سینما
- در کارگاه «خلق ایده؛ ساخت فیلمنامه» مطرح شد؛ تفاوت نگاه مهرجویی و زنده یاد پوراحمد برای ساخت «مهمان مامان»
- برگزاری نشست خلق ایده؛ ساخت فیلمنامه در موزه سینمای ایران
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد: وقتی یک جنبش تبدیل به نهاد میشود، رنگ عوض میکند
- «کشتزارهای مرگ» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ زاویهدید فیلمساز قصههای تکراری در سینما را دیدنی میکند
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران اکران میشود؛ «یک چیز واقعی» درباره مریل استریپ و مبارزه با مرگ
- رضا کیانیان به تلویزیون میرود
- کانون فیلمنامه نویسان مراسم مجازی بزرگداشت اصغر عبداللهی را برگزار میکند
- روایت ضرغامی از حواشی عکس معروفی که امام از بالای پلکان هواپیما پایین میآید
- چرا ضرغامی زمانی که رئیس صداوسیما بود با افراد مختلف صبحانه نمیخورد؟
- افتتاح نمایش «ترومای سرخ» در موزه سینما
- ضرغامی: رهبری سریال جومونگ را دیدند و درباره ویژگیهای حماسی آن رهنمودهایی داشتند
- واکنش ضرغامی به جایزه جعفر پناهی در کن
پربازدیدترین ها
- یادداشت کیوان کثیریان؛ کلی آیهی یأس و یک آرزو/ درباره انتخاب وزیر ارشاد دولت چهاردهم
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- سعید راد درگذشت
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
آخرین ها
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- معرفی فیلمهای سارایوو ۲۰۲۴/ ۵۴ فیلم در ۴ بخش رقابت میکنند
- فیلم استیو مککویین پایانبخش جشنواره نیویورک ۲۰۲۴ شد
- دو جایزه جشنواره ایتالیایی به «سرنوشتِ» ایرانی رسید
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
- «درون بیرون ۲» پرفروشترین انیمیشن تاریخ شد/ عبور از «یخ زده ۲»
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- بهترین مستندهای سال در فهرست نهایی جوایز مستند بریتانیا ۲۰۲۴
- مراسم تشییع زنده یاد سعید راد / گزارش تصویری
- ستارهای که عاشق وطنش بود؛ بدرقه سعید راد به خانه ابدی
- واکنش وزیر ارشاد به انتقادات سینماگران از یک مصوبه
- به مناسبت آغاز ششمین سال فعالیت سوینا منتشر میشود؛ نسخه ویژه نابینایان «راتاتویی» با صدای محسن بهرامی
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- «مرد نمکی» به مثابه یک جریان بوروکراتیک
- جشنواره درسدن به «پریسان» ۳ جایزه داد
- نمایش «پیانو» در جشنواره «بچههای مارانو»
- سینمای ایران تیرماه امسال ۱۲۰ میلیارد فروخت
- سه نمایش جدید روی صحنه عمارت نوفل لوشاتو
- انتشار قسمت دوم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
- انیمیشن ایرانی نامزد «گل طلایی» چینی شد
- «۱-» در آمریکا رقابت میکند
- سعید راد / گزارش تصویری
- معرفی بازیگران نمایش «رگتیچ»/ آغاز بلیت فروشی
- نمایش و تحلیل فیلم «ساز دهنی» امیر نادری در بنیاد حریری
- سعید راد درگذشت
- انتشار عکس گریم متفاوت رضا عطاران/ «قیف» اکران میشود