سینماسینما، محیا رضایی کلانتری
رضا میرکریمی از آن دسته کارگردانهایی است که اگر آثار قبلیاش را دیده باشید، دستتان میآید بعد از این هم قرار است چه سبک روایتی روی پرده منتظرتان باشد. اساسا هیجان، تعلیق و افت و خیز در سینمای او جایگاه ویژهای ندارند و کارگردان بنا دارد قصهای یک خطی را در فضایی کم گِره پیش ببرد. چه زمانی که شخصیتهایش در فضای مذهبی شکل میگرفتند چه پس از آن که قصههای خانوادگی و عاشقانههایش را در دل آرامش روزمره آدمهای کاملا معمولی توصیف میکند. بنابراین از اینجا به بعد، قضاوت درباره سینمای میرکریمی کاملا سلیقهای است.
فیلم «نگهبان شب» تازهترین اثر او که در چهلمین جشنواره فیلم فجر اکران شد نیز در چارچوب همان قاعده به اجرا درآمده است. خوش ذاتی شخصیت اول داستان ته قصه را لو میدهد. حتی آنجا که قرار است ساده دلی رسول کار دستش دهد؛ گویا کارگردان وساطت میکند و جلویش را میگیرد. میرکریمی در این اثر به هیچ عنوان بَدمن ندارد و این نه فقط خلاف جریان روایی که اساسا خلاف واقعیات زندگی است. حتی در نتیجه سکانسی که جمعی از فرهنگیان به دنبال احقاق حق خود هستند، فیلمساز نمیخواهد مقصر را گناهکار نشان دهد و صرفا به پس زمینه فیلم که در بستر روزهای انتخابات پر از شعار میافتد، بسنده میکند.
جدا از دو وجهی بودن سلیقهای؛ رعایت یک قاعده در «نگهبان شب» و آثار پیشین میرکریمی همیشه قابل دفاع بوده و آن هم بازی گرفتن به اندازه از کاراکترهاست. نقشها به درستی سر جای خودشان ایفا میشوند. تغییر حالتی که در طول فیلم شخصیت دایی با بازی علی اکبر اصانلو دچارش میشود باورپذیر است. تورج الوند اگر چه برای اولین بار است او را در نقش اول سینمایی بلند میبینیم، اما از عهده نقش جوان ساده دلی که افسارش به راحتی دست هر کس میافتد برآمده و بسیار ملموس بازی میکند. گویی که همه اطرافمان یکی از این آدمها داریم. (میرکریمی در این میان نقبی هم به «اعتقادات» میزند و همچنان این مهم را سرنوشتساز میداند.)
لاله مرزبان اگر چه پیش از این هم در آثار نمایشی ظاهر شده اما این بار خود را با قابلیتی متفاوت معرفی میکند. در نقش دختری کمشنوا نه فقط نوع حرف زدن که رعایت لهجه ترکی در همین شکل گفتار، جالب توجه است. ترسیم موقعیتهای این دو کاراکتر در دل داستان و شیوه کارگردانی در «نگهبان شب» این امکان را به بازیگران داده تا خودشان را در زیرپوستیترین اجرای ممکن به چالش بکشند. اتفاقی که در شخصیتهای دیگری مثل نقش محسن کیایی خیلی مشاهده نمیشود. کیایی بیشتر پیشبرنده قصه رسول است تا موقعیتساز. حتی آنجا که میتواند به تعلیق داستان کمک کند، به خواست نویسنده و کارگردان عقب مینشیند تا به ریتم آرام اثر لطمهای وارد نشود.
به طور کلی قصه تازهترین اثر میرکریمی در همان نیمه اول فیلم تعریف میشود و لو میرود. نیمه دوم صرفا فرصتی است تا بازیگران با نقش دست و پنجه نرم کنند و به تجربه حضور در یک تیم حرفهای قوام ببخشند. «نگهبان شب» ابدا فیلم بدی نیست. اندازههایش را میداند. حرفش مشخص است. حال خوبی دارد. برعکس غالب فیلمهای راوی طبقه فرودست جامعه؛ چرک نیست و انسانیت را همانطور که هست، نشان میدهد. هر چند که در واقعیت زندگی نمونهاش را هر روز کمتر میبینیم. در بدترین شرایط هم دنبال هیاهو نیست. به همین جهت میتوان آن را روایتی خنثی اما انسانی توصیف کرد.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- انتشار فراخوان چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر همزمان با عید قربان
- بازدید مجیدی و میرکریمی از پشتصحنه «در آغوش درخت»
- وعده سینمایی وزیر ارشاد محقق میشود؟/ سکوت فارابی و مهلت هشت ماهه برای ساخت پنج فیلم فاخر
- پشتپرده حواشی چهلمین جشنواره فیلم فجر؛ از سهمخواهی تا حملات تلفنی و پیامکی به دبیرخانه
- گزارشی از واکنشها به ویدئوی اعتراضی مهرجویی/ اندوه عمومی سینماگران ایرانی
- عذرخواهی سینماتیکت و قبول مسئولیت کافی نیست
- نقد یا مانیفست؟!/ نگاهی به میز نقد برنامه «هفت» در چهلمین جشنواره فیلم فجر
- «سینماتیکت» بیانیه داد؛ انتشار لیست برگزیدگان پیش از اختتامیه جشنواره فیلم فجر به دلیل اشتباه اپراتوری-انسانی
- «نگهبان شب» یک اتفاق جدی در کارنامه فیلمسازی میرکریمی
- چرا به دو سؤال بزرگ جشنواره فجر پاسخی داده نشد؟/ هنر پشت گوش انداختن
- آیا خودتان تابهحال هرگز اشتباه نکردهاید؟
- واکنش رییس جمهوری به حواشی جشنواره فجر: خطای آشکار فردی نباید به جامعه هنری تعمیم داده شود
- حجتالاسلام عالی: اتفاق خوبی بود که نوشین معراجی، لجاجت به خرج نداد و عذرخواهی کرد
- ساختن سخت است، ویران کردن آسان/ چهلمین جشنواره فیلم فجر و چند نکته مهم
- وزیر ارشاد: جشنواره فیلم فجر در سال آینده تغییرات جدی خواهد داشت
نظر شما
پربازدیدترین ها
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- واکنش رضا کیانیان به اظهارات توهین آمیز حسن عباسی درباره فوتبالیست ها
- ماجرای خدیجه خانم تجریشی/ مروری بر نقاط قوت و ضعف مجموعه «جیران»
- برای مجوز کارگردانی باید ۱۰۰ امتیاز گرفت/ تغییر در فرمول امتیازدهی
- اطلاعیه ادارهکل هنرهای نمایشی؛ تئاتریها بدون پروانه نمایش تمرین و هزینه نکنند!
آخرین ها
- سینماسینما/ پسر هالیوود/ برترین بازیهای تام کروز به مناسبت تولد شصت سالگیاش
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- «نان مقدس» برنده جایزه دومین جشنواره فیلم کُردی مسکو شد
- ماجرای خدیجه خانم تجریشی/ مروری بر نقاط قوت و ضعف مجموعه «جیران»
- اطلاعیه ادارهکل هنرهای نمایشی؛ تئاتریها بدون پروانه نمایش تمرین و هزینه نکنند!
- واکنش رضا کیانیان به اظهارات توهین آمیز حسن عباسی درباره فوتبالیست ها
- مدیر جشنواره فیلمهای ایرانی پراگ، جایزه جشنواره کارلووی واری را گرفت
- برای مجوز کارگردانی باید ۱۰۰ امتیاز گرفت/ تغییر در فرمول امتیازدهی
- “گل یا پوچ” در رادیو نگاه تازه ای به اعتیاد دارد
- مردی که خودِ زندگی بود و دیگر هیچ/ به بهانه سالروز درگذشت عباس کیارستمی
- کنسرت نمایش سی صد / گزارش تصویری
- نشست هماندیشی دبیر جشنواره فیلم کودک با سینماگران / گزارش تصویری
- روایتهایی از زندگی معاصر/ نگاهی به سه فیلم «جویلند»، «تصمیم به ترک کردن» و «ایئو» در جشنواره فیلم کارلووی واری
- نشست خبری جشنواره عروسکی / گزارش تصویری
- همراهاول، ارزانترین اپراتور آسیا برای حجاج
- وزیر ارشاد: نقض قانون، خط قرمز ماست/ هنرمندان از مجوزها تخطی نکنند
- آثار راهیافته به بخش داستانی کوتاه و نیمه بلند جشنواره فیلم شهر معرفی شد
- با حضور رئیس سازمان سینمایی؛ هیات امنای جدید مرکز گسترش معرفی شدند
- پروانه نمایش برای دو فیلم صادر شد
- نخستین آکادمی آنلاین استعدادیابی و مهارتآموزی ایران افتتاح شد
- سید جواد هاشمی مطرح کرد؛ سوءتفاهم با رقص یک گربه/ با گیشه ۵۰ میلیارد تومانی هم ضرر میکنیم!
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ چرا کسی «کریمر علیه کریمر» را جدی نگرفت؟/ فیلمی که در یادها ماند
- یک مسابقه طلایی برای شنوندگان رادیو
- اکران خصوصی فیلم روز ششم / گزارش تصویری
- هرج و مرج خانوادگی/ نگاهی به «بورنهلم لعنتی»، «پیهتا» و «احمقها» از بخشهای مسابقه جشنواره کارلووی واری ۲۰۲۲
- موج جدید کرونا در رادیو بررسی شد
- اثر مشترک آلبانو و فریمن منتشر شد
- فوت نویسنده «خشم اژدها»/ نی کوانگ درگذشت
- معرفی آثار راهیافته به بخش اقلام تبلیغات سینما در جشنواره فیلم شهر
- انتشار فراخوان چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر همزمان با عید قربان