سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
داشتن فیلمهای بومی و ملی بحثی است که سالهاست به یکی از مسائل اصلی سینمای ایران بدل شده و در هردورهای با تعاریف و چهارچوبهایی چه از سوی مدیران و چه دست اندرکاران سینما مواجه شده است که تا به امروز جز مواردی معدود که آن هم بیشتر برآمده از خلاقیتهای فردی و نگرشهای شخصی است، ماحصل منسجم و جریان سازی نیافته است تا بتوان آثاری از این دست را در آن مجموعه یافت و حالا با به روی پرده رفتن زالاوا میتوان بار دیگر مولفهها و عناصر بومی را در بستر یک فیلم و نه فقط از حیث جغرافیا و محیط که در پرداخت موضوع و جوانب تماتیک نیز ردیابی کرد.
زالاوا یکی از فکر شدهترین فیلمنامههایی را دارد که میتوان در پرداخت به مضامین مرتبط با خرافه نوشت به نحوی که در عین نزدیک شدن به مباحثی همچون جن و باورهای عامیانه، حساسیتهای این مضامین را نیز میشناسد و به شکلی درست آن را از گرفتار شدن به دام ممیزی میرهاند. درواقع فیلمنامهنویسان به جای پرداخت صریح و مستقیم با روی آوردن به موارد جانبی به تاثیر چنین ذهنیت و تفکراتی بر محیط پیرامون و زندگی مردم می پردازد. یکی دیگر از جذابیتهای زالاوا که باز هم از فیلمنامه برمیآید تلفیق ژانرهای مختلف نظیر کمدی و وحشت و همین طور آغشتهسازی آن با تمی عاشقانه است که بر کشش و دنبال کنندگی اثر افزوده است بی آنکه این تعدد گونهها باعث آسیب به کلیت و انسجام فیلم شود.
ارسلان امیری در نخستین فیلمش اهمیت فراوانی برای عناصر ساختاری قائل است؛ زالاوا چه از منظر دیداری نظیر دوربین و تصاویر، طراحی صحنه و لباس و نیز از جانب موارد شنیداری مانند افکت، موسیقی و… توانسته بر همافزایی با روایت و مولفههای داستانی تاکید و آن را مضاعف کند.
زالاوا با اینکه در نقشهای محوریتر از بازیگران آشنا در قالب کاراکترهایی ناآشنا و به نوعی دور بهره گرفته اما نتیجهی کار آنها در پردازش گویش و بیان و درگیری مخاطب با آدمهایی چالش برانگیز به ویژه در نقش پررمز و رازی که پوریا رحیمی سام عهده دار آن است به شکلی غنی بازتاب یافته است.
زالاوا فیلمی برای تماشا بر روی پردهی نقرهای سینماست، با ابعادی بزرگ، درگیرکننده و موثر که مشخص است گروه سازنده برای ساخت از ابتدا چنین هدفی را مدنظر داشتهاند و این در دکوپاژ، میزانسن و سایر مایههای ساختاری اثر مشهود است که درنهایت ریتم و ضرباهنگ پویایی را به وجود آورده است و بخش قابل توجهی از این موفقیت مرهون شناخت ارسلان امیری از جغرافیا، زیست بوم، آدمها و سبک و سیاق زندگی آنهاست.
*نویسنده و کارگردان