سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
یکی از مهجوریتهایی که سینمای ایران با آن روبهروست عدم ساخته شدن آثار در چهارچوب ژانر و گونههای مختلف سینمایی است و همین امر مانع از ایجاد تنوع در سبد تولیدات و به تبع محدودیت مخاطب در برخورداری از دایرهی انتخابهای گسترده در مواجهه با فیلمهاست؛ و از جملهی این گونههای کمتر پرداخته در سینمای ما فیلمهای موسوم به نوآر است که میتوان نمونههای شاخص و موفق آن را در سینمای فرانسه یافت و مرد بازنده آخرین ساختهی محمد حسین مهدویان نیز میکوشد تا با پیروی از چنین گونهای یک فیلم نوآر در چهارچوب شرایط و قواعد سینمای ایران را به روی پرده آورد.
فیلم بدون مقدمه و در همان دقایق آغازین تماشاگر را با سوژهاش که پیگیری قتلی توسط یک افسر کهنهکار پلیس است رودررو میکند؛ پلیسی که مولفههای ایرانی دارد و فیلمساز در کنار روش خاص او در دنبال کردن سرنخها و بازجویی از مظنونین درصدد است تا با نزدیک شدن به زندگی شخصی و خانوادگیاش تصویری بیواسطه و واقعگرایانه از یک مرد را مقدم از حرفهاش برای بیننده پرداخت کند. پلیسی که از خصایصاش چهرهای درهم و فرورفته است و جز در سکانس پایانی کمتر خندهای بر صورتش میبینیم و شرایط زندگی شخصی و مناسبات قدرت و امور حاکمیتی نیز از جهات گوناگون او را در انجام وظیفهاش تحت فشار میگذارند اما او با وجود همهی این سختیها همچنان امیدوار در مسیر کشف حقیقت و تحقق عدالت به پیش میرود. مرد بازنده در فیلمنامه بیش و کم به اصول و چهارچوبهای یک اثر پلیسی وفادار است: وقوع قتل، حضور مامور پرونده و پیگیری موضوع و سرنخها، شخصیتهای پیرامون مقتول که به نوعی در مظان اتهام و یا آگاهی از علل و انگیزههای قتل قرار دارند و همچنین دخیل بودن برخی روابط و پشت پردههای سیاسی از جملهی عناصر مورد اشاره در پهنهی فیلمنامهی مرد بازنده است که هر چه جلوتر میرود بر پیچیدگیهای آن افزوده میشود و شاید بر اثر ازدحام و تراکم مولفههایی از این دست و نیز افزودن تشریح شرایط زندگی خانوادگیِ احمد خسروی و خاصه ارتباط با پسرش نیز بر این حجم انباشته است و تا حدودی فیلم را طولانی جلوه میدهد اما مهدویان در کارگردانی با تسلط و درک درست از نیازهای چنین فیلمی، به ساختاری موثر در تعریف قصهای با این مختصات از حیث زبان سینمایی نائل میآید که مهمترین مشخصهی آن ریتم و ضرباهنگ است؛ ریتمی که در آنسوی دیگر با حضور سجاد پهلوانزاده در مقام تدوینگر، به کاملترین همکاری این دو در همهی سالهای فعالیت کارنامهشان منجر شده است.
برای مخاطبینی که سریال زخم کاری را دیدهاند، آگاهی از تداوم همکاری مهدویان با جواد عزتی و رعنا آزادیور در مرد بازنده میتواند شائبهی تکرار فیلمی با درونمایهی زخم کاری و دیدن نقشهایی مشابه با آن را در ذهن تداعی کند اما تماشای شمایل متفاوت جواد عزتی و حتی رعنا آزادیور کمتر نشانی از تکرار را به ذهن متبادر میکند و آنچه در خاطرمان میماند نگاههای عمیق مردی است که انگار به جادهای بیانتها نقب میزند و سرآخر نیزباید در تنهایی به راهش ادامه دهد.
*نویسنده و کارگردان

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «کت چرمی» راهی فجر ۴۱ میشود/ رونمایی از لوگو
- بازخوانی یک قتل از پیش طراحی شده/ نگاهی به مستند «ترور سرچشمه»
- مدیر کل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم توضیح داد؛ پرونده هیچ فیلمی برای همیشه بسته نیست/ چرا «شیشلیک» اکران نمیشود؟
- فرصت از دست رفته/ نگاهی به فیلم «مغز استخوان»
- نشست خبری کنسرت نمایش سیصد / گزارش تصویری
- قهرمان تنهایی که دوربین رهایش نمیکند/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- یک آس و نیم/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- معرفی برگزیدگان چهاردهمین جشن منتقدان/ جوایز اصلی به «آتابای» رسید
- فروش میلیاردی فیلمها، در حالیکه هنوز هیچ کدام یک میلیون مخاطب نداشتهاند
- اکران سه فیلم تازه از ۷ اردیبهشت/ آیا تنور اکران گرم میشود؟
- عذرخواهی تلوبیون درباره حاشیههای اکران آنلاین «درخت گردو»
- واکنش مهدویان به حذف نام فیلمش در «خندوانه»؛ این همان فیلمی است که نمیخواهند تماشایش کنید
- «مرد بازنده» پروانه نمایش گرفت
- «لامینور»، «علفزار» و «مرد بازنده» به اکران میرسند؟/ مجوز سه فیلم اکران نوروز پشت سد نهادهای مختلف
- عاشقانهای خام از کارگردانی کاربلد/ نگاهی به سریال «جیران»
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- سهم کودکان و نوجوانان ایرانی از سینمای ایران چقدر است؟
- اکران «جوجه تیغی» از نیمه دوم مهر/ اولین فیلم مستانه مهاجر در راه سینماها
- نامزدهای اولیه جوایز آکادمی فیلم اروپا معرفی شدند
- «علی مسیو» در مستندات یکشنبه و «زیرزمین» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- اکران سه مستند در سالن حقیقت/ ادامه اکران حقیقت
- فضای پرداخت به مسائل اجتماعی در سینمای کوتاه بیشتر فراهم است/ تلاش برای حفظ سینما
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «همه مردان رئیس جمهور» با صدای منصور ضابطیان
- همزمان با هفته دفاع مقدس؛ اکران رایگان ۴ فیلم سینمایی در بوستان آب و آتش
- کسب نخستین مدال طلای کاروان کشورمان در هانگژو با حمایت همراه اول
- تکسواران کُرد/ نگاهی به مستند «سرپتیها»
- حفاظت امنیتی برای ورود به زادگاه؛ واکنش سیاسی به فیلمی درباره مهاجران/ لهستان «مرز سبز» را به اسکار نفرستاد
- اسکورسیزی: سینما به پایان راه رسیده است
- اعلام اسامی فیلمهای ایرانی سه بخش جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- بررسی «جانوران» در سینماتک خانه هنرمندان ایران/ روایتی از مقاومت جهان کهنه در برابر جهان نو
- جایزه یک عمر فعالیت هنری به بهزاد فراهانی اهدا میشود
- رونمایی از پوستر «ایلستان» همزمان با اتمام تولید فصل اول
- در آستانه اکران در سینماها؛ پوستر «هتل» رونمایی شد
- نگاهی تحلیلی به سینمای رسول ملاقلیپور در موزه سینما
- ۶۱۵ مستند ایرانی متقاضی حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- هفت پروانه ساخت غیرسینمایی صادر شد
- برنامههای آخر هفته سینماتک خانه هنرمندان ایران؛ «بلفاست» و «زنده باد زاپاتا» نمایش داده میشوند
- نامزدی جنگ جهانی سوم در سه رشته در دومین دوره جوایز سپتیمیوس آمستردام
- «بی سر و صدا» ساخته شد/ رونمایی از نخستین تصویر پیمان معادی با گریم متفاوت
- چگونه مبارزات چپ به محاکمه کشیده میشود/ نگاهی به فیلم «محاکمه گلدمن»
- رهایی در اوهام/ نگاهی به فیلم «تفریق»
- حمله دولت لهستان به فیلم برنده جشنواره ونیز
- اعتصاب هالیوود یک جشنواره دیگر را لغو کرد
- در مراسم رونمایی رمان «شاهزاده» مطرح شد /من با این قصه زندگی کردم
- چهار فیلم کوتاه در «یک سهشنبه کوتاه» نمایش داده میشود