سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
یکی از مهجوریتهایی که سینمای ایران با آن روبهروست عدم ساخته شدن آثار در چهارچوب ژانر و گونههای مختلف سینمایی است و همین امر مانع از ایجاد تنوع در سبد تولیدات و به تبع محدودیت مخاطب در برخورداری از دایرهی انتخابهای گسترده در مواجهه با فیلمهاست؛ و از جملهی این گونههای کمتر پرداخته در سینمای ما فیلمهای موسوم به نوآر است که میتوان نمونههای شاخص و موفق آن را در سینمای فرانسه یافت و مرد بازنده آخرین ساختهی محمد حسین مهدویان نیز میکوشد تا با پیروی از چنین گونهای یک فیلم نوآر در چهارچوب شرایط و قواعد سینمای ایران را به روی پرده آورد.
فیلم بدون مقدمه و در همان دقایق آغازین تماشاگر را با سوژهاش که پیگیری قتلی توسط یک افسر کهنهکار پلیس است رودررو میکند؛ پلیسی که مولفههای ایرانی دارد و فیلمساز در کنار روش خاص او در دنبال کردن سرنخها و بازجویی از مظنونین درصدد است تا با نزدیک شدن به زندگی شخصی و خانوادگیاش تصویری بیواسطه و واقعگرایانه از یک مرد را مقدم از حرفهاش برای بیننده پرداخت کند. پلیسی که از خصایصاش چهرهای درهم و فرورفته است و جز در سکانس پایانی کمتر خندهای بر صورتش میبینیم و شرایط زندگی شخصی و مناسبات قدرت و امور حاکمیتی نیز از جهات گوناگون او را در انجام وظیفهاش تحت فشار میگذارند اما او با وجود همهی این سختیها همچنان امیدوار در مسیر کشف حقیقت و تحقق عدالت به پیش میرود. مرد بازنده در فیلمنامه بیش و کم به اصول و چهارچوبهای یک اثر پلیسی وفادار است: وقوع قتل، حضور مامور پرونده و پیگیری موضوع و سرنخها، شخصیتهای پیرامون مقتول که به نوعی در مظان اتهام و یا آگاهی از علل و انگیزههای قتل قرار دارند و همچنین دخیل بودن برخی روابط و پشت پردههای سیاسی از جملهی عناصر مورد اشاره در پهنهی فیلمنامهی مرد بازنده است که هر چه جلوتر میرود بر پیچیدگیهای آن افزوده میشود و شاید بر اثر ازدحام و تراکم مولفههایی از این دست و نیز افزودن تشریح شرایط زندگی خانوادگیِ احمد خسروی و خاصه ارتباط با پسرش نیز بر این حجم انباشته است و تا حدودی فیلم را طولانی جلوه میدهد اما مهدویان در کارگردانی با تسلط و درک درست از نیازهای چنین فیلمی، به ساختاری موثر در تعریف قصهای با این مختصات از حیث زبان سینمایی نائل میآید که مهمترین مشخصهی آن ریتم و ضرباهنگ است؛ ریتمی که در آنسوی دیگر با حضور سجاد پهلوانزاده در مقام تدوینگر، به کاملترین همکاری این دو در همهی سالهای فعالیت کارنامهشان منجر شده است.
برای مخاطبینی که سریال زخم کاری را دیدهاند، آگاهی از تداوم همکاری مهدویان با جواد عزتی و رعنا آزادیور در مرد بازنده میتواند شائبهی تکرار فیلمی با درونمایهی زخم کاری و دیدن نقشهایی مشابه با آن را در ذهن تداعی کند اما تماشای شمایل متفاوت جواد عزتی و حتی رعنا آزادیور کمتر نشانی از تکرار را به ذهن متبادر میکند و آنچه در خاطرمان میماند نگاههای عمیق مردی است که انگار به جادهای بیانتها نقب میزند و سرآخر نیزباید در تنهایی به راهش ادامه دهد.
*نویسنده و کارگردان

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- بازخوانی یک قتل از پیش طراحی شده/ نگاهی به مستند «ترور سرچشمه»
- مدیر کل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم توضیح داد؛ پرونده هیچ فیلمی برای همیشه بسته نیست/ چرا «شیشلیک» اکران نمیشود؟
- فرصت از دست رفته/ نگاهی به فیلم «مغز استخوان»
- نشست خبری کنسرت نمایش سیصد / گزارش تصویری
- قهرمان تنهایی که دوربین رهایش نمیکند/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- یک آس و نیم/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- معرفی برگزیدگان چهاردهمین جشن منتقدان/ جوایز اصلی به «آتابای» رسید
- فروش میلیاردی فیلمها، در حالیکه هنوز هیچ کدام یک میلیون مخاطب نداشتهاند
- اکران سه فیلم تازه از ۷ اردیبهشت/ آیا تنور اکران گرم میشود؟
- عذرخواهی تلوبیون درباره حاشیههای اکران آنلاین «درخت گردو»
- واکنش مهدویان به حذف نام فیلمش در «خندوانه»؛ این همان فیلمی است که نمیخواهند تماشایش کنید
- «مرد بازنده» پروانه نمایش گرفت
- «لامینور»، «علفزار» و «مرد بازنده» به اکران میرسند؟/ مجوز سه فیلم اکران نوروز پشت سد نهادهای مختلف
- عاشقانهای خام از کارگردانی کاربلد/ نگاهی به سریال «جیران»
- ردِ بو/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- واکنش رضا کیانیان به اظهارات توهین آمیز حسن عباسی درباره فوتبالیست ها
- ماجرای خدیجه خانم تجریشی/ مروری بر نقاط قوت و ضعف مجموعه «جیران»
- برای مجوز کارگردانی باید ۱۰۰ امتیاز گرفت/ تغییر در فرمول امتیازدهی
- اطلاعیه ادارهکل هنرهای نمایشی؛ تئاتریها بدون پروانه نمایش تمرین و هزینه نکنند!
آخرین ها
- سینماسینما/ پسر هالیوود/ برترین بازیهای تام کروز به مناسبت تولد شصت سالگیاش
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- «نان مقدس» برنده جایزه دومین جشنواره فیلم کُردی مسکو شد
- ماجرای خدیجه خانم تجریشی/ مروری بر نقاط قوت و ضعف مجموعه «جیران»
- اطلاعیه ادارهکل هنرهای نمایشی؛ تئاتریها بدون پروانه نمایش تمرین و هزینه نکنند!
- واکنش رضا کیانیان به اظهارات توهین آمیز حسن عباسی درباره فوتبالیست ها
- مدیر جشنواره فیلمهای ایرانی پراگ، جایزه جشنواره کارلووی واری را گرفت
- برای مجوز کارگردانی باید ۱۰۰ امتیاز گرفت/ تغییر در فرمول امتیازدهی
- “گل یا پوچ” در رادیو نگاه تازه ای به اعتیاد دارد
- مردی که خودِ زندگی بود و دیگر هیچ/ به بهانه سالروز درگذشت عباس کیارستمی
- کنسرت نمایش سی صد / گزارش تصویری
- نشست هماندیشی دبیر جشنواره فیلم کودک با سینماگران / گزارش تصویری
- روایتهایی از زندگی معاصر/ نگاهی به سه فیلم «جویلند»، «تصمیم به ترک کردن» و «ایئو» در جشنواره فیلم کارلووی واری
- نشست خبری جشنواره عروسکی / گزارش تصویری
- همراهاول، ارزانترین اپراتور آسیا برای حجاج
- وزیر ارشاد: نقض قانون، خط قرمز ماست/ هنرمندان از مجوزها تخطی نکنند
- آثار راهیافته به بخش داستانی کوتاه و نیمه بلند جشنواره فیلم شهر معرفی شد
- با حضور رئیس سازمان سینمایی؛ هیات امنای جدید مرکز گسترش معرفی شدند
- پروانه نمایش برای دو فیلم صادر شد
- نخستین آکادمی آنلاین استعدادیابی و مهارتآموزی ایران افتتاح شد
- سید جواد هاشمی مطرح کرد؛ سوءتفاهم با رقص یک گربه/ با گیشه ۵۰ میلیارد تومانی هم ضرر میکنیم!
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ چرا کسی «کریمر علیه کریمر» را جدی نگرفت؟/ فیلمی که در یادها ماند
- یک مسابقه طلایی برای شنوندگان رادیو
- اکران خصوصی فیلم روز ششم / گزارش تصویری
- هرج و مرج خانوادگی/ نگاهی به «بورنهلم لعنتی»، «پیهتا» و «احمقها» از بخشهای مسابقه جشنواره کارلووی واری ۲۰۲۲
- موج جدید کرونا در رادیو بررسی شد
- اثر مشترک آلبانو و فریمن منتشر شد
- فوت نویسنده «خشم اژدها»/ نی کوانگ درگذشت
- معرفی آثار راهیافته به بخش اقلام تبلیغات سینما در جشنواره فیلم شهر
- انتشار فراخوان چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر همزمان با عید قربان