سینماسینما، یزدان سلحشور
کمیکاستریپها گرچه ریشه در متون مصر باستان داشتند و بعدها هم در قرون پیش از قرن بیستم، به شکل کاریکاتورهای دنبالهدار منتشر میشدند اما از دهه دوم قرن بیستم بود که توانایی «خلق فرهنگ» را یافتند و در جنگ نخست جهانی، به آثاری بدل شدند که در جبهههای جنگ خوانده میشدند اما آنچه که توانست بعدها در اواخر چهارمین دهه قرن بیستم، به «فرمانبرداری فرهنگی چند نسل» از این آثار بینجامد، ظهور کمیکاستریپهای اَبَرقهرمانی بود که مشهورترین شخصیتشان سوپرمن بود که متعلق به «دیسی» بود.
سوپرمن و بتمن «دیسی» در خلق و استمرار «فرهنگی نو» که بعدها، سهلانگارانه «فرهنگ قرن بیستم» نامیده شد، نقش اصلی را داشتند و در جبهههای جنگ دوم جهانی، خوانندگان بسیار؛ البته اَبَرقهرمانان مارول هم اندکی بعد از راه رسیدند و تأثیرگذار شدند اما هیچیک قدرت همآوردی و «نفوذ فرهنگی» سوپرمن و بتمن را نداشتند با این همه، با حضور بیشتر این قهرمانان مارول در جبهههای جنگ علیه نازیها [و سفارش گرفتن خالقان آنان از ستاد جنگ روانی متفقین] بیشتر تبلیغ میشدند.
کمیکاستریپها، چه در دوره نخست ظهور خود[تا ۱۹۵۰] و چه در دوره دوم نفوذ سینمایی و تلویزیونی خود [تا پایان قرن بیستم] نه توسط منتقدان ادبی جدی گرفته شدند نه منتقدان سینمایی. حتی در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ که اندی وارهول با رویکرد «هنر عامه» باید توجه خاصی به این پدیده میکرد، «هنرعامهاش» زیادی خاص و نخبهگرا و آوانگارد بود. موفقیت جنگ ستارگان لوکاس و ظهور آثار اسپیلبرگ [که بنیانشان در کمیکاستریپهای اَبَرقهرمانی بود] منتقدان سینمایی را به خود نیاورد تا این پدیده را جدی بگیرند، گرچه جامعهشناسان و فیلسوفان را تا حدی به اندیشه فرو برد.
بعد سوپرمنها و بتمنهای سینمایی، با تأثیر زیاد فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی از راه رسیدند اما منتقدان سینمایی همچنان، این آثار را آثار غیرِ جدی سینمایی و تلویزیونی میانگاشتند. گرچه «ماتریکس» در اواخر قرن بیستم جدی گرفته شد اما منتقدان، آن را نه همانند «یک کمیکاستریپ متحرک»، که به عنوان «سینمای واقعی» ستودند در حالی که دنبالههایش نشان داد که گزاره اولی درستتر بود!
حالا، قرن بیست و یکم، قرن پیروزی مارول بر دیسی بوده تا اکنون. [موفقیت آکوامن شاید نشانهی بازگشت دیسی باشد اما باید دید] سایهی جنگهای منطقهای، جهانی و کهکشانی بر سر این آثار گسترده است و تأثیری فراتر از کمیکاستریپهای کاغذی دهههای ۱۹۱۰ و ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ بر مردم و فرهنگ زمانه میگذارند و با قدرت هرچه تمامتر، در حال فتح آخرین سنگرهای ادبیات و سینما هستند [گرچه بعید میدانم که این فتح، کامل شود چنانکه در قرن بیستم کامل نشد] اما یادمان باشد که این ظهور دوباره در سینما و تلویزیون، تکرار تاریخ قرن بیستم است تاریخی که با جنگهای منطقهای آغاز و به جنگهای جهانی انجامید. کمیکاستریپها بانی آن جنگها نبودند، پیامآوران آن بودند.
![](/wp-content/themes/cinemacinema/img/tel.gif)
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «صبحانه با زرافهها»ی سروش صحت؛ دومین گام در عینِ صحت
- «دو روز دیرتر»؛ یک فیلم سینمای بدنه که جایش در جشنواره نیست
- واکنشها به یک تریلر جنجالی؛ «جنگ ستارگان» وس اندرسون چه معجونی میشود/ کارگردان هوش مصنوعی است
- ۳ فیلم جدید «جنگ ستارگان» در راه است
- سناریوی سریال سازی دیزنی به «جنگ ستارگان» رسید
- وارهول از پیکاسو سبقت گرفت/ رکوردشکنی مریلین مونرو در دنیای حراج
- ترجمهی اختصاصی سینماسینما/ خاطرهی یک روز خستهکننده/ یادداشتی از پدرو آلمودوار
- افسانهی پریان در شهر تاریک/ نگاهی به فیلم «نگهبان شب»
- روز چهارم: «ملاقات خصوصی» بهترین فیلم جشنواره تا به اینجا + «ماهان» ملودرامی کمرمق
- روز دوم: تداومِ بومی کردنِ ژانرها/ نگاهی به فیلمهای «علفزار» و «شادروان»
- روز اول: یک فیلم ورزشیِ قابلِ قبول + اسپینآف گاندو!
- موسیقی فیلم جنگ ستارگان
- «جنگ ستارگان: امپراتوری ضربه میزند» در صدر گیشه آمریکا
- تقاضای سینمادوستان برای اکران «آروارهها» در سینماها
- بازیگر جنگ ستارگان درگذشت
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت کیوان کثیریان؛ کلی آیهی یأس و یک آرزو/ درباره انتخاب وزیر ارشاد دولت چهاردهم
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- سعید راد درگذشت
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
آخرین ها
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- معرفی فیلمهای سارایوو ۲۰۲۴/ ۵۴ فیلم در ۴ بخش رقابت میکنند
- فیلم استیو مککویین پایانبخش جشنواره نیویورک ۲۰۲۴ شد
- دو جایزه جشنواره ایتالیایی به «سرنوشتِ» ایرانی رسید
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
- «درون بیرون ۲» پرفروشترین انیمیشن تاریخ شد/ عبور از «یخ زده ۲»
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- بهترین مستندهای سال در فهرست نهایی جوایز مستند بریتانیا ۲۰۲۴
- مراسم تشییع زنده یاد سعید راد / گزارش تصویری
- ستارهای که عاشق وطنش بود؛ بدرقه سعید راد به خانه ابدی
- واکنش وزیر ارشاد به انتقادات سینماگران از یک مصوبه
- به مناسبت آغاز ششمین سال فعالیت سوینا منتشر میشود؛ نسخه ویژه نابینایان «راتاتویی» با صدای محسن بهرامی
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- «مرد نمکی» به مثابه یک جریان بوروکراتیک
- جشنواره درسدن به «پریسان» ۳ جایزه داد
- نمایش «پیانو» در جشنواره «بچههای مارانو»
- سینمای ایران تیرماه امسال ۱۲۰ میلیارد فروخت
- سه نمایش جدید روی صحنه عمارت نوفل لوشاتو
- انتشار قسمت دوم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
- انیمیشن ایرانی نامزد «گل طلایی» چینی شد
- «۱-» در آمریکا رقابت میکند
- سعید راد / گزارش تصویری
- معرفی بازیگران نمایش «رگتیچ»/ آغاز بلیت فروشی
- نمایش و تحلیل فیلم «ساز دهنی» امیر نادری در بنیاد حریری
- سعید راد درگذشت
- انتشار عکس گریم متفاوت رضا عطاران/ «قیف» اکران میشود