سینماسینما، ساسان گلفر
باشو، کودک تنهای سیه‌چرده کتاب درسی را از رو می‌خواند: «ایران سرزمین ماست، ما از یک آب و خاک هستیم، ما فرزندان ایران هستیم…» بچه‌ها از دعوا و مرافعه دست می‌کشند و دور او حلقه می‌زنند اما طعنه و تمسخرشان تمامی ندارد، و باشو چاره‌ای نمی‌بیند جز آنکه سر در کتاب پنهان کند و باز هم راه گریز به گوشه‌ی تنهایی در پیش بگیرد.
شاید این سکانس «باشو، غریبه کوچک» عصاره‌ی سرگذشت بیضایی در وطن باشد اما تنها او را بازنمی‌نماید. مسئله‌ای بزرگتر و فراگیرتر است که چندین میلیون نفر درگیرش بودند و هستند. مسئله‌ای که بعد از سی‌وچند سال، نه فقط تخفیف پیدا نکرده، تشدید هم شده است.
