سینماسینما، ندا قوسی
برای گفتن و نوشتن از استاد بهرام بیضایی (استاد به معنای واقعی کلمه)، کلمات و واژهها قاصرند. او فراتر از گفتار و نوشتار، هنرمند و مولفی است بینظیر و بیهمتا. حیف و صد حیف که اکنون در وانفسای روزگاری که در این سرزمین هنر -هم- به دست بسیاری از بیمایهگان و بیهنران افتاده، دور است و در فاصله از مردمانِ سرزمینش.(هرچند که آنجا قدر چنان گوهری را بیشتر میدانند.)
آثار این استاد بزرگ، مملو از حرفها و معانی است، اما به وضوح میشود درک کرد که دغدغهی اصلیِ وی، یافتن چیستی و کیستی، اصل و ریشه و هویت انسان است و این امر موضوعیتِ حتمی و همیشگی در کارهای او اعم از فیلمنامه، نمایشنامه و هر کار تحقیقی و نمایشیاش دارد.
«شاید وقتی دیگر» که در بحبوحهی جنگ، میانهی دههی ۶۰ ساخته شد، قابل لمس و بینقص مصوّر همین موضوعست. یعنی تصویری منحصر به فرد از مفهوم هویت.
تشویشها، اضطرابها و ترسهای یک زن -یک انسان- در شرایط بحرانی و پادرهوا میان وهم و خیال و دنیای تاریکِ گمگشتگی و خواسته نشدن در شخصیت و کاراکتر کیان(با بازی حیرتانگیزِ سوسن تسلیمی) نمادی از احوال دگرگون انسان مدرن است. بیضایی از همان ابتدای این فیلم از نگرانیاش برای فردای مردمانی میگوید که یکهتازانه و بیپروا طبیعت را زیرپا میگذارند و درمینوردند و جهان را کدر و تیره میکنند.(ارجاع به مستندی که مدبّر گویندهی آن است و ازقضا میان نریشنگویی گمان میکند همسرش را کنار مردی غریبه دیده. مستند از آلودگی هوای شهرها در آیندهای نزدیک میگوید، که در آن آدمها با ماسک اینور و آنور میروند! -آلودگی هوا و آدمهای ماسکدار، فاجعهی آشنای این روزها-)
اوج تصویرسازی از این احوال دگرگون که گمان میکنم نمادی از انسانِ گمگشتهی امروز هم هست، در سکانسی متبلور شده که کیان بر رختخواب انگار میان زمین و آسمان رها و حیران است و هراسان در تلاطم. این دقیقا تصویری است ترسناک از سرگشتگیِ انسانی که به دنبال ریشههای خویش است و نمییابد. نمادی کمنظیر از تموج در خلاء و غوطهخوردن در احساس پوچی و هیچی.
![](/wp-content/themes/cinemacinema/img/tel.gif)
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- دعوت آکادمی اسکار از بهرام بیضایی
- کالبد شکافی کارنامهی سینمایی بهرام بیضایی/ نگاهی به کتاب «موزاییک استعارهها»
- همزمان با زادروز بهرام بیضایی و سالمرگ اکبر رادی؛ «سرفصل» با یادکردی از نصرتالله نویدی منتشر شد
- بهرام بیضایی: من هزار سال بعد از مرگم هم فکر نمیکنم از ما گذشته
- اکران «دونده» در جشنواره فیلم ویسکانسین آمریکا
- سینما در ذات خود معترض است/ بررسی تاریخچه «سینمای اعتراضی» در ایران در گفتوگو با احمد طالبینژاد
- عکسی زیرخاکی از حاشیه اجرای نمایش «سلطان مار» بیضایی
- تهرانی که اشغال بود/ ادای احترام «خاتون» به بهرام بیضایی
- وقتی عدنان «باشو» شد
- پردهخوانیِ شیرینِ رنجهای ناشنیده و ناگفته!
- باغ را فراموش نکن
- بر سر چهار راه خویشتن
- یادداشت اینستاگرامی مازیار فکری ارشاد درباره نمایش «چهارراه» بهرام بیضایی
- عشق مرکب حرکت است و نه مقصد / «روز واقعه»؛ باشکوهترین فیلم ساخته شده درباره عاشورا
- مژگان خالقی، کارگردان «خنده در تاریکی» در گفتگو با سینماسینما/ میل زیادی به ابتذال در تئاتر ما وجود دارد
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت کیوان کثیریان؛ کلی آیهی یأس و یک آرزو/ درباره انتخاب وزیر ارشاد دولت چهاردهم
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- سعید راد درگذشت
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
آخرین ها
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- معرفی فیلمهای سارایوو ۲۰۲۴/ ۵۴ فیلم در ۴ بخش رقابت میکنند
- فیلم استیو مککویین پایانبخش جشنواره نیویورک ۲۰۲۴ شد
- دو جایزه جشنواره ایتالیایی به «سرنوشتِ» ایرانی رسید
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
- «درون بیرون ۲» پرفروشترین انیمیشن تاریخ شد/ عبور از «یخ زده ۲»
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- بهترین مستندهای سال در فهرست نهایی جوایز مستند بریتانیا ۲۰۲۴
- مراسم تشییع زنده یاد سعید راد / گزارش تصویری
- ستارهای که عاشق وطنش بود؛ بدرقه سعید راد به خانه ابدی
- واکنش وزیر ارشاد به انتقادات سینماگران از یک مصوبه
- به مناسبت آغاز ششمین سال فعالیت سوینا منتشر میشود؛ نسخه ویژه نابینایان «راتاتویی» با صدای محسن بهرامی
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- «مرد نمکی» به مثابه یک جریان بوروکراتیک
- جشنواره درسدن به «پریسان» ۳ جایزه داد
- نمایش «پیانو» در جشنواره «بچههای مارانو»
- سینمای ایران تیرماه امسال ۱۲۰ میلیارد فروخت
- سه نمایش جدید روی صحنه عمارت نوفل لوشاتو
- انتشار قسمت دوم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
- انیمیشن ایرانی نامزد «گل طلایی» چینی شد
- «۱-» در آمریکا رقابت میکند
- سعید راد / گزارش تصویری
- معرفی بازیگران نمایش «رگتیچ»/ آغاز بلیت فروشی
- نمایش و تحلیل فیلم «ساز دهنی» امیر نادری در بنیاد حریری
- سعید راد درگذشت
- انتشار عکس گریم متفاوت رضا عطاران/ «قیف» اکران میشود