سینماسینما، محمد حقیقت
چند جشنواره سینمایی سالانه در جهان برپا میشود؟ درجه بندی و اهمیت آنها چیست؟ به چه درد میخورند؟ و سوال های دیگر.
امروزه بر مبنای اطلاعاتی که در گوگل و سایر سایت ها به ویژه سینمایی آمده، سالانه بیش از ۱۰۰۰۰ جشنواره سینمایی در جهان برپا می شود. طبیعتا شناخته شده ترین آنها، کن، ونیز و برلین است. اما از «مراسم اسکار» که فقط یک شب برگزار می شود، میتوان بیشتر به عنوان جشن سینما نام برد، یا مراسم گلدن گلوب، بفتا، سزار، گویا و جوایز آکادمی فیلم اروپا، که در واقع جایگاهی برای کشف وجود ندارد زیرا فیلم های کاندیدا شده برای این مراسم، قبلا در دیگر جشنواره ها کشف شده اند و حتی بر پرده سینماها هم آمده و تماشاگران عام و علاقه مند هم این آثار را رویت کرده اند، لذا حالت «کشف یک سینماگر- یا یک فیلم» در آنها صورت نگرفته بلکه تنها به عنوان ویترین آثار کشف شده با گلچین آن جشنواره های قبلی به حساب می آیند! اما باید حساب جایزه اسکار را جدا کرد. این رویداد تخصصی سینما-صنعت که مراسم اسکار نام گرفته، در ابتدا فقط منحصر به محصولات سینمای آمریکا بود که برای تبلیغ این سینما در ۱۱ مه ۱۹۲۷ در هالیوود بنیانگذاری شد. با گسترش بیشتر سینما در دنیا و مطرح شدن آن، خیلی بعدتر، اکادمی اسکار تصمیم گرفت از بین تمام فیلم های ساخته شده در جهان، فقط به یک فیلم غیرانگلیسی زبان، (که امروزه به نام فیلم بین المللی نام گرفته) یک جایزه تعلق بدهد. بعد از «جایزه اسکار» نخستین جشنواره واقعی سینمایی در جهان، ونیز در ایتالیا بوده که از سال ۱۹۳۲ راه اندازی شد و در ادامه، بقیه کشورها در این زمینه فعال شدند. در بین این ده هزار جشنواره امروزه می توان اهمیت آنها را رده بندی کرد که همانگونه که گفته شد، کن، ونیز، و برلین به ترتیب در صدر قرار دارند و بعد از این ها می توان ادعا کرد که حدودا بیست جشنواره بین المللی قابل توجه و مطرح مقام قابل توجهی دارند که اغلب در اروپا هستند و جایگاه شناخته شدهتر و دارای کاربرد بیشتری از نظر پرستیژ، و برای فروش فیلم های مطرح شده در آن ها دارند – که باید از لوکارنو، کارلو ویواری، سن سباستین، ادینبورگ، انسی، بفتا، والالید، رتردام هلند و غیره یاد کرد – در ایالات متحده و آمریکایشمالی، ساندانس، شبگاگو، سانفرانسیکو، تورنتو، و در آسیا، پوسان، توکیو، و غیره هم قابل توجه هستند. جدا از این ها تعدادی از جشنواره های تخصصی هم وجود دارند مثل آثار جشنواره فیلم های زنان، جشنواره های ویژه مستند مثل لایپزیک، رتردام، جشنواره فانتاستیک و آثار انیمیشن.
از سوی دیگر برخی از جشنواره ها منطقه ای هستند مثل جشنواره سه قاره در فرانسه، کارتاژ در تونس، جشنواره مراکش، کازابلانکا و غیره. برای هر سینماگر طبیعتا خوشحال کننده است فیلمش به جشنواره ها راه پیدا کند که هم دیده شود و هم منتقدین و رسانه ها به آن بپردازند و از سوی دیگر بتوانند نظر پخش کننده ها را به آثار خود جلب کنند. همانگونه که تا به حال مشخص شده، جشنواره ویترین بسیار خوبی برای دیده شدن هستند. نکته ای که در مورد ارایه برخی فیلم های ایرانی و شرکت آنها در جشنواره باید به آن اشاره کرد این است که اگر فیلمی در جشنواره ای از بین این «ده هزار جشنواره» شرکت داشت و چندان هم شناخته شده نیست، اگر چه خوشحال کننده است، اما خبرش را برای اطلاع رسانی در رسانه های داخلی در حد معقول خود، با ذکر نام آن جشنواره به رسانه ها منتقل بکنند. لازم نیست برای بزرگ جلوه دادن فیلم شان و تبلیغ درباره آن، اطلاع رسانی نادرست منتشر کنند. کافی است اسم دقیق آن جشنواره و آدرس سایت آن را هم در اختیار رسانه قرار دهند، تا حرف شان از اعتبار بیشتری برخودارد شود.