سینماسینما، آرش عنایتی

فیلم «اعتماد» (۱۹۸۰)، ساخته ایشتوان ژابو، محصول مجارستان 

نماهایی از یک فیلم خبری، به هراس آدمی از هواپیما و بمب اشاره می‌کنند در ادامه گوینده‌ی خبر مدعی می‌شود که با شناخت صداها و ایضا شناخت انواع‌شان می‌توان بر این ترس فائق آمد. فیلم‌های خبری‌ای که به سنت نمایشِ سینماهای آن زمان، پیش از فیلم اصلی به نمایش در می‌آمدند این‌جا در واقع نمادی از کلیت فیلم می‌شود. با این تمهید کارگردان به زیبایی هم بر زمان وقایع(جنگ جهانی دوم) و هم به آغاز فیلم اصلی اشاره دارد(کاراکتر زن فیلم، پیش از دیدن فیلم برمی‌خیزد و سینما را ترک می‌کند. گویی که نماهای فیلم جایگزینی برای نمایش فیلمی هستند که در سینما نمایش داده شده) این نماهای فیلم خبری همچنین بر موضوع نمادین فیلم تاکید دارند(ترس، نتیجه‌ی عدم شناخت است و اعتماد ثمره‌ی شناخت) زنی که شوهرش از اعضای جبهه‌ی مقاومت بوده و اکنون متواری است می‌بایست در قالب همسر پوششی عضوِ دیگری از جبهه‌ی مقاومت مدتی را با مرد دیگری و در محلی که برایشان در نظر گرفته‌اند سپری کند. انکار گذشته(پاره کردن عکس‌های فرزند و همسر) و جعل هویت دروغین به نرمی و از پس شناخت و امتحانات فراوان(آزمون‌هایی که یانوش برای زن ترتیب می‌دهد و از سوی دیگر، دیدن منزلی که به تاراج رفته و صحت گفته‌های یانوش) بر هویت حقیقی و قبلی چیره می‌شود و بر جای آن می‌نشیند. همراهی تماشاگر به سبب همراهی با کاراکتر زن از نماهای نخست طبیعی است لیکن ایشتوان به درستی برای موازنه میان دو سوی ماجرا از صدا بهره برده است به این معنا که در نماهایی، صدای ذهنی یانوش را می‌شنویم صداهایی که کمک می‌کنند به درونیات او آگاه و با او همراه‌تر شویم. اعتمادِ ما به عنوان تماشاگر از پس شناخت از طریق نماهایی است که دیده و شنیده‌ایم و از برای کاراکترها این اعتماد، بر ساخته‌ی برهنگی و عریانی هر دو از هر تعلقی و شناخت بی واسطه‌ی هر دو از هم است. جایی که تنیدگی روحی هر دو از این پس، با جلوه‌های درخشان‌تر از رنگ در فیلم‌برداری نماها به نمایش در می‌آید. دیدن همسر کاتا و تعویض بلوزش با کاتا و اندکی بعد پوشاندن آن بر یانوش، به این تغییر بطئ اشاره دارد جایی که پایان جنگ، آغازِ نبردی دیگر است. یانوش از پی کاتا روان می‌شود اما با دست تهی و تنها با داشتن هویت جعلی کاتا؛ و کاتایی که در پی بازیافتن هویت پیشین است. این‌گونه است که اشک‌های کاتا در پایان فیلم، به همان میزان که به علت وصال به همسر است دلیلی بر جدایی از یانوش است. منوط به این‌که بر کدامین هویت کاتا اعتماد کنیم.