سینماسینما، محدثه واعظیپور
تماشای مستند «شاهدان پوتین» ساخته ویتالی مانسکی احتمالا این روزها و در حالی که دنیا علیه این سیاستمدار روس موضعگیری کرده، حس و حالی متفاوت با زمان تولید یا نخستین نمایش آن در ایران (دوازدهمین جشنواره «سینماحقیقت») دارد. کنجکاوی نسبت به گذشته پوتین، افکار و عقایدش امروز بیشتر شده و «شاهدان پوتین» سندی است تصویری از دورانی مهم؛ دورانی که پوتین اقتدار امروزش را بر پایه تغییر و تحولهای آن دوره بنا کرده است.
مانسکی روایتش را از سال ۱۹۹۹ شروع میکند؛ زمانی که بوریس یلتسین، پوتین را به عنوان جانشین خود معرفی میکند. فیلمساز جستجوگر در دیدارهای پراکنده و گپ و گفتهای فراوانش تلاش میکند از میان صحبتهای این سیاستمدار آرام و موقر، درونیات او را کشف کند.
فیلم، به خلوت پوتین یا به زندگی خانوادگیاش نزدیک نمیشود. بیشتر وجه سیاسی شخصیت او را مطرح میکند و پوتین را در میان همکاران، همراهان و دوستانش تعریف میکند. دوستانی که اغلبشان پس از قدرت گرفتن پوتین حذف شدهاند. فیلمساز که از انتخاب او راضی نیست، نگرانیاش از آنچه قرار است پوتین بر سر روسیه (یا شاید جهان) بیاورد در خلال سوالهایش از او مطرح میکند، محتاط و دست به عصا پیش میرود و سعی میکند تنها ناظر و راوی یک مقطع باشد. با این حال میشود دریافت که فیلم، پیشبینی درستی درباره این سیاستمدار و آیندهای است که در ذهن دارد. در فصلی که مانسکی با خانواده یلتسین، یک سال پس از شادی انتخاب پوتین در شب سال نو دیدار میکند، در چهره خسته و آرام یلتسین، نارضایتی دیده میشود. فیلمساز روی این نما و موضعگیری صریح یلتسین تمرکزی طولانی ندارد، اما از همان اشاره میتوان امروز را دید و درک کرد. حتی میتوان خطر تفکر و عقاید پوتین را برای همسایگان روسیه، کاملا حس کرد.
در یکی از بخشهای فیلم، پوتین به بازدید از خانهای رفته که به آن حمله شده و منفجر شده است. او به مانسکی میگوید که هیچ چیزی حمله به مردم بیگناه را توجیه نمیکند، اما کمی بعد توضیح میدهد که دفاع از سرزمین و مردمش به او قدرت مبارزه با تروریستها و اعمال خشونت را خواهد داد. در تمام سکانسهای فیلم، در شادی پیروزی انتخابات یا لحظات ثبات، حتی دیدار با معلم روزهای مدرسه، پوتین چهره سرد و آرامش را حفظ میکند. به همین دلیل بر خلاف نمونههای مشابه، تماشاگر «شاهدان پوتین»، نمیتواند به راحتی درباره شخصیت اصلی فیلم داوری داشته باشد. نه به او نزدیک میشود، نه تحت تاثیرش قرار میگیرد و نه به افکارش پی میبرد. وجه رازآلود این شخصیت بر سراسر فیلم سایه افکنده است. با این حال «شاهدان پوتین» فیلمی است قابل توجه درباره مردی که مثل اغلب دیکتاتورها، روندی طولانی برای اعمال قدرت و حذف همراهان دیروز و رقیبان و مخالفان طی کرده است. او درباره وطن، آزادی و سرفرازی مردم سخن میگوید اما دستکم در سالهای اخیر، آنچه انجام داده با حرفهایش مقابل دوربین مانسکی تفاوتهای آشکاری دارد.
امروز و در حالی که پوتین، خودخواهانه مردم را در اوکراین قربانی میکند، یک نما از فیلم بیشتر معنا مییابد. سیاستمدار جاهطلب و بلندپرواز همراه سگش در سیاهی شب گم میشود. او در تاریکی همان قدر مرموز و دست نیافتنی است که مقابل دوربینها و زیر نور چراغها.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- روسیه اسکار را تحریم کرد
- گزارشی از زندگی ۱۰روزه یک زن و شوهر چرنیهیوی در خندقی با دمای منفی ۱۰ درجه/ پس از هر بمباران در جستجوی چشمان یکدیگر بودیم
- گزارشی از ادامه زندگی در پایتخت کشور جنگزده اوکراین/ نغمههای پیروزی در دژ کییف
- جنگ در کشور من کاش پناهنده نبود*/ گفتگو با پناهجوی اوکراینی در ورشو
- کارگردان مستند «ماریوپل» در اوکراین کشته شد
- درخواست شان پن؛ یک میلیاردر برای اوکراین جت جنگی بخرد
- در اعتراض به حمله روسیه به اوکراین؛ حمید فرخنژاد جایزه جشنواره مسکو را پس داد + ویدئو
- جشنواره فیلم کن ورود هیاتهای رسمی روسیه را در سال ۲۰۲۲ ممنوع میکند
- اکران فیلمهای والت دیزنی در روسیه متوقف شد
- سینمای روسیه تحت تاثیر حمله این کشور به اوکراین
- سینماسینما/ خبرهایی از جشنواره کن/ شانس بالای دو فیلم از سینماگران ایرانی برای نمایش در بخش اصلی کن/ صدور بیانیه علیه حمله روسیه به اوکراین
- سینماگران اوکراینی دست به اسلحه شدند
- سفر شان پن به اوکراین؛ ساخت مستند تهاجم روسیه به اوکراین توسط دارنده جایزه اسکار
- خبرهای تازه از «اکران حقیقت»/ نمایش چهار مستند در بهمن ماه
- رضا تیموری: سهم فیلمبردار در فیلمهای مستند بسیار بیشتر از سینمای داستانیست
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- کارنامهی درخشانِ یک پژوهشگرِ دلشیفتهی سینما/ نگاهی به کتاب «افسون پردهی نقرهیی»
- اعتراف آیامدیبی به «رایدهی غیرمعمول»/ «پری» سیاهپوست موفق بود؟
- «علت مرگ: نامعلوم» نامزد چهار جایزه جشنواره بینالمللی شانگهای شد
- آمار تماشاگران فیلم «درب» در سینماهای فرانسه
- آتش و باد کمکم میگسترد/ نگاهی به سریال «آتش و باد»
- بالاخره فیلمها تمام میشوند یا سینما؟!
- زمان و هزینه؛ چالشهای اصلی ساخت فیلم کوتاه
- راهنمای علمی تخیلی دیدن فیلم ترسناک
- خانه هنرمندان ایران برگزار میکند؛ آکادمی هنر و خلاقیت کودک و نوجوان
- «همه چیز همه جا به یکباره»؛ فیلمی در الفبای پستمدرن
- با حکم رئیس سازمان سینمایی؛ شورای سیاستگذاری جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان معرفی شد
- روزنههای امید/ نگاهی به فیلم «اقیانوس پشت پنجره»
- آکادمی فیلم اسپانیا از اصغر فرهادی تجلیل میکند
- بهرام رادان سخنگو شد
- ادریس البا در سریال «هواپیماربایی» بازی کرد
- دلتورو مخاطبان را شگفتزده کرد؛ نقشآفرینی کارگردان اسکاری در سریال محبوبش/ پرونده «بری» بسته شد
- پرتره لئوناردو دیکاپریو یک میلیون دلار فروش رفت
- صاحب فرزند شدن آل پاچینو در ۸۳ سالگی/ تفاوت سنی فرزندان رابرت دنیرو ۵۱ سال شد
- «ناکجا» آماده حضور در جشنوارههای ملی و بینالمللی میشود
- «قطع فوری» پرفروشترین و پرمخاطبترین فیلم هنروتجربه شد
- همزمان با ولادت امام رضا (ع) منتشر شد؛ خاطرات صدرعاملی از عزت الله انتظامی و خسرو شکیبایی
- در پانصد و سیوهشتمین برنامه سینماتِک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ نسلی که ائتلاف سکوت را میشکند
- چهار فینالیست ایرانی در جشنواره قابهای اثیری
- نشست خبری مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره خانه سینما / گزارش تصویری
- سامانه هوشمند حملونقل همراه اول به پست رسید
- «دِرب» به جشنواره شانگهای میرود
- اولین حضور بینالمللی «تَله یخ» در جشنوارهای با محوریت حقوق و معضلات اجتماعی زنان
- دو جایزه جشنواره مسکو برای کارگردان ایرانی
- تحلیل علیرضا رضاداد از مصائب ساخت فیلمهای دینی/ از رستاخیز تا طلا و مس
- کیانو ریوز به عرصه موسیقی بازگشت