سینماسینما، محدثه واعظیپور
تماشای مستند «شاهدان پوتین» ساخته ویتالی مانسکی احتمالا این روزها و در حالی که دنیا علیه این سیاستمدار روس موضعگیری کرده، حس و حالی متفاوت با زمان تولید یا نخستین نمایش آن در ایران (دوازدهمین جشنواره «سینماحقیقت») دارد. کنجکاوی نسبت به گذشته پوتین، افکار و عقایدش امروز بیشتر شده و «شاهدان پوتین» سندی است تصویری از دورانی مهم؛ دورانی که پوتین اقتدار امروزش را بر پایه تغییر و تحولهای آن دوره بنا کرده است.
مانسکی روایتش را از سال ۱۹۹۹ شروع میکند؛ زمانی که بوریس یلتسین، پوتین را به عنوان جانشین خود معرفی میکند. فیلمساز جستجوگر در دیدارهای پراکنده و گپ و گفتهای فراوانش تلاش میکند از میان صحبتهای این سیاستمدار آرام و موقر، درونیات او را کشف کند.
فیلم، به خلوت پوتین یا به زندگی خانوادگیاش نزدیک نمیشود. بیشتر وجه سیاسی شخصیت او را مطرح میکند و پوتین را در میان همکاران، همراهان و دوستانش تعریف میکند. دوستانی که اغلبشان پس از قدرت گرفتن پوتین حذف شدهاند. فیلمساز که از انتخاب او راضی نیست، نگرانیاش از آنچه قرار است پوتین بر سر روسیه (یا شاید جهان) بیاورد در خلال سوالهایش از او مطرح میکند، محتاط و دست به عصا پیش میرود و سعی میکند تنها ناظر و راوی یک مقطع باشد. با این حال میشود دریافت که فیلم، پیشبینی درستی درباره این سیاستمدار و آیندهای است که در ذهن دارد. در فصلی که مانسکی با خانواده یلتسین، یک سال پس از شادی انتخاب پوتین در شب سال نو دیدار میکند، در چهره خسته و آرام یلتسین، نارضایتی دیده میشود. فیلمساز روی این نما و موضعگیری صریح یلتسین تمرکزی طولانی ندارد، اما از همان اشاره میتوان امروز را دید و درک کرد. حتی میتوان خطر تفکر و عقاید پوتین را برای همسایگان روسیه، کاملا حس کرد.
در یکی از بخشهای فیلم، پوتین به بازدید از خانهای رفته که به آن حمله شده و منفجر شده است. او به مانسکی میگوید که هیچ چیزی حمله به مردم بیگناه را توجیه نمیکند، اما کمی بعد توضیح میدهد که دفاع از سرزمین و مردمش به او قدرت مبارزه با تروریستها و اعمال خشونت را خواهد داد. در تمام سکانسهای فیلم، در شادی پیروزی انتخابات یا لحظات ثبات، حتی دیدار با معلم روزهای مدرسه، پوتین چهره سرد و آرامش را حفظ میکند. به همین دلیل بر خلاف نمونههای مشابه، تماشاگر «شاهدان پوتین»، نمیتواند به راحتی درباره شخصیت اصلی فیلم داوری داشته باشد. نه به او نزدیک میشود، نه تحت تاثیرش قرار میگیرد و نه به افکارش پی میبرد. وجه رازآلود این شخصیت بر سراسر فیلم سایه افکنده است. با این حال «شاهدان پوتین» فیلمی است قابل توجه درباره مردی که مثل اغلب دیکتاتورها، روندی طولانی برای اعمال قدرت و حذف همراهان دیروز و رقیبان و مخالفان طی کرده است. او درباره وطن، آزادی و سرفرازی مردم سخن میگوید اما دستکم در سالهای اخیر، آنچه انجام داده با حرفهایش مقابل دوربین مانسکی تفاوتهای آشکاری دارد.
امروز و در حالی که پوتین، خودخواهانه مردم را در اوکراین قربانی میکند، یک نما از فیلم بیشتر معنا مییابد. سیاستمدار جاهطلب و بلندپرواز همراه سگش در سیاهی شب گم میشود. او در تاریکی همان قدر مرموز و دست نیافتنی است که مقابل دوربینها و زیر نور چراغها.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گزارشی از زندگی ۱۰روزه یک زن و شوهر چرنیهیوی در خندقی با دمای منفی ۱۰ درجه/ پس از هر بمباران در جستجوی چشمان یکدیگر بودیم
- گزارشی از ادامه زندگی در پایتخت کشور جنگزده اوکراین/ نغمههای پیروزی در دژ کییف
- جنگ در کشور من کاش پناهنده نبود*/ گفتگو با پناهجوی اوکراینی در ورشو
- کارگردان مستند «ماریوپل» در اوکراین کشته شد
- درخواست شان پن؛ یک میلیاردر برای اوکراین جت جنگی بخرد
- در اعتراض به حمله روسیه به اوکراین؛ حمید فرخنژاد جایزه جشنواره مسکو را پس داد + ویدئو
- جشنواره فیلم کن ورود هیاتهای رسمی روسیه را در سال ۲۰۲۲ ممنوع میکند
- اکران فیلمهای والت دیزنی در روسیه متوقف شد
- سینمای روسیه تحت تاثیر حمله این کشور به اوکراین
- سینماسینما/ خبرهایی از جشنواره کن/ شانس بالای دو فیلم از سینماگران ایرانی برای نمایش در بخش اصلی کن/ صدور بیانیه علیه حمله روسیه به اوکراین
- سینماگران اوکراینی دست به اسلحه شدند
- سفر شان پن به اوکراین؛ ساخت مستند تهاجم روسیه به اوکراین توسط دارنده جایزه اسکار
- خبرهای تازه از «اکران حقیقت»/ نمایش چهار مستند در بهمن ماه
- رضا تیموری: سهم فیلمبردار در فیلمهای مستند بسیار بیشتر از سینمای داستانیست
- چند فیلم متقاضی حضور در بخش بینالملل «سینماحقیقت» است
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- زمانه را چو نکو بنگری همه پند است/ یادداشتی بر «شب قوزی»
- تدوین جدید فیلم «استرالیا»/ باز لورمن فیلم سینمایی را سریال میکند
- آقای خزاعی، سینمای مردمشناسی قومی را قدر بدانید
- آثار راهیافته به بخش «پویانمایی» جشنواره فیلم شهر معرفی شدند
- «یک روز با کیارستمی» را در خانه هنرمندان تجربه کنید
- اکران مردمی فیلم «زالاوا»
- در پی انتصاب مدیرعامل جدید خانه هنرمندان؛ کانون کارگردانان پیام تبریک خطاب به محمد مهدی عسگرپور منتشر کرد
- اختصاصی سینماسینما/ داستان «شما نمیتوانید دوباره به خانه برگردید و این دلیلش است» نوشتهی وودی الن از مجموعه «بیوزنی»
- بازیگر تونسی سریال «سلمان فارسی» درگذشت
- «انیمیشن ایرانی» به «اکران حقیقت» رسید
- فیلمبرداری فیلم کوتاه «جان درد» به پایان رسید/ قصه نبودن و درد جان
- پس از ساعد سهیلی؛ امیررضا دلاوری هم به «غرب دلگیر» پیوست
- سه فیلمنامه پروانه ساخت سینمایی گرفتند
- ایتن هاک و پدرو پاسکال مقابل دوربین آلمادوار/ یک وسترن نیمساعته
- بنیانگذاری جایزه سال پژوهش به زبان فرانسه
- حبیب رضایی و مهدی کوشکی از ترانه علیدوستی به قوه قضائیه شکایت کردند
- سینما، آینه اجتماع یا اجتماع، آینه سینما؟! مستند «کاپرا کجاست؟»؛ در جستجوی فرانک کاپرای سینمای ایران
- وودی آلن: هیجان فیلمسازی از بین رفته است
- چه فیلمسازهایی برای ریل جدید سینما تایید صلاحیت میشوند؟
- کیانوش عیاری تجربههای سینمایی خود را با علاقهمندان به اشتراک میگذارد
- امیر جدیدی و فیروزه خسروانی عضو آکادمی اسکار شدند
- در آیین گشایش نمایش ادواردو عنوان شد؛ داستان زندگی ادواردو آنیلی ظرفیت ساخت فیلم و سریال را دارد
- سینماسینما/ کریستین بیل در «شوالیه تاریکی» فقط با نولان همکاری خواهد کرد
- سفرهای مارکوپولویی یا دون کیشوتی/ درباره سفرهای استانی رئیس سازمان سینمایی
- در جلسه شورای راهبردی اکران مطرح شد؛ فعالیت شورای صنفی نمایش در جهت ایجاد عدالت در اکران
- اختصاصی سینماسینما/ گفتگوی تصویری محمد حقیقت با مرتضی فرشباف درباره فیلم سینمایی «سهراب شهیدثالث»
- با حکم رئیس سازمان سینمایی؛ دبیر جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان معرفی شد
- «یک اتفاق ساده»؛ روایتی از دوران کودکی پرملال
- بانوی تمام عیار/ نگاهی به رُمان «خانم دِلُوی»
- ۱۰ اجرای پایانی تئاتر تمام موزیکال «دیو و دلبر»/ معرفی طراحان و عوامل کامل نمایش