سینماسینما، محرم براتی
در تاخت و تاز ویروس کرونا؛ کمتر کسی انتظار یا توقع برپایی جشنواره فیلمهای سینمایی کودک و نوجوان را در سال جاری داشت. تصور غالب بر این گزاره استوار بود که بعد از کش و قوسهای مرسوم این روزها و به دنبال طرح شعارهای حماسی درباره اهمیت والای سینمای کودک و برگزاری جلسات متعدد برای نشان دادن دغدغهمندی متورم شده برای خوراک فرهنگی کودکان سرزمین؛ نرسیده به روزهای آخر و قبل از آن که خانی برود یا خانی بیاید با اظهار تاسف از شیوع گسترده کرونا و برای حفظ سلامت عمومی خبر تعویق جشنواره در رسانهها منتشر شود. چراکه در دسترسترین و سهلترین گزینه همیشه بیعملی است. توقف؛ تعلیق؛ تعویق یا تعطیل! فرقی نمیکند واژه چه باشد. نتیجه یکی است؛ پایین کشیدن کرکرهها و تعطیلی تا وقتی خیال همه از تمامی جهات آسوده باشد. معمولا هم کسی از کار نکرده سوال نمیکند. خصوصا در این روزگار کرونا زده؛ به خاطر موقعیتشناسی و درک شرایط؛ تشویقی اگر در راه نباشد؛ تنبیهی برای فرصتسوزی و ترویج یاس و ناامیدی در کار نخواهد بود.
اما گویی برای تعویق یا تعطیل جشنواره فیلم کودک و نوجوان کرونا کفایت نکرد و در روزهای اخیر جشنواره با فرمتی متفاوت ولی موثر در حال برگزاری است. هرچند ردپای ویروس در تکتک لحظات برپایی جشنواره ملموس و پیداست. گاهی حسرتبار و گاهی باعث و بانی خیر و عاملی برای تغییرات مثبت؛ که در دورهای بعد که بدون کرونا برگزار خواهد شد نتیجه آن مشخص میشود.
از چند ماه قبل مشخص بود که کرونا این مهمان ناخواندهِ چسبناک؛ تا مدتها قصد کم کردن شرش از سَر بشر را ندارد. بنابراین وقت به غایت وجود داشت که راهکارهای مناسب برای برگزاری جشنواره با وجود ویروس را پیدا کرد. راهکار نخست از پیدا کردن راهی برای غلبه بر زنجیره انتقال ویروس میگذشت. رمز و راز قطع زنجیره کرونا نیز فاصلهگیری اجتماعی و پرهیز از تشکیل اجتماعات است. پس چاره در بهرهگیری از اینترنت؛ این امکان فوقالعاده همهگیر بود تا با اسباب کشی از عالم واقع به بستر وب؛ هر خانه تبدیل به یک سینما شود که شد و همین سیاست به شعار اصلی جشنواره بدل شد. هر چند ماهیت جادویی و زرقبرقدار سینما و خصوصا جشنواره به تمامی قابلیت تبدیل و تعدیل به مجاز را ندارد و لازم است ضمن پرهیز از تجمعات تا جای ممکن؛ با رعایت پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگیری اجتماعی مراسمهای ضروری و بعضا اجباری را برگزار کرد.
اینها که نوشتم در زبان ساده و در عمل بسیار دشوار است خصوصا وقتی پای سلامت و حفظ جان آدمی؛ خصوصا نسل کودک و نوجوان در میان است. باید چنان برنامهریزی دقیق و حسابشدهای میداشتند که طیب خاطر و رضایت خیال همه به صورت همزمان جلب شود امری دشوار که بر اساس شواهد روزهای اخیر توسط تیم برگزارکننده ممکن شده است. مخصوصا با تشکیل کمپینهای جنبی و ایدههای نو که باعث افزایش مشارکت کودکان و نوجوانان در طی برگزاری جشنواره در سرار کشور شده است. تبدیل تهدید عدم حضور کودکان و نوجوانان در سالنهای سینمایی به فرصت مشارکت فراگیرتر آنها در روند برگزاری جشنواره؛ از مشارکت در داوری تا بازسازی سکانسهای معروف فیلمهای متناسب با سن و سال مخاطبان اصلی جشنواره.
هنوز هم برای ارزیابی دقیق جشنواره باید صبر داشت و منتظر ماند تا روز پایانی را نیز بگذراند سپس درباره نقاط قوت و ضعف جشنواره و توانایی یا اشتباهات برگزارکنندگان به داوری نشست. نقدا آنچه نیاز به اثبات ندارد این است که برگزاری جشنواره به صورت تلفیقی از حضور فیزیکی و آنلاین نشان داد وقتی اراده و جسارت به قدر کفایت موجود باشد راهحل و ابتکار هم برای غلبه بر مشکلات و موانع از راه میرسند. راهکارهایی که به کارگیری درست آنها باعث سربلندی برای برگزارکنندگان و سینمایی ایران شد.