سینماسینما، رضا صائمی
وقتی خبرساخت فیلمی با محوریت شمس و مولانا را شنیدم بر سر ذوق آمدم. کافیست تا دمی همنشین مثنوی معنوی و دیوان شمس او گردی تا شیفته جان و جهانی شوی که او ترسیم می‌کند. این خوشحالی که با کنجکاوی درباره ویژگی‌های فیلم نیز همراه بود دلایل دیگری هم داشت؛ نام حسن فتحی به عنوان کارگردان این فیلم، دلگرمی بزرگی بود. او هم تاریخ و ادبیات را می‌شناسند و هم در این زمینه سابقه و کارنامه خوبی دارد. سریال «روشن‌تر از خاموشی» او روایتی دلنشین و اثربخشی ازحکیم ملاصدرا ارائه داد و او را در ذهن مخاطب ماندگار کرد. توانایی فتحی در دیالوگ پردازی و پردازش کلامی شخصیت‌‌هایش، ویژگی مثبتی است که به ویژه به کار این فیلم می‌آید. فیلمی که شخصیت‌های اصلی‌اش، با کلام و بیان خود، جهانی را مسحور خویش می‌کند. از سوی دیگر سالهاست که مولانا به یک شاعر محبوب جهانی تبدیل شده که کتاب‌هایش همواره خریدار دارد و در سراسر دنیا، کلاس‌ها و دوره‌های تفسیر مثنوی و مولوی شناسی برپا می‌شود. با الهام از قصه ها و زندگی او رمان نوشته می‌شود که از جمله معروف‌ترین آنها که در ایران هم ترجمه شد و مورد استقبال بالای مخاطب قرار گرفت می‌توان به «کیمیاگر» پائولو کوئیلو اشاره کرد که با اقتباس از داستانی از دفتر ششم مثنوی مولوی نوشته شده و «ملت عشق» الیف شافاک نویسنده ترکی که روایتی امروزی از رابطه شمس و مولانا را ترسیم می‌کند و از این حیث به «مست عشق» نزدیک است. ساخت این فیلم به دلیل جهانی بودن شخصیت مولانا می‌تواند فرصت مغتنمی باشد تا نگاه جهانیان را متوجه آن کند و کنجکاو این شوند که ایرانیان چه روایتی از شاعر بزرگ خود به تصویر کشیده‌اند. از این رو گزافه نیست که بگوییم این فیلم ظرفیت و پتانسیل معرفی به اسکار را دارد تا چه پیش آید و چگونه ساخته شود.

حضور بازیگرانی مثل شهاب حسینی و پارسا پیروزفر در نقش شمس و مولوی که سابقه همکاری با فتحی را پیش‌تر داشتند، هم امتیاز مهمی برای فیلم است و هم برای خودشان؛ از این جهت که حالا شانس و فرصت بازی در نقش دو تن از مهمترین شخصیت‌های ایرانی در تاریخ ادبیات و عرفان را یافته‌اند و این نقش‌ها می تواند به نقش‌های ماندگار در کارنامه حرفه‌ای آنها بدل شود.

فارغ از سویه‌های سینمایی و هنری این فیلم، ساخت آن می‌تواند بیش از هر چیز مخاطب ایرانی را که کمتر با این دو شخصیت مهم تاریخ خودشان آشنا هستند، آشنا کند و چه بسا به انگیزه و بهانه‌ای تبدیل شود که آثار این شاعر و عارف بعد از این بیشتر مورد توجه و اقبال قرار بگیرد. اگرچه از سوی برخی مراجع به دلیل قرائت متفاوتی که از تفکر و اندیشه مولانا دارند، ساخت این فیلم جایز شناخته نشده اما طبق پاسخی که وزیر ارشاد به این مساله داده، مجوز قانونی این کار به جایز بودن یا نبودن شرعی ارتباطی ندارد و اساسا قرار است فیلم در خارج از کشور ساخته شود. تنها نگرانی که برخی از اساتید ادبیات هم مطرح کردند این است که با توجه به اینکه «مست عشق» قرار است محصول مشترک ایران و ترکیه باشد، حاصل کار طوری رقم نخورد که هویت و اصالت ایرانی مولانا خدشه‌دار شده و به عنوان شاعر ترک شناخته شود. به هر حال «مست عشق» قصه‌ای با شکوه اما پرچالش است که امیدارم به سلامت از حاشیه ها عبور کند و به سر منزل مقصود برسد.