سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
از سنت ساخت سریالهای مناسبتی به فراخوار رویدادهای ملی و مذهبی بیش از دو دهه می گذرد و در همه این سالها آثاری با کمیت و کیفیت های مختلف را شاهد بوده ایم؛ اما آنچه در این روند به شکل فزاینده ای با کاستی های بعضا فراوانی روبه‌رو شده افت محسوس عناصر کیفی در تولید چنین محصولاتی ست که به تبع کاهش چشمگیر مخاطبان را نیز به همراه داشته است که نمونه هایی از آن را در تولیدات ماه رمضان امسال نیز شاهدیم. در یک ارزیابی کلی می توان عوامل بسیاری را در ایجاد چنین شرایطی دخیل دانست که از جمله مهم ترین آن چهارچوب های محدود سیاست‌گذاری در ساخت مجموعه های تلویزیونی‌ست که در نگاه کلی‌‌تر نه فقط آثار مناسبتی، لیکن تمام برنامه های نمایشی سیمارا شامل شده است. این نظارت های عمدتا برآمده از سلیقه که کارکردی جز درنظر گرفتن مصلحت را درپی ندارد بزرگترین ضربه را در حوزه انتخاب سوژه ها و ایده های دستمایه قرارگرفته، وارد آورده است به نحوی که دیگر با کمتر موضوع تازه و به روزی که دغدغه ها و مسائل مبتلابه اجتماع را با نگاهی صریح و مبتنی بر واقعیت ها بازتاب دهد روبه رو هستیم که نتیجه ای جز عدم تمایل خیل عظیمی از فیلمسازان کاربلد و حرفه ای در حوزه سریال سازی و کوچ آنها به عرصه نمایش خانگی را به همراه نداشته است؛ کارگردانانی که در سالهای نه چندان دور مجموعه ای از بهترین آثار را تولید و روانه آنتن کرده‌اند . دایره برخوردهای نظارتی(سلیقه) در این سالها نه فقط در بحثهای پیش از تولید که در جنبه های اجرایی نیز رشد ناموزون و مخربی یافته و نوع جدیدی از ممیزی را از حیث مواردی چون پوشش، جغرافیا و … شکل داده که مانعی جدی در ایجاد اتباط موثر مخاطب و شرایط زیست شهری و اجتماعی اش با چنین تولیداتی‌ست. وجود عنصر ارزشیابی و نظارت فی نفسه به هیچ روی موضوع مذمومی نبوده و نیست و در اکثر کشورهای دنیا چنین اهرم هایی جهت پالایش آثار مختلف فرهنگی مورد استفاده قرار می گیرد اما آنچه در بهره مندی از این عنصر حساس می بایست مورد محافظت قرار گیرد یکی در نظر گرفتن نگاهی کاملا غیر سلیقه‌ای و پرهیز ازهرگونه افراط و تفریط و دیگری تقدم بخش ارزشیابی و بررسی های کیفی بر عناصر نظارتی و تعدیل است؛ مواردی که متاسفانه در کشورما تا به امروز روندی معکوس را طی کرده است و شاید همین موضوع عرصه را برای حضور افراد ناکارآمد و کنار رفتن چهره های تاثیرگذار فراهم آورده و در نتیجه آثاری عمدتا واپس گرا، کهنه و فاقد خلاقیت و جذابیت را رقم زده است که با فاصله ای چشمگیر عقب تراز مخاطب قرار می گیرند کما اینکه پتانسیل های فراوان و مغفول بیشماری از حیث استعداد در زمینه های مختلف، پشت درهای بسته به کور سوی امیدی برای گشایش می اندیشند و تجربه ثابت کرده هرگاه با درایت یک مدیر چنین بستری فراهم شده شاهد ساخت مجموعه هایی با تراز بالای تعداد و میزان رضایت مخاطبین بوده ایم و همچنان می توان به چنان دستاوردهایی دست یافت.
*نویسنده و کارگردان